Đà Nẵng được cả nước biết đến là 1 thành phố năng động của khu vực miền Trung. Thương hiệu biển luôn gắn liền với sự phát triển của Đà Nẵng. Trong đó, phải kể đến sự hỗ trợ của Chương trình hợp tác khu vực về quản lý môi trường các biển Đông Á (PEMSEA). Chương trình đã hỗ trợ Đà Nẵng nâng cao năng lực quản lý tài nguyên và môi trường đới bờ bền vững.
Quản lý ô nhiễm đồng bộ
Đà Nẵng có đường bờ biển dài 90km, sở hữu nguồn tài nguyên khoáng sản và tài nguyên sinh vật biển phong phú. Với mục tiêu tăng cường năng lực quản lý tài nguyên và môi trường đới bờ, hỗ trợ phát triển bền vững thành phố Đà Nẵng, Chương trình hợp tác khu vực về quản lý môi trường các biển Đông Á (PEMSEA) đã hỗ trợ Đà Nẵng triển khai Dự án điểm trình diễn về hoạt động quản lý tổng hợp vùng.
Theo đó, PEMSEA đã hỗ trợ thành phố đào tạo đội ngũ cán bộ về quản lý tài nguyên và môi trường cho thành phố; xây dựng các văn bản mang tính chiến lược, định hướng cho việc quản lý tài nguyên và môi trường theo hướng phát triển bền vững; tạo điều kiện cho thành phố giao lưu, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm về quản lý môi trường của các quốc gia trong khu vực, tạo niềm tin của các tổ chức môi trường thế giới đối với Đà Nẵng. Đây chính là cơ sở để Đà Nẵng mạnh dạn xây dựng đề án thành phố môi trường.
Đến nay, thành phố đã hoàn thiện được Chiến lược Quản lý tổng hợp đới bờ (QLTHĐB) đến 2020 với hàng loạt nhiệm vụ và hoạt động cụ thể như: Lập Hệ thống quản lý thông tin tổng hợp, qua đó có thể chia sẻ thông tin về tài nguyên môi trường vùng bờ cho các cấp, các ngành, hỗ trợ việc ra quyết định đầu tư, xây dựng có trọng tâm, trọng điểm, hạn chế ngành nghề gây ô nhiễm. Cùng với đó là việc hoàn thành đánh giá ban đầu về sự cố, rủi ro môi trường đới bờ thành phố Đà Nẵng; xây dựng Chương trình quan trắc môi trường tổng hợp thành phố Đà Nẵng; phân vùng sử dụng tổng hợp đới bờ và khung thể chế để thực thi.
Hiện khá nhiều nội dung trong Chiến lược QLTHĐB đã được thành phố triển khai như: Điều tra đánh giá nguồn tài nguyên nước ngầm; khảo sát điều tra đánh giá tài nguyên đất gò đồi huyện Hòa Vang; đánh giá nguồn tài nguyên san hô; xây dựng Trạm xử lý nước thải KCN Hòa Khánh; lập qui hoạch môi trường thành phố Đà Nẵng; thực hiện Chương trình quản lý ô nhiễm công nghiệp; lập dự án khả thi để kêu gọi đầu tư môi trường và mở rộng Chương trình quan trắc môi trường địa phương… góp phần đắc lực trong công tác quản lý tài nguyên môi trường biển và phát triển kinh tế bền vững.
Mô hình cần nhân rộng
Ông Nguyễn Điểu - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Đà Nẵng cho biết: Với sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới, Đà Nẵng đã triển khai dự án quản lí tổng hợp vùng bờ, qua đó, nâng cao năng lực quản lí môi trường vùng bờ biển cho các địa phương. “Hiện, Đà Nẵng đã thành lập Đội Môi trường sông biển gần 80 người trực thuộc Công ty Môi trường đô thị, làm nhiệm vụ dọn vệ sinh dọc các bãi biển. Các quận, huyện, đoàn thể cũng thường xuyên tổ chức ra quân nhặt rác dọc bãi biển. Đặc biệt, sau những đợt bão lũ, rác biển phát sinh, hoạt động này càng được phát huy với sự vào cuộc của cả cộng đồng” - ông Điểu nói.
Vùng biển của Đà Nẵng ghi nhận được 3 hệ sinh thái chủ yếu là rạn san hô, thảm cỏ biển và rong biển, đặc biệt đã xác định 191 loài san hô và nhiều loài động vật biển như cá rạn san hô, động vật thân mềm, giáp xác, cầu gai, động thực vật phù du… Đây là những hệ sinh thái quan trọng cho đời sống của nhiều loài sinh vật sống đáy, tạo nên sự đa dạng sinh học và phong phú về loài ở vùng biển Đà Nẵng. Thành phố chủ trương khoanh vùng bảo vệ một vùng biển khoảng 4.000 ha từ Hòn Chảo đến Nam Hải Vân và quanh bán đảo Sơn Trà. Giải pháp đưa ra là tiến hành thả phao khoanh vùng bảo vệ nghiêm ngặt các khu vực có rạn san hô quý ở Hòn Sụp, Bãi Bụt, Bãi Nồm, nghiêm cấm triệt để việc khai thác trái phép san hô dưới mọi hình thức, kể cả đánh bắt hải sản.
Các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương đẩy mạnh việc tuyên truyền trong cộng đồng dân cư ven biển và khách du lịch về trách nhiệm bảo vệ tài nguyên quý báu này. Ngoài việc bảo vệ nghiêm ngặt các rạn san hô, sẽ triển khai việc phục hồi hệ sinh thái gần bờ, bảo đảm đa dạng sinh học và làm giàu nguồn lợi thủy sản tự nhiên, phục vụ cho việc phát triển du lịch sinh thái biển. Ngoài ra, các tổ đội chuyên trách phát huy trách nhiệm cộng đồng trong việc bảo vệ nguồn tài nguyên quý báu này.
Với hiệu quả bước đầu của Chiến lược QLTHVB do PEMSEA hỗ trợ, Đà Nẵng sẽ tiếp tục phát huy được lợi thế của địa phương ven biển, đưa Đà Nẵng phát triển theo hướng bền vững hơn.
Xuân Lam
