Vũng Chùa thuộc xã Quảng Đông, Quảng Trạch, Quảng Bình có địa thế “rồng cuộn hổ ngồi”. Trước mặt là biển Đông, với Đảo Yến chắn phía trước, sau lưng có dãy núi Hoành Sơn che chắn. Đây là nơi yên nghỉ của vị tướng huyền thoại của dân tộc, Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Vũng Chùa là một trong những thắng cảnh đẹp nằm trong vịnh Hòn La. Theo sách Đại Nam dư địa chí ước biên (thời Nguyễn) của nhà văn hóa Cao Xuân Dục, nơi đây được gọi là vịnh La Sơn. Vùng biển này nổi tiếng với những sản vật dùng để tiến cung triều đình. Đặc sản nơi đây ngoài yến sào, sò huyết, tôm hùm còn có loài “cửu khổng quyết minh” hay còn gọi là bào ngư.
Cách Vũng Chùa khoảng 1km là Đảo Yến hay còn gọi là Hòn Nồm, theo hướng gió. Đảo Yến có diện tích khoảng 10ha, là nơi hội tụ nhiều chim Yến nhất Quảng Bình. Đứng trên đảo, nhìn vào đất liền là những bãi cát trắng trải dài, những bãi đá hoang sơ, được sóng biển tạo nên nhiều hình thù khác nhau. Từ hàng trăm năm về trước ở lưng chừng núi có một ngôi chùa và một tháp rất linh thiêng, nhưng qua bao bể dâu nay chỉ còn nền móng. Và cái tên Vũng Chùa là để chỉ vùng non nước linh liêng này.
Từ trên đỉnh Thọ Sơn phóng tầm mắt về hướng biển là khung cảnh non nước hữu tình, mặt hướng ra đại dương, nước biển phẳng lặng, trong xanh, biển nước mây trời bình yên và khoáng đạt.
Vùng đất Vũng Chùa - Đảo Yến được người dân coi là linh thiêng
với những dấu tích miếu, chùa, tháp vẫn còn hiện hữu.
Nơi an nghỉ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp bên sườn núi Thọ đầu tựa vào núi, chân quay ra biển Đông, phía trước là đảo Yến, tĩnh lặng và êm đềm.
Biển Vũng Chùa được bao bọc bởi 3 hòn đảo: Hòn La, Hòn Gió, Hòn Nồm. Đây là một tam giác được sắp đặt bởi sự tinh tế của thiên nhiên. Những lúc bình minh lên hay chiều tà buông xuống, khung cảnh ở đây đẹp huyền ảo, thơ mộng và rất kín gió. Từ đỉnh núi Thọ Sơn phóng tầm mắt về hướng biển, một khung cảnh non nước hữu tình, nước biển phẳng lặng, trong xanh, mây trời bình yên và khoáng đạt hiện ra trước mắt. Núi Thọ nối liền với núi Sú và núi Mũi Rồng đâm ra tận mép sóng, tạo thành một cánh cung vững chãi đâm ra biển, dưới chân là bãi biển cát trắng vàng trải dài tít tắp, cây cối xanh tươi vì có khe nước chảy quanh năm.
Khu mộ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp nằm bên sườn núi Thọ, thuộc dãy Hoành Sơn có địa thế phẳng, đầu dựa vào núi, chân hướng ra biển, trước mặt là đảo Yến, thực sự đúng là nơi yên nghỉ vĩnh hằng.
Với phong cảnh hữu tình và là vùng đất linh thiêng, Vũng Chùa sẽ là một điểm đến mới của du khách trong và ngoài nước./.
