Nằm ở phía Đông Bắc của tỉnh Quảng Ninh, xã đảo Cái Chiên với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, nơi cộng hưởng bởi 3 yếu tố: Biển xanh, cát trắng, nắng vàng tạo nên bức tranh hoàn hảo về cảnh vật thiên nhiên.
Đảo Cái Chiên về hành chính là xã đảo Cái Chiên thuộc huyện Hải Hà (Quảng Ninh). Đảo rộng khoảng 2.549,95 ha, có hình dáng con cá voi khổng lồ nổi lên mặt biển. Đảo cách TP Hạ Long khoảng 150km, cách trung tâm huyện Hải Hà khoảng 15km, đảo Cái chiên nằm ở vị trí thuận lợi trên cung đường khám phá miền Đông của tỉnh Quảng Ninh từ huyện Bình Liêu xuống hay từ TP Hạ Long ra TP Móng Cái. Đảo Cái Chiên có diện tích khoảng 2.500ha, đa phần là đồi núi và bãi biển.
Cái Chiên được thiên nhiên ưu đãi có nhiều bãi biển đẹp, nước xanh và trong, như các bãi Đầu Rồng, Cái Chiên, Vạn Cả, Vụng Bầu. Bãi biển nơi đây đều được cộng hưởng bởi 3 yếu tố: Biển xanh, cát trắng, nắng vàng; chấm phá thêm hàng cây phi lao xanh mượt, tạo nên một bức tranh hoàn hảo về cảnh vật thiên nhiên. Trong đó, Đầu Rồng là bãi biển nổi tiếng nhất, không chỉ đẹp, mà còn sạch, phù hợp để thư giãn, tắm nắng. Du khách có thể thuê cano lướt trên mặt biển xanh, đón luồng nắng vàng rực rỡ; tản bộ giữa những rặng phi lao thẳng tắp, xanh ngắt...
Ngược dòng lịch sử
Người Hải Hà ai cũng biết xã đảo là nơi có truyền thống văn hóa lâu đời, mảnh đất đảo Cái Chiên được hình thành bởi những ngư dân người Kinh vùng đồng bằng ven biển đi đánh bắt, buôn bán hải sản, thấy đảo có thể sinh sống, cư ngụ lâu đời nên đã quyết định khai thiên lập địa ở nơi đây. Từ cuối Thế kỷ XIX (1885-1889) xã Cái Chiên là một thôn của xã Vĩnh Thực (Móng Cái) sau đó được tách ra thành xã Cái Chiên thuộc huyện Hải Ninh (Móng Cái). Cuối thế kỷ thứ XIX, đầu thế kỷ XX (1889-1907) xã Cái Chiên thuộc huyện Hà Cối. Sau cách mạng Tháng Tám năm 1945, để thuận tiện cho công tác lãnh đạo phong trào cách mạng, xã Cái Chiên thuộc huyện Móng Cái, tỉnh Hải Ninh. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Giai đoạn 1946-1954, phong trào cách mạng lan rộng đến các xã ven biển huyện Móng Cái và huyện Hà Cối, sau khi nghiên cứu xã đảo Cái Chiên có vị trí chiến lược, giao thông đường thủy thuận tiện cho việc thông tin liên lạc, Tỉnh ủy đã cử cán bộ xây dựng lực lượng Đảng viên và tổ chức kết nạp lớp Đảng viên đầu tiên tại các xã miền biển Hà Cối. Ngày 04/12/1948, được Tỉnh ủy Hải Ninh (nay là Quảng Ninh) chuẩn y, Chi bộ ghép miền biển Duyên Hải tỉnh Hải Ninh được thành lập tại Vụng Bầu (xã Cái Chiên), đây chính là chi bộ đầu tiên, tiền thân của Đảng bộ huyện Hải Hà.
Hội nhập phát triển
Bước sang xu thế hội nhập kinh tế, quốc tế và toàn cầu hóa tạo ra nhiều cơ hội, song cũng đặt ra nhiều thách thức không nhỏ. Được sự quan tâm của các cấp chính quyền, xã Cái Chiên đã triển khai một số dự án lớn để đưa đảo đến gần với đất liền, như: Dự án Xây dựng mô hình ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân đảo Cái Chiên, triển khai trồng 60ha rừng phi lao phòng hộ, chắn sóng, chống sói mòn, tạo vành đai tránh gió, bão cho đảo; Dự án trồng 14ha rừng phi lao ven biển; Công trình Hồ chứa nước, đường giao thông, trường học, cứng hóa kênh mương, nâng cấp tuyến đê ngăn mặn, hệ thống nước sạch sinh hoạt...
Đến năm 2015, kinh tế xã đảo có bước phát triển khá, tổng đàn gia súc gia cầm ngày càng tăng; triển khai dự án giao đất, giao rừng cho nhân dân (năm 2011), vận động nhân dân sắm ngư cụ, bè máy đánh bắt, khai thác và nuôi trồng hải sản ven bờ, hệ thống hồ đập, cống ngăn mặn được đầu tư nhân dân tăng gia sản xuất nông nghiệp, góp phần nâng cao giá trị kinh tế, thu nhập bình quân đầu người đạt 19,6 triệu đồng năm 2015. Hộ nghèo giảm từ 8,1% năm 2010 xuống còn 4,06% năm 2014.
Tháng 4/2016, xã đảo Cái Chiên đã có điện lưới quốc gia. Điện lưới về xã đã làm thay đổi mọi mặt kinh tế - xã hội nơi đây. Đồng thời, đây cũng là nền tảng quan trọng để người dân mạnh dạn đầu tư cơ sở lưu trú trên địa bàn xã, đa dạng hóa các dịch vụ, xây dựng sản phẩm du lịch phù hợp. Xã đã có hàng chục hộ dân đầu tư phát triển du lịch homestay với hàng trăm phòng nghỉ, từng bước đáp ứng nhu cầu du khách, nâng cao thu nhập cho người dân. Cũng trong năm 2016, Hải Hà công bố giới thiệu quy hoạch tỷ lệ 1/2.000 của xã đảo Cái Chiên. Quy hoạch phân khu trung tâm đảo Cái Chiên thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái với 180 ha và 4 phân khu chính. Tháng 6/2019, Khu du lịch Cái Chiên được công nhận là khu du lịch cấp tỉnh, tạo tiền đề quan trọng thúc đẩy du lịch xã đảo "cất cánh", thay đổi cơ bản diện mạo Cái Chiên, thu hút đầu tư lớn. Sự đúng đắn trong tư duy, định hướng chỉ đạo, sự nỗ lực, cố gắng của nhân dân và cán bộ xã Cái Chiên đã mang lại những kết quả đáng tự hào.
Được biết, trong giai đoạn tiếp theo, xã đảo Cái Chiên tiếp tục thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách thu hút các nhà đầu tư chiến lược, đầu tư xây dựng xã đảo trở thành Khu du lịch, nghỉ dưỡng sinh thái hấp dẫn của tỉnh Quảng Ninh, góp phần nâng cao diện mạo nông thôn, đời sống kinh tế - xã hội, từ đó “đưa Cái Chiên về gần hơn với đất liền”.
Minh Hằng – N. Thanh
