Vấn đề nổi cộm nhất trong cuộc chiến bảo vệ rừng hiện nay là tình trạng lâm tặc tỏ ra ngày càng mạnh động, hung hãn. Số vụ vi phạm lâm luật cũng ngày một tăng khi số liệu năm sau cao hơn rất nhiều so với năm trước.
Do đó, tăng cường quản lý bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học là nhiệm vụ trọng tâm của các Vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên trong năm 2011. Điều này được các đại biểu thống nhất tại Hội nghị triển khai công tác quản lý bảo vệ rừng, bảo tồn thiên nhiên, tổ chức ngày 01/03, tại Hà Nội.
Theo đó, các Vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên cần đẩy mạnh công tác tuần tra truy quét tại những khu vực trọng điểm phá rừng, khai thác lâm sản và săn bắt động vật hoang dã trái phép, thực hiện và xử lý nghiêm các vụ vi phạm quản lý bảo vệ rừng trên lâm phần quản lý. Tại những khu rừng đặc dụng thường xảy ra tình trạng phá rừng, khai thác lâm sản trái phép, thành lập tổ công tác tiến hành điều tra ngay các đường dây phá rừng chuyên nghiệp, lập danh sách và phối hợp với các lực lượng chức năng tại địa phương xử lý kẻ cầm đầu theo quy định của pháp luật. Đối với những xưởng chế biến gỗ nhưng thực chất là tụ điểm chứa chấp và buôn bán, tiêu thụ gỗ trái phép xung quanh khu bảo tồn, bố trí lực lượng đủ mạnh và đáng tin cậy theo dõi, giám sát quá trình vận chuyển, mua bán gỗ để bắt quả tang, đề nghị các ngành chức năng hỗ trợ nhân lực phá bỏ các tụ điểm này. Các Vườn quốc gia, khu bảo tồn phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương tiếp tục tuyên truyền công tác bảo vệ rừng cho người dân, thiết lập mối liên hệ chặt chẽ giữa Ban quản lý với chính quyền và cộng đồng dân cư địa phương để có sự đồng thuận, hỗ trợ công tác quản lý bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học ở khu rừng đặc dụng. Ngoài ra, các Vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên cần tiếp tục đẩy mạnh triển khai các hoạt động nghiên cứu khoa học, khuyến khích thực hiện các đề tài nghiên cứu trong các lĩnh vực như đặc tính sinh học, sinh thái và khả năng gây nuôi sinh sản một số loài động, thực vật có nguy cơ đe dọa tuyệt chủng trong điều kiện nuôi nhốt phục vụ bảo tồn nguồn gen và nhân giống; tổ chức các hoạt động du lịch sinh thái trong rừng đặc dụng; tăng cường các hoạt động hợp tác quốc tế về bảo tồn đa dạng sinh học; triển khai, rà soát, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến bảo tồn thiên nhiên. Theo báo cáo của 26 Vườn quốc gia, trong năm 2010, đã phát hiện và xử lý gần 2.000 vụ vi phạm các quy định của Nhà nước về bảo vệ và phát triển rừng (chiếm 6,3% tổng số vụ vi phạm trong cả nước) tăng 9,6% so với năm 2009. Trong đó có 1.000 vụ vi phạm xảy ra tại Vườn quốc gia Cát Tiên và Yok Don. Riêng các vụ việc vi phạm lâm luật phải kể đến tình hình mua bán, vận chuyển lâm sản trái phép trong năm 2010 đã lên tới 17.000 vụ, tăng 30% so với năm trước.
