Hơn 300 kg ngà voi đã bị thu giữ tại Sân bay Quốc tế Nội Bài đúng vào thời điểm diễn ra Hội nghị các nước thành viên Công ước về Buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) lần thứ 17.
309 kg ngà voi, được khai báo là kính thủy lực, có xuất xứ từ Nigeria và bị thu giữ tại Sân bay Quốc tế Nội Bài vào ngày 1/10/2016. Trước đó, tháng 3/2016, lực lượng Hải quan Sân bay Quốc tế Nội Bài cũng từng phát hiện và thu giữ 238 kg ngà voi và 248 kg vảy tê tê cùng có xuất xứ qua đường hàng không từ Nigeria.
Tiến sỹ Chris Shepherd, Giám đốc Khu vực Đông Nam Á của tổ chức TRAFFIC hoan nghênh các cơ quan chức năng Việt Nam tiến hành một vụ thu giữ lớn mà qua đó phản ánh được phần nào tầm quan trọng của Hội nghị các nước thành viên Công ước CITES.
Ngà voi bị thu giữ tại Sân bay Quốc tế Nội Bài, tháng 3/2016 (Ảnh: TRAFFIC)
Ngày 2/10/2016, CITES đã đưa ra một quyết định quan trọng liên quan đến việc thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia về ngà voi tại các nước như Việt Nam và Nigeria. Quyết định này tạo tiền đề cho hoạt động điều tra các vụ thu giữ và hướng tới tăng cường các biện pháp chống buôn bán trái phép ngà voi.
Năm 2013, CITES xếp Việt Nam vào nhóm tám quốc gia và vùng lãnh thổ thuộc “ưu tiên hàng đầu” do vai trò của Việt Nam trong buôn bán trái phép ngà voi. Điều này được tái khẳng định trong phân tích mới nhất của Hệ thống Thông tin về Buôn bán ngà voi (ETIS) được phát hành vào tháng 6/2016. Theo đó, bên cạnh vai trò là nước trung chuyển ngà voi tới khu vực Châu Á, Việt Nam còn bị coi là nước tiêu thụ.
Một khảo sát được tiến hành trong khoảng hai tuần vào năm 2015 đã phát hiện hơn 16.000 sản phẩm ngà voi chỉ tính riêng tại khu vực Hà Nội.
ETIS năm 2016 xếp Nigeria vào “nhóm nước ưu tiên hàng hai” vì đây là nước xuất khẩu ngà voi lớn thứ hai tại khu vực Tây Phi trong giai đoạn 2012 – 2014.
Đa phần ngà voi bị vận chuyển trái phép ra khỏi Nigeria được cho là có xuất xứ từ các nước khác, cụ thể là các nước Trung và Đông Phi. Nigeria cũng được biết đến là nước có thị trường ngà voi nội địa rộng lớn và không được kiểm soát.
Buôn bán trái phép ngà voi tiếp tục là một mối đe dọa lớn đối với sự tồn tại của các quần thể voi tại Châu Phi.
Theo tiến sỹ Shepherd, “để chấm dứt nạn buôn bán trái phép, chỉ có một cách duy nhất là tiến hành thực thi pháp luật nhằm phát hiện và bắt giữ các mạng lưới tội phạm đứng đằng sau hoạt động trái phép này”.
Bích Ngọc