Chuyển đến nội dung
Thứ 6, ngày 06/06/2025
|
English
  • Trang chủ
  • Tin tức, sự kiện
  • Du lịch xanh
  • Biến đổi khí hậu
  • Văn hoá, di sản
  • Chương trình dự án
  • Mô hình, kinh nghiệm
  • Phóng sự ảnh
  • Video
  • Trang chủ
  • Tin tức, sự kiện
  • Du lịch xanh
  • Biến đổi khí hậu
  • Văn hoá, di sản
  • Chương trình dự án
  • Mô hình, kinh nghiệm
  • Phóng sự ảnh
  • Video
  • Trang chủ
  • /
  • Văn hoá, di sản
  • /
  • Còn lúng túng trong việc thực hành di sản văn hóa phi vật thể

Còn lúng túng trong việc thực hành di sản văn hóa phi vật thể

Cập nhật: 15/07/2024

Bảo tồn và phát huy các giá trị di sản luôn được chính quyền các cấp quan tâm như một động lực góp phần thúc đẩy mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của hầu hết các địa phương. Tuy nhiên, vấn đề đáng quan tâm ở đây là làm thế nào để di sản, đặc biệt là di sản phi vật thể sống lại và phát huy đúng nghĩa trong đời sống hiện đại ngày nay.

Đến nay, Việt Nam đã có 15 di sản văn hóa phi vật thể được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) vinh danh. Ở cấp độ quốc gia cũng có hơn 300 loại hình di sản này được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) đưa vào danh sách bảo tồn khẩn cấp. Trong đó, ngoài di sản Không gian Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên ra, Đắk Lắk có ba di sản văn hóa phi vật thể gồm: Hát kể sử thi, Lời nói vần của người Êđê ở huyện Cư M’gar, Tập quán tín ngưỡng qua Lễ mừng thọ của người M’nông ở huyện Lắk.

Những di sản trên đang được các cơ quan chức năng nỗ lực bảo tồn và phát huy qua những chương trình/dự án hằng năm hay từng giai đoạn cụ thể. Trong đó, với di sản Không gian Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, từ năm 2007 đến nay, Đắk Lắk đã liên tục xây dựng và triển khai đề án bảo tồn, phát huy giá trị của di sản tiêu biểu này. Qua đó, giúp cộng đồng sở hữu di sản nhận thức đúng giá trị của nó, hiểu rõ hơn các thành tố cấu thành di sản để có thái độ ứng xử đúng đắn và phù hợp.

Cồng chiêng của người Bana trong Lễ hội mừng mùa - Ảnh minh họa: Ngọc Mẫn

GS.TS. Nguyễn Chí Bền, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa - Nghệ thuật quốc gia đã không ít lần tham luận về việc bảo tồn, phát huy giá trị của di sản trên cho rằng: Mỗi di sản văn hóa phi vật thể cần có phương thức quảng bá khác nhau để lan tỏa và thấm sâu đến công chúng.

Với di sản Không gian Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên nói riêng, thời gian qua chính quyền các tỉnh trong khu vực đã bảo tồn, phát huy khá hiệu quả khi phục dựng lại đầy đủ và toàn vẹn “môi trường thiêng” cho di sản thông qua các lễ hội, nghi thức thực hành tín ngưỡng và tâm linh của cộng đồng sở hữu. Giá trị văn hóa cồng chiêng trong không gian ấy trở nên có ý nghĩa - và mặc nhiên nó đem lại cảm xúc chân thật cho chủ thể lẫn khách thể tham dự.

Tuy vậy, theo một số nhà nghiên cứu văn hóa Tây Nguyên nói chung thì di sản Không gian Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, cũng như các di sản văn hóa phi vật thể khác được ghi danh cấp quốc gia vẫn có lúc, có nơi rơi vào tình trạng “trình diễn di sản” hơn là “thực hành di sản” khiến các giá trị nguyên hợp, cốt lõi hàm chứa trong đó bị người xem/nghe hiểu sai lệch, thậm chí méo mó về di sản. Hiện tại, một số cơ quan truyền thông đưa ra khái niệm “trình diễn di sản” - và coi đó như biện pháp để cộng đồng, nhất là người nước ngoài hiểu rõ về di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam.

