Chiều 29/9, Bộ TN&MT đã công bố Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia giai đoạn 2011 - 2015. Báo cáo được xây dựng gồm 10 chương cho biết chất lượng môi trường ở nhiều nơi tiếp tục suy giảm, công tác bảo vệ môi trường vẫn còn nhiều tồn tại, bất cập.
Theo Bộ TN&MT, tại nhiều nơi, chất lượng môi trường đang tiếp tục suy giảm. Tại các điểm, nút giao thông, công trường, khu vực xây dựng, ô nhiễm không khí có dấu hiệu gia tăng, nhất là ở đô thị lớn. Ô nhiễm và suy thoái chất lượng nước tiếp tục xảy ra ở vùng trung lưu và hạ lưu, thậm chí cả khu vực nông thôn. Chất lượng nước biển ven bờ bị ô nhiễm cục bộ tại một số khu vực do ảnh hưởng của các hoạt động phát triển kinh tế ven biển. Đặc biệt, sự cố ô nhiễm môi trường biển do Cty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh gây hiện tượng cá chết hàng loạt tại bốn tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế vào tháng 4/2016 được đánh giá là đặc biệt nghiêm trọng. Vụ việc được xếp cuối cùng trong số các sự cố điển hình được đề cập trong báo cáo gồm: Sự cố tràn dầu do chìm tàu Trường Hải Star tháng 4/2012; sự cố bục lò đốt chất thải của Công ty cổ phần phốt pho vàng Lào Cai tháng 2/2012; vụ cháy lò than tại Công ty than Đồng Vông thuộc Công ty Than Uông Bí (Quảng Ninh) tháng 1/2014; sự cố vỡ bể chứa bùn thải chì thuộc Nhà máy chế biến chì kẽm của Công ty TNHH CKC tại Lạng Cá, huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng; vụ xả thải của Nhà máy Mía đường Hòa Bình (tỉnh Hòa Bình) gây ô nhiễm sông Bưởi tháng 3 - 4/2016...
Theo Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân, việc công bố Báo cáo này có ý nghĩa quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, chuyển đổi mô hình phát triển theo hướng phát thải các bon thấp, xanh và bền vững. Tuy nhiên, công tác bảo vệ môi trường vẫn còn nhiều tồn tại, bất cập, môi trường vẫn đang đứng trước nhiều vấn đề cấp bách. Hoạt động khai thác khoáng sản ở nhiều địa phương thiếu sự quản lý chặt chẽ đang làm gia tăng các điểm nóng về ô nhiễm môi trường. Chất thải từ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt khu vực nông thôn không được thu gom, xử lý đúng quy cách; tình trạng sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật tràn lan dẫn đến ô nhiễm môi trường nông thôn ngày càng gia tăng, một số nơi rất nghiêm trọng. Nhiều làng nghề hoạt động trong các lĩnh vực sản xuất đang gây ô nhiễm cao đối với môi trường. Hạn hán, khô hạn và hoang mạc hóa do tác động cực đoan của thời tiết và biến đổi khí hậu đang ngày càng trở nên nghiêm trọng. Vì vậy, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân mong muốn Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia không chỉ là tài liệu hữu ích cho các nhà quản lý, nhà hoạch định chính sách, nhà khoa học… mà còn đối với tất cả những người đã, đang góp sức bảo vệ và cải thiện chất lượng môi trường ngày càng xanh, sạch, đẹp hơn, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững đất nước.
Trên cơ sở các phân tích hiện trạng, báo cáo đã đưa ra những kiến nghị đối với Quốc hội, Chính phủ và Bộ, ngành địa phương trong việc sửa đổi, hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường; tăng cường năng lực quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường; hoàn thiện cơ cấu, tổ chức hệ thống quản lý môi trường... Cụ thể, Quốc hội cần rà soát sửa đổi Luật Đa dạng sinh học và các luật liên quan nhằm hình thành khuôn khổ pháp lý đủ mạnh, thống nhất và hiệu quả hơn để quản lý, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, nghiên cứu xây dựng Luật Không khí sạch. Xây dựng và tổ chức thực hiện Chương trình giám sát chuyên đề về bảo vệ môi trường đối với các dự án đầu tư, công trình có nguy cơ tiềm ẩn gây ô nhiễm môi trường cao do Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư. Đồng thời, chỉ đạo hội đồng nhân dân cấp tỉnh thực hiện Chương trình giám sát chuyên đề về bảo vệ môi trường đối với các dự án đầu tư, công trình tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm cao thuộc sự quản lý của địa phương.
Trần Long