Mùa này, ra Tiên Hải

Một góc xã đảo Tiên Hải.

Chiếc tàu cao tốc rời trung tâm thị xã Hà Tiên khi nắng lên. Biển hiền quá! Ai đó đã hào hứng! Nhưng chỉ hôm nay! Mấy hôm trước còn mưa dầm, biển Tây Nam có gió giật trên cấp 5, ngành chức năng “cấm” tàu khách xuất bến. Từ đầu mùa mưa năm nay một số tàu cá, tàu hàng của ngư dân gặp nạn. Biển là như thế!

Thông lệ, mỗi ngày có hai chuyến tàu khách xuất phát từ thị xã Hà Tiên, cập cảng Hòn Tre sau một giờ nếu là tàu cao tốc và gấp rưỡi thời gian nếu là tàu sắt. Giờ xuất bến trong tuần có sự khác nhau, những ngày cuối tàu rời Tiên Hải muộn hơn. Đồng hành cùng chúng tôi trong chuyến biển có nhiều du khách đến từ các tỉnh Tây Nam Bộ, TP Hồ Chí Minh và Đông Nam Bộ. Chị Nguyễn Thị Huyền Trân, ngoài 40 tuổi, đến từ tỉnh Đồng Nai nhận xét: Đây là lần đầu tiên tôi đến Tiên Hải. Tiên Hải gây ấn tượng đối với tôi bởi không khí trong lành, cảnh hoang thiên nhiên đẹp, kỳ thú.

Cầu cảng Hòn Tre.

Theo chị Huyền Trân và khách đồng hành, mùa hè tiết trời nóng nực, xa rời đô thị ồn ào, khói bụi, chọn những địa điểm có biển đảo rong chơi là phù hợp. Mọi người không chỉ thích thú với cảnh vật ở Tiên Hải mà còn khen nhiều địa danh biển đảo của Kiên Giang như: Ba Hòn Đầm thuộc quần đảo Bà Lụa (xã đảo Sơn Hải, huyện Kiên Lương), Hòn Củ Tron và một số đảo nằm trong quần đảo Nam Du (huyện Kiên Hải), đặc biệt là đảo Phú Quốc và các đảo thuộc huyện đảo Phú Quốc. “Muốn du lịch sinh thái biển đảo đến Kiên Giang là nhất! Ở Kiên Giang không chỉ có cảnh đẹp: biển xanh, cát trắng, hòn nối hòn mà còn có hải sản tươi sống, khí hậu mát mẻ, môi trường sạch sẽ…” - một du khách nhận xét.

Trước khi đến Tiên Hải, tôi có dịp trò chuyện cùng Lê Hữu Trí, nhân viên Công ty du lịch Côn Đảo, có trụ sở tại TP Hồ Chí Minh. Trí vừa cùng đoàn khách đi tour Hà Tiên - Phú Quốc, có một ngày thăm thú xã đảo Tiên Hải. Trí khen: “Khách của tôi ai cũng thích thú khi đến Tiên Hải. Ở Tiên Hải bãi tắm sạch sẽ, không khí trong lành, được thưởng thức các món hải sản tươi sống, còn được nghe những câu chuyện mang chất hư cấu. Các tour du lịch sắp tới, chúng tôi sẽ không quên xã đảo Tiên Hải”.

Du khách tham quan quanh đảo Hòn Tre.

Theo Bách khoa toàn thư mở, quần đảo Hà Tiên, còn có tên khác là quần đảo Hải Tặc, nằm trong vịnh Thái-lan, gồm một số đảo như: Hòn Kèo Ngựa, Hòn Kiến Vàng, Hòn Tre, Hòn Tre Vinh, Hòn Gùi, Hòn Ụ, Hòn Giang, Hòn Chơ Rơ, Hòn Đước, Hòn Bồ Dập, Hòn Đồi Mồi… Theo một vài tài liệu viết gần đây, số lượng đảo trong quần đảo Hà Tiên không khớp nhau. Nhà văn Anh Động, tác giả cuốn Địa chí Kiên Giang viết, "Quần đảo Hải Tặc là cụm hòn gồm 24 đảo lớn nhỏ”, một số quyển sách chỉ ghi nhận có 16 đảo. Năm 1983, chính quyền tỉnh Kiên Giang lập xã Hòa Đốc, sau đó đổi thành Tiên Hải, thuộc huyện đảo Kiên Hải, đến năm 1988 đơn vị hành chính này giao về huyện Hà Tiên, nay là thị xã Hà Tiên.

