Đồn Rạch Cát ở Long An, nơi được mệnh danh “pháo đài kiên cố nhất Đông Dương” và bảo tàng vũ khí Robert Taylor ở Vũng Tàu sẽ mang đến cho khách tham quan nhiều câu chuyện thú vị.
Khởi hành
Vốn dĩ định bụng sáng thứ Bảy sẽ xuất phát sớm từ Sài Gòn xuống Cần Giờ, sau đó băng qua vịnh Gành Rái để đến Vũng Tàu bằng tuyến phà cao tốc mới khai trương hồi đầu năm tại bến Tắc Suất (Cần Giờ), thế nhưng, cuộc gọi bất ngờ của người em kết nghĩa đã khiến cho chuyến hành trình của tôi có đôi chút khác với dự tính ban đầu.
Cũng bằng ấy chất giọng hào sảng quen thuộc, nó – người em tôi có dịp quen biết trong một chuyến du khảo trước đây, dõng dạc nói to với tôi bên kia đầu dây điện thoại: “A lô, anh ơi! Đồn Rạch Cát nơi em đóng quân, cũng là chỗ anh em mình gặp nhau ngày trước, giờ đã mở cửa cho du khách tham quan rồi anh ạ…”
Cầu Mỹ Lợi bắc qua sông Vàm Cỏ nối liền đôi bờ Tiền Giang và Long An
Vậy là tôi quyết định thực hiện hành trình dài thêm một đoạn vòng xuống Long An từ chiều thứ Sáu, sau giờ tan tầm. Sẵn dịp này, tôi xách theo chân máy ảnh, ghé xuống Gò Công - Tiền Giang để chụp bầu trời đêm đầy sao. Quá tiện, một công đôi ba việc!
Bon bon trên chiếc xe máy đưa tôi trở lại cung đường xưa mà nay đã có nhiều đổi thay. Đường sá tốt hơn hẳn, hàng quán cũng đông vui, nhộn nhịp hơn. Bãi chụp “Milky Way” nằm ngay bờ biển Tân Thành mùa này về đêm khá vắng vẻ. Chỉ có hàng đèn hắt lên từ những chiếc thuyền chài ngoài khơi xa, trông như chuỗi ngọc lung linh phát sáng, vắt ngang đường chân trời.
Dải Ngân Hà vắt qua biển Tân Thành một đêm đầy gió
Đứng giữa đất trời bao la, cảm nhận một mình một cõi trời biển mênh mông thật tuyệt. Trên đầu, bầu trời đêm với ngàn ngôi sao rực sáng cho phép ống kính của chàng nhiếp ảnh gia lang thang thu về nhiều tấm hình tuyệt đẹp.
Từ Tân Thành qua đảo Long Hựu để đến đồn Rạch Cát chỉ khoảng vài mươi cây số, theo đường đê biển Tân Thành qua Vàm Láng rồi bắt đò qua đảo Long Hựu. Nhưng đêm hôm, đò giang cách trở, tôi lại theo đường cũ để qua sông Vàm Cỏ bằng cầu Mỹ Lợi. Hửng sáng, hai bên đường, cánh đồng lúa tỉnh Tiền Giang lao xao vẫy chào tạm biệt.
Đồn Rạch Cát - pháo đài “kiên cố nhất Đông Dương”
Long An đón tôi bằng cơn mưa rào tháng Năm mát rượi. Trong ánh bình minh le lói, pháo đài tiền đồn thấp thoáng ẩn hiện nơi dãy rừng đước um tùm không xa. Đồn Rạch Cát (hay còn gọi là pháo đài Rạch Cốc) trong lần tình cờ ghé ngang qua trên hành trình rong ruổi đi tìm “9 cửa Rồng” của tôi khi ấy còn là doanh trại bộ đội. Ngót 10 năm sau, nơi này đã trở thành tuyến điểm tham quan dành cho du khách.
Vết thời gian và dấu đạn pháo đã xâm hại khá nhiều nhưng dòng chữ tiếng Pháp khắc trên cổng pháo đài vẫn đọc rõ “Ouvrage du Rach Cat”.
