APEC đang trở thành điểm đến hấp dẫn và thân thiện đối với du khách trong và ngoài khu vực. Theo Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), các điểm đến APEC thu hút 415 triệu lượt khách du lịch quốc tế năm 2016, tăng 6,1%, tương đương 24 triệu so với năm 2015.
Hợp tác du lịch trong APEC chính thức từ năm 1991, đến năm 2000, Hội nghị Bộ trưởng Du lịch APEC lần thứ nhất tổ chức tại Hàn Quốc đã thông qua Hiến chương Du lịch APEC, một văn kiện quan trọng mang tính định hướng và tạo nền tảng cho hợp tác du lịch APEC. Hội nghị Bộ trưởng Du lịch APEC họp 2 năm/lần, mỗi Hội nghị đều ra Tuyên bố thể hiện quyết tâm của các nhà lãnh đạo du lịch APEC nhằm đưa du lịch trở thành một ngành kinh tế quan trọng, là công cụ tăng cường giao lưu văn hóa, hiểu biết lẫn nhau, thúc đẩy hợp tác, góp phần gìn giữ hòa bình, ổn định, tạo điều kiện phát triển. Việt Nam đã đăng cai Hội nghị Bộ trưởng Du lịch APEC lần thứ 4 tại Hội An năm 2006; hội nghị đã thông qua “Tuyên bố Hội An về thúc đẩy hợp tác du lịch APEC”.
Theo Hội đồng Du lịch và Lữ hành Thế giới (WTTC), năm 2016, du lịch và lữ hành đóng góp trực tiếp 1.300 tỷ USD vào GDP của khu vực APEC, đóng góp 67 triệu việc làm trực tiếp (tăng 3,7% so với năm 2015) và 6,1% cho xuất khẩu khu vực. Việt Nam tham gia thường xuyên, tích cực trong các hoạt động quan trọng của hợp tác du lịch APEC, đồng thời, đẩy mạnh hợp tác song phương với các nước thành viên; đã miễn thị thực cho 9 nước thành viên, thí điểm cấp thị thực điện tử cho 3 nước thành viên khác, tạo điều kiện đi lại thuận lợi cho du khách.
Năm 2016, 10 thị trường nguồn khách du lịch hàng đầu của du lịch Việt Nam đều là các nước thành viên APEC. Năm 2017 đã được Đại Hội đồng Liên hợp quốc chọn là Năm quốc tế về Du lịch bền vững vì sự phát triển, được Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO) công bố chính thức vào tháng 1/2017 tại Madrid, Tây Ban Nha. Trong khuôn khổ Năm APEC Việt Nam 2017, Việt Nam đã đưa ra sáng kiến tổ chức Đối thoại Chính sách cao cấp về du lịch bền vững. Đây là sự kiện quan trọng trong Năm APEC Việt Nam 2017, sau Hội thảo kỹ thuật về du lịch bền vững đã được tổ chức nhân dịp Phiên họp Quan chức cao cấp APEC lần thứ nhất vào tháng 2/2017 tại Nha Trang.
Theo đó, từ ngày 18-19/6 tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh sẽ diễn ra Hội nghị “ Đối thoại chính sách cao cấp về du lịch bền vững và các cuộc họp liên quan”. Đây là hoạt động nhằm đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững trong APEC, hưởng ứng Năm APEC Việt Nam 2017, đồng thời cũng hưởng ứng Năm quốc tế về Du lịch bền vững vì sự phát triển của Liên hợp quốc. Hội nghị có sự tham gia của các đại biểu đến từ các nước thành viên APEC, Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế (IATA), Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN)…
Đối thoại do Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Ngọc Thiện chủ trì, dự kiến có sự tham gia của các đại biểu đến từ các nước thành viên APEC, diễn giả của các tổ chức quốc tế uy tín như Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế (IATA), Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN)… Đối thoại sẽ góp phần khẳng định vị thế, vai trò của Việt Nam trong khu vực trong hoạch định chính sách phát triển du lịch bền vững; là cơ hội để các nước thành viên cùng chia sẻ kinh nghiệm và thảo luận biện pháp tăng cường hiệu quả hợp tác, hội nhập trong khu vực, nhất là trong lĩnh vực phát triển du lịch bền vững.
Theo kế hoạch, phiên họp thứ 1 sẽ xoay quanh vấn đề phát triển du lịch bền vững trong thế giới đang thay đổi với “Khuyến nghị đối với các nền kinh tế APEC” của TS. Dirk Glaesser – Giám đốc Chương trình phát triển bền vững của UNWTO. Phiên làm việc trưa đối thoại với cộng đồng doanh nghiệp APEC về du lịch bền vững.
Phiên họp thứ 2 sẽ xoay quanh vấn đề kinh nghiệm và tầm nhìn hợp tác phát triển du lịch bền vững APEC với “Hệ thống tiêu chuẩn Hội đồng Du lịch bền vững toàn cầu và các khuyến nghị với APEC” của Tổng Giám đốc Hệ thống Tiêu chuẩn Hội đồng Du lịch bền vững toàn cầu Randy Durband.
Phiên họp thứ 3 dự kiến các nhà Lãnh đạo Du lịch APEC sẽ thông qua Tuyên bố về phát triển du lịch bền vững. Tuyên bố bao gồm các khuyến nghị, định hướng cụ thể để phát triển du lịch bền vững tại khu vực APEC với 6 vấn đề: Lồng ghép các nguyên tắc của du lịch bền vững trong tất cả các hoạt động du lịch và lữ hành; Thúc đẩy quan hệ đối tác công - tư để phát triển cơ sở hạ tầng và dịch vụ du lịch một cách bền vững; Khuyến khích nhu cầu tiêu dùng và sản xuất bền vững trong ngành Du lịch; Đo lường và giám sát sự thành công của các hành động thúc đẩy du lịch bền vững; Nghiên cứu chuyên sâu để thích ứng và tận dụng những công nghệ mới để phát triển du lịch thông minh và bền vững; Xây dựng một khuôn khổ hợp tác thống nhất cho hành động chung trong APEC để đảm bảo tính bền vững của du lịch và lữ hành./.