Những năm gần đây, tăng trưởng của ngành du lịch đã góp phần quan trọng vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Tuy nhiên, hoạt động du lịch cũng làm tăng rác thải nhựa ra môi trường. Do vậy việc triển khai các giải pháp nhằm hạn chế rác thải nhựa góp phần phát triển mục tiêu du lịch xanh, bền vững.
Việt Nam có hơn 1 triệu km2 mặt nước biển, hơn 2.770 đảo ven bờ và hàng loạt bãi tắm đẹp trải dọc cả nước. Đây là những lợi thế vô cùng thuận lợi để phát triển du lịch biển. Tuy nhiên, theo Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch, ước tính lượng chất thải nhựa do khách du lịch thải ra các khu du lịch biển Việt Nam đến năm 2019 khoảng 230.110 tấn, trung bình một ngày mỗi khách du lịch thải ra môi trường từ 5 - 10 túi ni lông; 2-4 vỏ chai nhựa, hộp sữa và các vật dụng cá nhân bằng nhựa dùng 1 lần khác.
Ô nhiễm rác thải nhựa nếu không được giải quyết sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển bền vững du lịch, sự bảo tồn và đa dạng sinh học, đặc biệt là các loài quý hiếm, tới vẻ đẹp cảnh quan, môi trường và qua đó ảnh hưởng tới hình ảnh, sức hấp dẫn, khả năng cạnh tranh của ngành du lịch Việt Nam.
Nhận thức được vấn đề này, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã chủ động huy động các nguồn lực, huy động sự tham gia của các doanh nghiệp thành viên trong vấn đề giảm thiểu rác thải nhựa. Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc, Chương trình tài trợ các dự án nhỏ, Quỹ Môi trường Toàn cầu (UNDP/GEF SGP) chấp thuận tài trợ đề xuất dự án hướng tới mục tiêu giảm thiểu rác thải nhựa trong ngành du lịch.
Theo đó, Dự án "Giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch Việt Nam" đặt mục tiêu thúc đẩy các hoạt động giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch nhằm góp phần bảo vệ môi trường, phát triển bền vững và góp phần vào mục tiêu phát triển kinh tế bền vững của quốc gia. Trong đó, thông qua các hoạt động truyền thông dự án sẽ nâng cao nhận thức các cấp, các ngành, doanh nghiệp, người dân và khách du lịch về giảm thiểu rác thải nhựa. Thông qua dự án, những tiêu chuẩn, quy chế để giảm thiểu rác thải nhựa trong hoạt động của doanh nghiệp du lịch sẽ được ban hành, tiến tới nhiều địa phương đạt danh hiệu cơ sở du lịch nói không với rác thải nhựa.
Ảnh minh họa
Dự án kéo dài từ ngày 1/1/2023 đến ngày 30/6/2024, được thực hiện với sự phối hợp của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tổng cục Du lịch, Sở Du lịch Ninh Bình, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam, Hiệp hội Du lịch Ninh Bình, Quảng Nam, chính quyền các xã triển khai dự án. Dự án gồm 3 hợp phần bao gồm: Truyền thông nâng cao nhận thức về giảm rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch; Thí điểm áp dụng các giải pháp, sáng kiến giảm thiểu rác thải nhựa tại một số khu, điểm du lịch ở 2 tỉnh Ninh Bình, Quảng Nam; Xây dựng kế hoạch hành động giảm thiểu rác thải nhựa trong ngành du lịch và ứng dụng (app) quản lý rác thải nhựa đối với doanh nghiệp du lịch.
Tại Việt Nam, ngày 16/8/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1407/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Việt Nam chủ động chuẩn bị và tham gia xây dựng Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa đại dương. Để khắc phục vấn đề rác thải nhựa tại Việt nam, cần có lộ trình, giải pháp thu hút đầu tư và công nghệ các lĩnh vực: Giảm thiểu, phân loại tại nguồn, tăng cường khả năng tái sử dụng, tái chế các thành phần rác thải nhựa: Sử dụng vật liệu thay thế túi nilon và sản phẩm nhựa dùng một lần; công nghệ tái chế rác thải túi nilon, rác thải nhựa.
Theo đó, nhiều sáng kiến được đưa ra nhằm kêu gọi hành động toàn xã hội về giảm thiểu ô nhiễm môi trường, giảm phát thải nhựa và xem xét lại các yếu tố có tính ràng buộc về mặt pháp lý. Việt Nam cần tìm hiểu rõ hơn về các hạn chế đối với phát triển bền vững tại địa phương; tăng cường nhận thức về mối liên hệ giữa các hoạt động thượng nguồn - hạ nguồn và tác động của các hoạt động này; xây dựng năng lực của địa phương để áp dụng cách tiếp cận toàn diện đối với quản lý tài nguyên thiên nhiên và phát triển kinh tế; làm nổi bật các cơ hội, thách thức liên quan đến việc thực hiện phương pháp quản lý.
Minh An