Nằm ngay cửa sông Soài Rạp, nơi ngã ba sông Vàm Cỏ, sông Soài Rạp (Nhà Bè) và sông Rạch Cát thông thương, đồn Rạch Cát “kiên cố nhất Đông Dương” được người Pháp xây dựng cách đây hơn trăm năm. Giờ đây, cánh rừng đước, rừng tràm nơi chân pháo đài xưa đã um tùm dày đặc, ken kịt hàng cây tràm, cây đước gấp hàng trăm lần.
Cổng pháo đài sau khi đưa vào phục vụ du lịch vẫn vẹn nguyên và xanh mát hơn xưa.
Công sự pháo đài do người Pháp thiết kế theo hình vòng cung trên diện tích khoảng 3 hecta, gồm 2 hệ thống nổi và chìm. Phần nổi là nóc đồn với các khẩu đại bác đặt trên bệ bê tông cốt thép kiên cố. Hiện nay chỉ còn giữ lại các bệ pháo và 2 khẩu đại bác tầm xa cùng các đài quan sát. Phần chìm là các dãy công sự ngầm, có lối thoát ra sông, tuy nhiên, đã bị nước dâng và bùn xâm thực. Nghe đâu thời đó, quân đội viễn chinh Pháp phải chi ra gần 7 triệu franc, cao hơn gấp 3 lần chi phí xây dựng Nhà hát lớn Hà Nội (2 triệu franc).
Đoàn du khách vào tham quan đồn Rạch Cát
Từ trên nóc đồn dõi mắt về hướng mặt trời mọc, cửa Soài Rạp chảy ra vịnh Cần Giờ nhấp nhô sóng; ngược về hướng Nam là sông Vàm Cỏ, hướng Bắc là sông Rạch Cát chảy ngang chân đồn với dải rừng cây chắn sóng ngút ngàn. Đứng trên tháp pháo, cơn gió từ vịnh Cần Giờ thổi vào mơn man, mát rượi.
Đơn vị bộ đội đóng quân tại đây đã bảo quản kỹ các tháp pháo; hệ thống lô cốt, công sự hiện còn vững chắc, kiên cố cùng năm tháng.
Buổi chia tay hôm đó, sau cái bắt tay thật chặt là lời hứa của tôi về việc sẽ giới thiệu điểm đến vô cùng đặc biệt này đến du khách thành phố, còn nó – đứa em quân nhân kết nghĩa kia, phải giữ gìn nơi đóng quân của mình thật tốt. Như vậy mong muốn của 2 anh em chúng tôi thời đó nay đã thỏa nguyện. À, xuống đảo Long Hựu thăm đồn Rạch Cát thì cũng đừng quên ghé tham quan nhà cổ trăm cột nhé.
Khẩu đại bác trên tháp pháo phía cánh cung bên trái tuy đã không còn sử dụng được nhưng dáng hình vẫn ngạo nghễ vươn nòng.
Chỉ một đoạn ngắn từ đồn Rạch Cát băng qua cửa sông Soài Rạp là cập bến Vàm Sát - Cần Giờ. Đoạn tiếp theo, tôi lại bon bon xuyên qua tán tràm, đước bạt ngàn xanh mát của khu rừng Sác, thấp thoáng giữa chốn tịch mịch ấy là những khối nhà bê tông nuôi chim yến khi ẩn khi hiện.
Cầu tàu Bến đò Long Hựu – Vàm Sát kết nối đôi bờ Long An – Cần Giờ. Khuất sau hàng cây đước bên kia bờ thấp thoáng các nhà yến ẩn hiện.
Phà thiết kế hai thân, dài 45m, rộng 10m; tốc độ tối đa 24 hải lý (hơn 43km/h). Khoang hành khách với sức chứa 330 người, khoang dưới chứa được khoảng 50 xe máy và 10 ôtô.
Hải sản đêm ở Cần Giờ thuộc hàng nhất nhì xứ biển, không chê vào đâu được nhưng món khác còn hấp dẫn hơn nhiều. Dân ưa dịch chuyển kháo nhau: “Đi Cần Giờ mà không ghé thưởng thức món chè cocktail yến, ngâm mình trong hồ tắm sữa tươi nguyên chất thì đúng là ‘quê’ một cục!” Nghe đâu như chuyện nàng Scheherazade của xứ sở “Nghìn lẻ một đêm” tắm táp trong bồn dát vàng nhỉ!