GS.TS. Nguyễn Chí Bền cho rằng không có một thuật ngữ như thế, bởi các hình thức di sản văn hóa phi vật thể mà Công ước năm 2003 của UNESCO và Luật Di sản văn hóa đã đề cập thì không phải hình thức nào cũng có thể trình diễn. Vì thế, trong việc quảng bá di sản hay tìm cách định tính, xác thực cho di sản, rất cần quan tâm đến nguyên tắc đạo đức dành cho bảo vệ, phát huy di sản nói chung và di sản văn hóa phi vật thể nói riêng.

Việc đưa hình ảnh của di sản giới thiệu ra ngoài cộng đồng sở hữu để góp phần quảng bá phải đặc biệt chú ý tới không gian văn hóa mà di sản tồn tại. Cần phân biệt rõ khái niệm “trình diễn” và “thực hành” di sản văn hóa phi vật thể, nhất là đối với loại hình di sản tôn giáo, tín ngưỡng và tâm linh. Bởi một khi tách loại hình di sản này ra khỏi không gian văn hóa mà nó tồn tại thì di sản không còn là di sản nữa.

Đình Đối

Báo Đắk Lắk – baodaklak.vn – Đăng ngày 14/7/2024
Từ khóa: cồng chiêng của người Bana, di sản văn hóa, Di sản văn hóa phi vật thể, Giá trị di sản, Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên

Tin liên quan

Bảo tồn đa dạng sinh học biển là nhiệm vụ cấp thiết

Ngày 5/6, tại Hà Nội đã diễn ra Hội thảo “Bảo tồn đa dạng sinh học biển”. Đây là hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, do Viện Địa lý nhân văn và phát triển bền vững thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam phối

Ninh Bình: Ra quân làm sạch biển, nêu cao khẩu hiệu “Đại dương kỳ diệu – Giữ gìn nguồn sống của nhân loại”

Sáng 06/6, tại Cồn Nổi, UBND huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường, các ngành, đơn vị có liên quan tổ chức phát động chương trình ra quân làm sạch biển, hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Tuần lễ Biển, Hải

Khánh Hòa: Huyện đoàn Cam Lâm hưởng ứng Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam năm 2025

Bạc Liêu: Mít tinh hưởng ứng Ngày môi trường thế giới 5/6

Sôi nổi chương trình hưởng ứng ngày Môi trường thế giới

Xem tiếp

Tin nổi bật

Bảo tồn đa dạng sinh học biển là nhiệm vụ cấp thiết

Bến Tre trồng cây xanh hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới

Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam triển khai Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2025

Quảng Nam: Sôi nổi chương trình mít tinh bảo vệ môi trường, biển đảo

Đà Nẵng thực hiện 45 chương trình hưởng ứng Tháng hành động vì môi trường, Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam

Xem nhiều nhất

Say đắm Tây Giang
Kiên Giang: Bảo tồn động vật hoang dã ở Vườn quốc gia U Minh Thượng
Biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng lớn đối với Việt Nam
Hòn Bà Vũng Tàu - cùng khám phá điểm đến linh thiêng hoang sơ
Bình Định: Triển khai các giải pháp bảo tồn đa dạng sinh học
No posts found

Cơ quan chủ quản: CỤC DU LỊCH QUỐC GIA VIỆT NAM

Đơn vị thực hiện: TRUNG TÂM THÔNG TIN DU LỊCH

Địa chỉ: Số 33, ngõ 294/2 đường Kim Mã, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội

Chịu trách nhiệm nội dung: Trung tâm Thông tin du lịch

Giấy phép số: 78/GP-TTĐT cấp ngày 29 tháng 5 năm 2020

Lượt truy cập:

79044421

DANH MỤC CHÍNH

  • Trang chủ
  • Tin tức, sự kiện
  • Du lịch xanh
  • Biến đổi khí hậu
  • Văn hoá, di sản
  • Chương trình dự án
  • Mô hình, kinh nghiệm
  • Phóng sự ảnh
  • Video
  • Trang chủ
  • Tin tức, sự kiện
  • Du lịch xanh
  • Biến đổi khí hậu
  • Văn hoá, di sản
  • Chương trình dự án
  • Mô hình, kinh nghiệm
  • Phóng sự ảnh
  • Video
nentangso
ic-dulichvn-org
ic-vietnam-travel
ic-moitruogndulich-vn
© TITC