Sở hữu một diện tích lớn rừng đặc dụng, với hệ sinh thái đa dạng, cảnh sắc thiên nhiên kỳ vĩ, lại là vùng đất có bề dày lịch sử ngàn năm, Hoành Bồ - Dải đất phía Nam của tỉnh Quảng Ninh đang từng bước biến “rừng vàng” thành tiềm năng, thế mạnh để phát triển du lịch sinh thái.
Giàu tiềm năng du lịch Hoành Bồ có trên 33.000 ha diện tích rừng phòng hộ và rừng đặc dụng. Tiêu biểu nhất là khu Bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng với nhiều loại động, thực vật hoang dã quý hiếm được bảo tồn. Chính hệ thống sông suối, thác nước, hồ đập phong phú, không khí trong lành, tạo nên một bức tranh hùng vĩ, thơ mộng, hữu tình, trở thành điểm trải nghiệm, khám phá hấp dẫn du khách thập phương. Việc mở các tour du lịch sinh thái tại những vùng rừng cây gỗ quý, nhiều chim thú rừng, hay du lịch trải nghiệm tại các vườn rừng, vườn đồi quanh các hồ chứa nước rộng lớn trong huyện là hoàn toàn khả thi. Không những vậy, các loại hình du lịch nghỉ dưỡng bên cạnh cạnh các hồ nước lớn hay du lịch mạo hiểm, khám phá với hệ thống đèo cũng được coi là những sản phẩm du lịch độc đáo của địa phương này. Ngoài ra, với trên 30 km bờ biển, Hoành Bồ còn có hàng nghìn ha rừng ngập mặn ven vịnh Cửa Lục, có thể mở những tuyến, điểm du lịch khám phá, đem lại sự hiểu biết về thiên nhiên biển Hoành Bồ và cũng như đặc điểm tự nhiên vùng Đông Bắc. Bên cạnh đó, Hoành Bồ là một địa danh gắn liền với các di tích, danh thắng. Trên địa bàn huyện hiện có 38 di tích, phế tích lịch sử, văn hoá, danh thắng đã được UBND tỉnh đưa vào danh mục bảo vệ, như: Đền thờ vua Lê Thái Tổ, chùa Quýt, chùa Yên Mỹ, di tích thành nhà Mạc, di chỉ khảo cổ hang Hà Lùng, Đồng Vang; khu căn cứ cách mạng Sơn Dương, Bằng Cả, di tích danh thắng Núi Mằn… Trong quần thể Khu Bảo tồn văn hoá người Dao Thanh Y Bằng Cả còn lưu giữ được khá nguyên vẹn những giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể, như: Hội làng người Dao, tục cấp sắc, lễ hội cầu mùa, trang phục, chữ viết người Dao cổ… Cùng với tài nguyên thiên nhiên, Hoành Bồ còn có trầm tích văn hoá đa tầng đang đợi được “đánh thức”. Dấu vết của người Việt cổ thời kỳ đồ đá, đã từng cư trú trên dải đất này còn in nét tại các hang động Đồng Đặng, Hà Lùng, hang Dơi. Cạnh đó là dấu vết của người Việt cổ, niên đại được xác định từ thời đồ đá mới, tính ra đã trên dưới 10.000 năm… sẽ trở thành những tiềm năng lịch sử - văn hóa kết hợp cùng với những thế mạnh tự nhiên để đưa vào khai thác du lịch. Phát triển du lịch sinh thái rừng là tất yếu Nhiều năm qua, để du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, cùng với việc tập trung đầu tư phát triển sản phẩm du lịch biển, văn hóa lịch sử, tâm linh và nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái rừng đã được quan tâm phát triển theo hướng tích cực. Nhiều khu du lịch sinh thái gắn với rừng đã được đầu tư và khai thác hiệu quả. Ông Trịnh Đăng Thanh, Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Quảng Ninh chia sẻ: Trên cơ sở tiềm năng, lợi thế được thiên nhiên ban tặng, những năm qua, tỉnh đã quy hoạch phát triển các khu du lịch sinh thái rừng trên cơ sở kêu gọi thu hút đầu tư phát triển theo hướng xã hội hóa. Trong đó, huyện Hoành Bồ đã được xác định là một trong những trọng điểm du lịch ưu tiên đầu tư trong quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2005 - 2020. Đây cũng là cơ sở để triển khai lập quy hoạch chi tiết các dự án đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hệ thống cơ sở vật chất phục vụ du lịch. Hiện nay, huyện Hoành Bồ đang xúc tiến lập các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng và hệ thống các dịch vụ để xây dựng nơi đây thành khu du lịch sinh thái tổng hợp với nhiều loại hình giải trí. Theo Phó Giám đốc Sở Du lịch Trịnh Đăng Thanh hoạt động đầu tư, khai thác phát triển du lịch sinh thái của tỉnh chưa thật xứng tầm với tiềm năng. Trên cơ sở quy hoạch đã được phê duyệt, tỉnh đang tập trung chỉ đạo ngành Văn hóa, thể thao du lịch và các địa phương tích cực thu hút đầu tư, tập trung mở mang sản phẩm, loại hình để du lịch sinh thái rừng trở thành mũi nhọn phát triển kinh tế xã hội của Hoành Bồ nói riêng và Quảng Ninh nói chung./.