Phà thiết kế hai thân, dài 45m, rộng 10m; tốc độ tối đa 24 hải lý (hơn 43km/h). Khoang hành khách với sức chứa 330 người, khoang dưới chứa được khoảng 50 xe máy và 10 ôtô.
Sáng hôm sau, thưởng thức chầu cà phê sáng xong, tôi cứ thong dong chạy ra bến phà biển Cần Giờ - Vũng Tàu, chả việc gì phải cấp tập như xưa, phải dậy sớm canh chuyến đò ngang vì phụ thuộc vào con nước. Mới khai trương thời gian gần đây, tuyến phà cao tốc băng qua vịnh Gành Rái này khiến việc thông thương giữa TP.HCM và tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trở nên thuận lợi hơn bao giờ hết.
Ngoài ra, từ TP.HCM đi Vũng Tàu còn có tuyến tàu cao tốc Greenlines xuất phát tại bến Bạch Đằng hàng ngày kể cả cuối tuần và các ngày lễ.
Tựa lan can, tôi vẫy tay chào tạm biệt lá phổi xanh Cần Giờ. Ngắm nhìn lần nữa thảm rừng ngút ngàn xanh mát kia mới thấy vô cùng trân quý cái gọi là “lá phổi xanh” của Thành phố đẹp và hữu ích đến nhường nào. Thảm rừng xanh hun hút nhỏ dần phía sau, phà trực chỉ núi Tương Kỳ (Núi Lớn – Vũng Tàu) lướt sóng.
Bảo tàng vũ khí Robert Taylor
Chưa đầy 45 phút, chuyến phà đã kéo còi vào bến, chuẩn bị cho chặng tiếp theo còn “quyến rũ” hơn nàng Scheherazade: Chuyến đi đến bảo tàng vũ khí Robert Taylor.
Du khách tham quan Bãi pháo cổ Vũng Tàu nằm trên núi Tương Kỳ (Núi Lớn)
Có cái gì đó quyến rũ lạ thường ở đây, nhất là các món đồ khí cụ cổ xưa với những đường nét thủ công tinh xảo, soi kĩ chả thứ nào giống thứ nào, đẹp và tinh tế từng chi tiết nhỏ. Thế nên chỉ mất 70.000 đồng/vé người lớn để tham quan bảo tàng vũ khí cổ này thì thật quá xá hời rồi!
Bảo tàng Robert Taylor gồm khoảng 4.000 cổ vật về vũ khí các loại được thu thập từ nhiều quốc gia trên thế giới: súng, kiếm, giáo, lưỡi lê, giáp trụ, đồng phục quân đội có từ thế kỷ XII – XX.
Nội dung trưng bày được phân chia thành các không gian theo từng chủ đề qua các thời kỳ: từ cổ đại, trung đại, cận đại cho đến hiện đại.
“Từ trên boongke, ‘Máy cưa xương MG42’ liên tục khạc lửa, phun ra cả ngàn viên 7 ly 92, tốc độ 1.800 phát đạn/phút, khiến bãi biển Omaha, Normandy – Pháp kéo dài hàng dặm trở nên ngầu đục và dậy sóng”, chú Nguyễn Văn Hường – thuyết minh viên tại bảo tàng, thao thao bất tuyệt chia sẻ với du khách.
Chú Nguyễn Văn Hường, 70 tuổi - Thuyết minh viên tại bảo tàng
Chú Hường có cách thuyết minh duyên đến lạ, thật đấy! Nghe và xem cách chú kể chuyện cảm tưởng như bạn đang trong cuộc chiến thật sự. Chú là một “cuốn tự điển vũ khí” 70 tuổi, hiểu biết chi tiết đến kinh ngạc từng milimét của nòng súng, kích cỡ và trọng lượng đạn các loại… Độc giả khi tham quan bảo tàng nên cân nhắc kỹ quỹ thời gian của mình dành cho nơi này nhé vì bạn sẽ phải mất khá lâu để rời khỏi đây đấy.
Hữu Long
