Bắc Yên là huyện vùng cao, có 7 dân tộc cùng sinh sống. Mỗi dân tộc có những nét văn hóa đặc sắc riêng, được thể hiện qua các lễ hội, phong tục, tập quán, nghi lễ, trang phục, nghề truyền thống. Những năm qua, huyện Bắc Yên chú trọng bảo tồn, phục dựng các lễ hội, góp phần gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc, gắn với phát triển du lịch, nâng cao chất lượng đời sống của nhân dân.
Thi trình diễn trang phục đồng bào Mông tại “Lễ hội về miền đá cổ” xã Hang Chú năm 2025.
Đồng chí Đỗ Văn Xiêm, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, Trưởng ban Chỉ đạo phát triển du lịch huyện Bắc Yên, cho biết: Huyện đã rà soát các lễ hội văn hóa truyền thống, các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể của đồng bào các dân tộc trên địa bàn; tiếp thu có chọn lọc các giá trị văn hóa mới, vận dụng tổ chức các lễ hội, ngày hội phù hợp với thực tiễn. Nhiều lễ hội truyền thống được phục dựng đã phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, lồng ghép đưa các yếu tố văn hóa tiến bộ, phù hợp với nhu cầu hưởng thụ văn hóa và tâm linh của đồng bào các dân tộc.
Lần đầu tiên, xã Hang Chú tổ chức “Lễ hội về miền đá cổ” năm 2025, với ý nghĩa tôn vinh và khám phá vùng đất có nhiều cảnh quan đẹp, với những khối đá kỳ vĩ khắc cổ, gắn liền với dấu ấn thời gian và thiên nhiên, cùng với các di sản văn hóa cổ xưa của đồng bào dân tộc nơi đây. Không gian lễ hội mang đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc Mông, với nhiều hoạt động hấp dẫn, thu hút nhiều du khách đến tham quan trải nghiệm.
Đồng bào dân tộc Dao xã Phiêng Côn tái hiện nghề dệt vải.
Ông Hờ A Dua, Chủ tịch UBND xã Hang Chú, cho biết: Tại lễ hội, xã đã chú trọng phục dựng các bản sắc văn hóa dân tộc Mông, như chế tác, múa khèn Mông, các điệu múa Mông và rèn dao... Đồng thời, quảng bá, giới thiệu về bãi đá khắc cổ Khe Hổ - di sản quốc gia; tham quan, trải nghiệm, khám phá rừng rêu đỉnh Phu Sa Phìn, cao 2.868 m so với mực nước biển; đồn Pháp; đá thờ Tủa Sềnh và làng rượu Hang Chú...
Đồng bào dân tộc Mông trao đổi, mua sắm hàng hóa tại các lễ hội.
Tại xã Chim Vàn, hằng năm, vào cuối tháng 10, đầu tháng 11, nhân dân trong xã lại tổ chức Lễ hội mừng cơm mới. Ông Lò Văn Thuận, Chủ tịch UBND xã Chim Vàn, cho biết: Đây là lễ hội mang đậm bản sắc dân tộc Thái, thể hiện tín ngưỡng phồn thực, với mong muốn cầu cho mưa thuận, gió hòa, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu... Tại lễ hội, du khách được trải nghiệm các hoạt động tuốt lúa, giã gạo, sàng sảy hay tham gia vào các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao và các trò chơi dân gian, như: Thi bịt mắt bắt vịt, bắt cá suối, tó má lẹ, bắn nỏ, kéo co, tung còn...
Việc chú trọng phục dựng các lễ hội, góp phần phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, làm phong phú đời sống tinh thần của nhân dân các dân tộc, xây dựng mối quan hệ đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng các dân tộc. Huyện Bắc Yên tiếp tục phát huy thế mạnh, khai thác có hiệu quả tiềm năng, sức mạnh mềm của văn hóa, tạo ra sản phẩm du lịch mới, thu hút du khách đến với địa phương.
Bài, ảnh: Nguyễn Yến
