Trước những bất cập trong công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có văn bản 2946/BVHTTDL-DSVH gửi các đơn vị trực thuộc, UBND các tỉnh, thành phố trên cả nước, yêu cầu kiện toàn bộ máy quản lý di tích.
Đối với các di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, cần nghiên cứu lộ trình nâng cấp bộ máy hiện nay trực thuộc UBND cấp tỉnh. Còn với các di tích thuộc Bộ, ngành quản lý, kể cả di tích đang là trụ sở của Bộ, ngành cần thành lập đơn vị quản lý di tích chuyên trách. Đối với các di tích được xếp hạng nhưng không thuộc các đối tượng đã nêu trên, UBND cấp xã, nơi có di tích, cần thành lập Tổ Bảo vệ di tích.
Hiện cả nước có hơn 3.000 di tích được xếp hạng di tích quốc gia, trong đó có 8 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 48 di tích quốc gia đặc biệt và hơn 7.000 di tích cấp tỉnh, thành phố.
Để bảo vệ di tích, thời gian qua, các địa phương đều đã chủ động thành lập Tổ/Ban Quản lý tại các di tích. Tuy nhiên, qua kiểm tra, khảo sát và làm việc với các địa phương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhận thấy còn một số bất cập trong bộ máy quản lý di tích như: Tên gọi của các đơn vị còn chưa thống nhất, có sự chồng chéo về chức năng quản lý nhà nước và quản lý sự nghiệp giữa Phòng Quản lý di sản và Ban Quản lý di tích trực thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Một số Trung tâm quản lý di sản thế giới trực thuộc cấp huyện nên bị hạn chế về cơ cấu tổ chức, do đó còn nhiều khó khăn trong việc quản lý, đào tạo đội ngũ cán bộ có chuyên môn sâu. Một số di tích trực thuộc các Bộ, cơ quan ngang Bộ chưa có bộ phận chuyên trách làm công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Một số địa phương có di tích được xếp hạng cấp tỉnh hoặc cấp quốc gia chưa thành lập Ban Quản lý di tích ở cơ sở, với sự tham gia của lãnh đạo cấp xã và đại diện của đoàn thể địa phương, đã buông lỏng công tác quản lý để cộng đồng hoặc người trụ trì trực tiếp đứng ra trông nom di tích dễ dẫn đến việc tu bổ tùy tiện, không phù hợp...
