Nhằm nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp trong phát triển kinh tế tại các địa phương, thời gian qua tỉnh Bắc Giang đẩy mạnh xúc tiến thương mại, kết nối cung - cầu cho sản phẩm OCOP, thúc đẩy tiêu dùng sản phẩm OCOP gắn với thị trường du lịch.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Giang cho biết, năm 2022 là năm thứ 4 tỉnh Bắc Giang thực hiện Chương trình OCOP; đây cũng là năm tỉnh có nhiều sản phẩm OCOP tham gia đánh giá nhất từ trước đến nay. Cụ thể, trong năm 2022, tỉnh Bắc Giang có hơn 100 sản phẩm được đề xuất tham gia đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Qua đánh giá, phân hạng có 99 sản phẩm được đánh giá, phân hạng đạt từ 3 sao trở lên, nâng số lượng sản phẩm OCOP của tỉnh lên 205 sản phẩm. Trong đó, 31 sản phẩm đạt 4 sao, 174 sản phẩm 3 sao, tăng 73 sản phẩm so với năm 2021, vượt hơn 2 lần so với kế hoạch giao năm 2022.
Bên cạnh đó, trong năm qua Hội đồng OCOP cấp tỉnh đánh giá, phân hạng, công nhận OCOP 3 sao đối với sản phẩm du lịch sinh thái, văn hóa Bản Ven (xã Xuân Lương, huyện Yên Thế) của Hợp tác xã Thân Trường và trở thành sản phẩm đầu tiên thuộc nhóm du lịch cộng đồng, điểm du lịch được gắn sao. Với đặc trưng của vùng đất Xuân Lung xưa, Bản Ven có lợi thế về thiên nhiên, văn hóa của đồng bào dân tộc Cao Lan Hợp tác xã đã vận động và hỗ trợ kinh phí cho các nhóm hộ nơi đây khôi phục những nét văn hóa văn nghệ truyền thống về trang phục, sát sình ca, múa sạp... Đồng thời, phục dựng lại các nếp nhà sàn mang kiến trúc đặc trưng; giữ gìn và phát triển các món ăn ẩm thực đặc sản núi rừng với cách chế biến mang hương vị đặc trưng bản địa và đưa các sản phẩm nông nghiệp địa phương tham gia vào chuỗi cung ứng dịch vụ cho du khách thập phương.
Trải nghiệm du lịch cộng đồng gắn với sản phẩm OCOP tại Bản Ven.
Ngoài ra, các sản phẩm được công nhận trong năm 2022 có một số sản phẩm của các làng nghề truyền thống như: Mỳ Chũ; mỳ Châu Sơn; bún Đa Mai;… bên cạnh các sản phẩm nổi tiếng khác đã phát huy tối đa lợi thế, tiềm năng của mỗi địa phương như: Gà đồi Yên Thế; vải thiều Lục Ngạn; giấm Kim Ngân; trà hoa vàng; rau quả các loại…
Các sản phẩm được phân hạng đều có đầy đủ những minh chứng rõ ràng về chất lượng, nguồn gốc sản phẩm và áp dụng quy trình sản xuất tiên tiến, chất lượng như ISO 22000; HACCP; VietGAP. Đây chính là động lực thúc đẩy sự phát triển của kinh tế khu vực nông nghiệp nông thôn theo hướng nội sinh và gia tăng giá trị sản phẩm hàng hóa, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế xã hội của tỉnh.
Để tiếp tục phát triển sản phẩm OCOP, năm 2023, tỉnh phấn đấu có ít nhất 230 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên, tăng 25 sản phẩm so với năm 2022; phấn đấu xây dựng, phát triển ít nhất 01 sản phẩm đạt 5 sao cấp quốc gia. Đồng thời tập trung ưu tiên phát triển các sản phẩm đặc sản, sản phẩm truyền thống gắn với lợi thế về điều kiện sản xuất, văn hóa địa phương, đặc biệt là sản phẩm các làng nghề, nghề truyền thống, dịch vụ du lịch nông thôn…
Công tác quảng bá, xúc tiến tiêu thụ sản phẩm OCOP gắn với phát triển du lịch được địa phương này chú trọng triển khai.
Để đạt được các mục tiêu đề ra, Sở NNPTNT tỉnh Bắc Giang đẩy mạnh phát triển sản phẩm OCOP theo 6 nhóm, ưu tiên các sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ đặc sắc, truyền thống và có lợi thế ở mỗi địa phương, theo hướng phát huy nội lực (trí tuệ sáng tạo, lao động, nguyên liệu, văn hóa địa phương...), gia tăng giá trị, gắn với phát triển cộng đồng. Cùng với đó, tỉnh khuyến khích các chủ thể sản xuất đầu tư đổi mới, ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến trong sản xuất, sơ chế, bảo quản, chế biến sản phẩm, nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và đáp ứng nhu cầu thị trường. Xây dựng các mô hình phát triển vùng nguyên liệu gắn với sản phẩm OCOP theo chuỗi giá trị; xây dựng các mô hình dịch vụ du lịch trải nghiệm nông nghiệp, nông thôn gắn với vùng nguyên liệu, sản phẩm đặc trưng theo từng địa phương.
Bắc Giang cũng lồng ghép các chương trình, kế hoạch, các cơ chế chính sách để hỗ trợ các chủ thể ứng dụng công nghệ, bao bì, máy móc thiết bị,… để nâng cao chất lượng sản phẩm. Ngoài ra, tỉnh đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung - cầu cho sản phẩm OCOP thông qua các hội chợ, triển lãm, sự kiện tôn vinh, quảng bá, giới thiệu sản phẩm OCOP, thúc đẩy tiêu dùng sản phẩm OCOP gắn với thị trường du lịch.
Chương trình OCOP là chương trình phát triển kinh tế khu vực nông thôn theo hướng phát triển nội lực và gia tăng giá trị; là giải pháp, nhiệm vụ trong triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Trọng tâm của chương trình OCOP là phát triển sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế ở mỗi địa phương theo chuỗi giá trị, do các thành phần kinh tế tư nhân (doanh nghiệp, hộ sản xuất) và kinh tế tập thể thực hiện.
Theo báo cáo của Bộ NNPTNT đến hết năm 2022, cả nước có 8.867 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 65,9% sản phẩm 3 sao, 33,2% sản phẩm 4 sao, 0,7% sản phẩm tiềm năng 5 sao và 20 sản phẩm 5 sao. Trong tổng số 4.586 chủ thể OCOP, có 38,1% là hợp tác xã, 25,6% là doanh nghiệp, 33,5% là cơ sở sản xuất/hộ kinh doanh, còn lại là tổ hợp tác. Năm 2023, cả nước phấn đấu khoảng 9.500 sản phẩm được chuẩn hóa theo bộ tiêu chí sản phẩm OCOP (tăng khoảng 1.000 sản phẩm so với năm 2022).
Minh Nga