Không biết tự bao giờ cái tên xứ Truồi đã tồn tại cùng với địa danh xứ Huế để rồi ta có núi Truồi, sông Truồi, làng Truồi, dâu Truồi, cả gái Truồi nữa và giờ đây có thêm hồ Truồi.
Từ thành phố Huế đi về phía Nam chừng 30km sẽ gặp cầu Truồi. Men theo dòng sông thấp thoáng sau lũy tre làng chừng 10km, du khách choáng ngợp trước khung cảnh hồ trên núi với trời mây in bóng trên mặt nước lung linh như dát vàng, dát bạc.
Đó là hồ Truồi (xã Lộc Hòa, huyện Phú Lộc), công trình thủy lợi lớn nhất hiện nay của tỉnh Thừa Thiên-Huế và cũng là điểm du lịch sinh thái, nghỉ ngơi thư giãn cuối tuần lý tưởng.
Hồ là công trình thủy lợi cấp quốc gia, được xây dựng từ năm 1996 với đập tràn cao 50m tạo nên dung tích lòng hồ đến 60 triệum3 nước là nguồn nước tưới cho các xã đồng bằng của huyện Phú Lộc và Hương Thủy như: Lộc An, Lộc Bổn, Lộc Điền, Lộc Sơn, Lộc Hòa...
Quang cảnh nơi đây hùng vĩ, hoang sơ, núi ôm núi chập chùng nối dài từ dãy Bạch Mã, cây cối xanh tươi, thấp thoáng trong mây trời, soi mình xuống gương nước bao la, trong xanh cuốn hút lòng người. Khung cảnh hữu tình, thơ mộng, bầu không khí thiên nhiên trong lành đủ sức níu chân du khách.
Đến đây hỏi bất cứ chiếc thuyền nào, bạn đều có thể tự tổ chức tour du lịch quanh hồ với người dẫn đường, hướng dẫn, cũng chính là chủ thuyền. Khách phương xa dễ dàng nhận lấy niềm vui bằng một vòng thăm quanh hồ trên chiếc thuyền gắn máy với những người lái đò thân thiện.
Chuyến du ngoạn diễn ra trên mặt hồ rộng lớn, xuyên qua bóng mát của dãy núi rợp cây xanh bao quanh, chập chùng, ngọn mờ ngọn tỏ soi mình xuống nước. Sau chừng 20 phút lênh đênh trên sông nước mênh mông, chừng nghe tiếng suối chảy róc rách, du khách tùy ý lựa chọn điểm dừng chân. Hoặc rẽ ngang sang khu rừng nguyên sinh, hoang vắng của chân núi Thanh Long, thích hợp cho những đôi lứa đang yêu hoặc là thẳng tiến bãi đá phẳng lì của dòng suối nhỏ phù hợp những nhóm bạn muốn tìm về thiên nhiên hoang dã.
Suối ở đây không lớn lắm, không có những dòng thác đổ từ dốc cao nên mặt nước hiền hòa, không sâu lắm đủ để lội, tắm mà không ngại nguy hiểm. Khung cảnh vắng vẻ nên có người hồn nhiên như trẻ thơ, tự nhiên trong trang phục của người... tiền sử nhảy ùm xuống tắm; người thì ngả mình trên bờ đá phẳng đánh một giấc sảng khoái, ngon lành; người khác tìm niềm vui trong thú câu cá.
Sống tự nhiên trong dòng suối, cá ở đây đếm ra dễ có tới mấy loại: cá hồng, cá vượt, cá chiên, cá dốc... Lớn thì cỡ 2 ngón tay, nhỏ thì cỡ ngón út, con nào con nấy đều săn chắc, nướng lên trong lửa than hồng ngọt, ngon đến lạ.
Cái cảm giác vô ưu ngồi thả câu bên suối, dưới dòng nước trong veo thấy rõ từng đàn cá đớp mồi lia chia, giật câu liên tục. Rồi thưởng thức thành quả lao động của mình trên ngọn lửa được nhóm từ củi khô trong rừng, nhâm nhi ly rượu làng Chuồn cùng những người bạn tâm giao, thật đã đời, không có gì bằng!
Từ bên này hồ Truồi nhìn sang là toàn cảnh thiền viện Trúc Lâm – Bạch Mã đẹp như một bức tranh thuỷ mặc. Ngôi thiền viện được cất trên ngọn núi cao của bán đảo trườn ra giữa lòng hồ, gối đầu vào dãy Bạch Mã, ẩn hiện giữa dòng sơn thủy hùng vĩ.
Sau những giờ phút thư giãn thoải mái cùng thiên nhiên, suối, thác, dừng chân viếng thăm chốn tu hành sẽ thấy lòng thêm thanh thản, vứt bỏ những hỉ, nộ, ái, ố đời thường. Bước chân lên bờ, tạm biệt khung cảnh yên bình nơi đây, quay về với chộn rộn công việc thường ngày, may mắn thay ta đang có một tâm hồn trong trẻo, lâng lâng những cảm xúc đẹp.
