Chỉ riêng trong vùng lõi vịnh Hạ Long đã có khoảng 30 hồ nước mặn độc đáo. Lần đầu tiên, có một cuộc khảo sát, nghiên cứu quy mô lớn, do Ban Quản lý vịnh Hạ Long và Viện Tài nguyên – Môi trường biển phối hợp thực hiện, nhằm đánh giá những nét đặc trưng về cảnh quan, sự đa dạng thủy sinh vật trong các hồ, để thiết lập dữ liệu phục vụ cho việc quản lý, khai thác các hồ nước mặn sau này.
Theo nghiên cứu, hồ nước mặn trên vịnh Hạ Long, dân địa phương gọi là áng, được hình thành từ các hố sụt, phễu karst và thung lũng kín với các kích thước khác nhau, đáy cao trên 5m so với cốt bên ngoài. Vì thế, đối với hầu hết các hồ này, muốn tiếp cận phải trèo qua vách núi vây xung quanh.
Theo Ban Quản lý vịnh Hạ Long, việc nghiên cứu các hồ nước mặn ở Việt Nam nói chung và vịnh Hạ Long nói riêng còn rất mới. Đến nay mới có một công trình liên quan đến lĩnh vực này, đó là dự án hợp tác Việt Nam – Italia, được thực hiện từ 2002 – 2004. Trong đó, qua khảo sát 2 hồ nước mặn Bù Xám, Áng Dù thuộc vịnh Hạ Long và một hang ngầm ở Cát Bà (Hải Phòng), các nhà khoa học phát hiện 12 loài hải miên mới cho Việt Nam, 1 loài mới cho khoa học và 1 loài sứa đặc hữu của hồ nước mặn. Kết quả trên chỉ mang tính chất thăm dò, nhưng cho thấy tại các hồ nước mặn còn ẩn chứa nhiều loài sinh vật, nhiều nguồn gene quý hiếm…
Hồ hang Sò.
Vì thế, hiện, Ban Quản lý vịnh Hạ Long phối hợp với Viện Tài nguyên và Môi trường biển nghiên cứu các giá trị của hồ nước mặn trên vịnh Hạ Long. Theo đó, sẽ tiến hành kiểm kê các hồ nước mặn; điều tra tổng thể về đa dạng sinh học trong từng hồ và lập hồ sơ từng hồ để phục vụ cho việc quản lý…
“Đề tài này chỉ tập trung vào các hồ ở vùng lõi di sản, mà phải là hồ tiêu biểu, độc đáo. Ngay trong vùng lõi đã có khoảng 30 hồ – bà Lê Thị Thìn – Trưởng phòng Nghiệp vụ nghiên cứu, BQL vịnh Hạ Long – cho biết – các nhà nghiên cứu hiện đang lấy mẫu từ các hồ về, tại Viện Tài nguyên và Môi trường biển”.
Kết quả chính thức sẽ được công bố trong thời gian tới. Đề tài này hứa hẹn sẽ góp phần khám phá thêm những giá trị đa dạng sinh học ở những nơi chưa được nghiên cứu (cùng với hệ thống hang ngầm), tiến tới đề xuất vịnh Hạ Long trở thành di sản thế giới về đa dạng sinh học. Đây cũng là cơ sở khoa học để lựa chọn thêm một số điểm du lịch độc đáo cho vịnh Hạ Long.
Khảo sát, lấy mẫu tại một hồ nước mặn trên vịnh Hạ Long để nghiên cứu.
Nguyễn Hùng