Đã có nhiều hoạt động du lịch vì môi trường được các hãng lữ hành triển khai trong những năm gần đây. Nhưng để hình thành một sản phẩm du lịch trách nhiệm cạnh tranh thì doanh nghiệp còn cần thời gian đầu tư lẫn sự hỗ trợ về cơ chế, chính sách.
Vietravel là đơn vị tiên phong đề xuất ý tưởng và chủ động thực hiện các hoạt động vì môi trường du lịch sạch từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, phải đến khi Vietravel triển khai chương trình Du lịch có trách nhiệm với môi trường tại nhiều địa phương trên cả nước với ủng hộ, phối hợp của cơ quan quản lý văn hóa, Thành Đoàn, Tỉnh Đoàn, trường học… và huy động toàn bộ cán bộ công nhân viên của công ty ra quân, chiến dịch của Vietravel mới gây được sự chú ý mạnh mẽ.
Đưa ra một thông điệp đơn giản “Không xả rác”, Vietravel mất nhiều năm nỗ lực để có được một chiến dịch truyền thông hiệu quả. Đó là các hoạt động riêng lẻ nhưng đều đặn, kiên trì vận động người dân và tình nguyện viên tại điểm đến, kiên trì thuyết phục để nhận sự ủng hộ từ cơ quan quản lý tại địa phương. Và sau đó là một chiến dịch quy mô, đồng bộ, diễn ra tại các điểm nóng về du lịch, cùng số lượng người tham gia đông đảo.
Thế nên không phải doanh nghiệp lữ hành nào cũng đủ tiềm lực để đầu tư cho một chương trình mà việc thu hồi vốn được tính dài hạn cũng như phải đặt xuống thứ yếu sau tính thương hiệu.
Một doanh nghiệp lữ hành tại Hà Nội cho biết: Công ty luôn chủ động đưa các hoạt động vì môi trường vào mỗi tour tuyến nhưng để xây dựng thành một sản phẩm chuyên đề thì chưa đủ điều kiện.
Nguyên nhân được doanh nghiệp đưa ra là: Không phải du khách nào cũng hào hứng với chương trình này, thậm chí muốn lược bớt; nhiều địa phương không dễ dàng tiếp cận và làm việc để được tạo điều kiện; các điểm lưu trú và đơn vị quản lý điểm tham quan chưa thực sự cởi mở để sẵn sàng ủng hộ, tình nguyện tham gia…
“Vì du lịch trách nhiệm mới chỉ là vận động chứ chưa mang tính bắt buộc, tính điều kiện đối với kinh doanh du lịch nên nhiều cơ sở dịch vụ, điểm đến vẫn thờ ơ. Ví dụ như một số điểm đến tiên phong trong việc dùng túi giấy thay cho túi nilon thì một số khác thậm chí còn không bố trí đủ thùng rác cho du khách.
Do không có hệ thống lưu trú riêng, chúng tôi không thể yêu cầu đối tác hưởng ứng chương trình của chúng tôi nếu họ không thoải mái. Trong khi các hãng lớn thì không gặp khó trong vấn đề này do họ có chuỗi cung ứng dịch vụ đồng bộ cũng như các đối tác truyền thống sẵn sàng hợp tác.
Nếu như có chính sách bắt buộc đơn vị kinh doanh du lịch phải đảm bảo các tiêu chí bảo vệ môi trường như đủ thùng rác, có nhà vệ sinh, tiết kiệm năng lượng cũng như mỗi địa phương có cơ chế ủng hộ doanh nghiệp làm du lịch trách nhiệm thì sản phẩm du lịch trách nhiệm sẽ phát triển rầm rộ, mạnh mẽ và hiệu quả” – đại diện doanh nghiệp này cho hay.
Hiện tại, nhiều doanh nghiệp mới chỉ triển khai lồng ghép hoạt động vì môi trường trong một số tour tuyến như một hình thức để du khách là quen dần với loại hình du lịch mới, như Saigontourist làm tour “Mỗi du khách một cây xanh cho Đà Lạt”, Goldentour tham gia vào lễ hội xanh tại một số điểm đến…
Ông Nguyễn Minh Mẫn – Phó giám đốc Ban Tiếp thị truyền thông của Vietravel – cho biết: “Không thể một sớm một chiều mà làm được tour chuyên đề du lịch trách nhiệm. Trước mắt, đối với thị trường khách lẻ, Vietravel đang triển khai chương trình hoạt động môi trường trên tất cả hành trình tour trong và ngoài nước. Theo đó, du khách khi tham gia tour cùng Vietravel từ năm 2013 sẽ được hướng dẫn viên tuyên truyền về chương trình, phát các túi nylon sinh học tự hủy để du khách đựng rác cá nhân và bỏ rác đúng nơi quy định trong suốt chuyến đi, tạo lập một thói quen, một ý thức du lịch cho du khách.
Mục tiêu gần của Vietravel là triển khai các chương trình chuyên đề môi trường bao gồm trồng rừng ở vùng cao, rừng ngập mặn, tour dọn dẹp vệ sinh bãi biển. Riêng với khách đoàn, đã có nhiều công ty đặt tour theo hình thức du lịch kết hợp bảo vệ môi trường trong tháng 4, 5 và 6 của năm 2013”.
Bên cạnh đó, theo ông Mẫn, việc triển khai loại hình du lịch trách nhiệm còn liên quan mật thiết đến công tác đào tạo đội ngũ hướng dẫn viên, thuyết minh viên.
Doanh nghiệp lữ hành để tiếp cận được với khách hàng, thuyết phục họ tin và yêu thích sản phẩm du lịch mới đều thông qua các hướng dẫn viên. Do đó, nếu không chú trọng ở khâu này thì hiệu quả của sản phẩm sẽ không thể đạt được.
Hiện tại, Vietravel đưa ra yêu cầu tập huấn bắt buộc đối với các hướng dẫn viên. Theo đó, nội dung về môi trường sẽ được triển khai lồng ghép xuyên suốt trong nội dung thuyết minh ở tất cả các tour tuyến trong nước để khuyến khích du khách cùng thực hiện, đảm bảo tính thành công của chương trình trên mỗi chuyến đi./.