Tên gọi Hải Tặc xuất phát từ yếu tố lịch sử. Theo nhà sử học Trương Minh Đạt, do quần đảo có địa hình hiểm trở, lại nằm trên tuyến đường thông thương quan trọng, nên bọn cướp biển đồn trú, ẩn nấp, mai phục trong một thời gian dài để tấn công các tàu buôn qua lại.

Nuôi cá lồng bè ở Tiên Hải.

Khi xã đảo Tiên Hải thuộc Hà Tiên, dân số hơn 1.000 người nhưng nay đã tăng hơn gấp đôi, trên 500 nóc nhà nằm rải rác ở các đảo Hòn Tre Lớn, Hòn Giang, Hòn Ụ, Hòn Đồi Mồi, tập trung đông ở đảo Hòn Tre, còn gọi là Hòn Đốc. Cuộc sống của người dân đất đảo bình lặng như các xóm biển, làng chài khác. Đàn ông đi biển giăng lưới, thả câu bắt tôm, cá, mực, cua, ghẹ. Phụ nữ lo nội trợ, chăm con, còn thời gian đan vá lưới, xẻ cá mực làm khô. Gần đây, ở Tiên Hải còn phát triển mô hình nuôi cá lồng bè, nguồn thu của những người làm nghề này khá cao. Người dân nơi đầu sóng ngọn gió tựu chung cơ cực nhưng thu nhập bình quân cao hơn nhiều so với làng quê chuyên lúa, màu. Đặc biệt ở xã đảo không có nhà xiêu vẹo dột nát, hộ nghèo rất ít, chỉ gia đình neo đơn hay gặp nạn.

Chủ tịch UBND xã đảo Tiên Hải, Tăng Hồng Phước hào hứng: Dân đảo đã biết tận dụng điều kiện, cảnh quan thiên nhiên làm kinh tế nên khấm khá hơn trước, hưởng thụ cao hơn. Một số hộ đầu tư xây dựng phòng nghỉ, mua xe đưa khách thăm quan, mua áo phao phục vụ du khách tắm biển. Quán xá mọc lên nhiều đầy đủ các loại hải sản xứ biển. Ở Tiên Hải không có khách sạn, chỉ phòng nghỉ, nhà trọ. Nguồn điện sinh hoạt còn phụ thuộc vào máy phát nên các thiết bị sử dụng điện hiện đại hạn chế. Nhưng điều này sẽ được khắc phục, theo lộ trình trong năm 2018, tại Tiên Hải và một số xã đảo khác của Kiên Giang điện lưới quốc gia sẻ phủ khắp.

Ông Trần Chỏl, ngụ tổ nhân dân tự quản số 2, ấp Hòn Tre được mọi người ngợi khen năng động trong phát triển kinh tế. Ông Trần Chỏl đón đầu đầu tư tiền xây dựng quán ăn, mua sắm dụng cu, thiết bị làm du lịch. Ông Trần Chỏl cho rằng, bao đời dân đảo sống phụ thuộc nghề biển, nhưng nghèo, khả năng chỉ đủ mua ghe nhỏ làm nghề câu, nghề lưới gần bờ. Dân đông, người khai thác nhiều, tài nguyên biển cạn kiệt, không có cơ hội làm giàu. Trong khi thời gian dài mọi người lãng quên, bỏ phí một nguồn tài nguyên rất tiềm năng phát triển kinh tế, đó là sự độc đáo, sự tươi đẹp của cảnh quan thiên nhiên vùng biển đảo Tây Nam. Ông Trần Chỏl bảo: Chúng tôi mới tập tành làm du lịch, vừa học vừa làm nhưng bám phương châm ăn chắc, mặt bền. Chứ làm ăn kiểu “chặt”, “chém” sẽ không tồn tại.

Ở đảo Hòn Giang, còn gọi đảo Hải Tặc có chị Thị Hoàng, người dân tộc Khmer cũng được nhiều người xứ đảo ngợi khen vì làm đẹp bãi biển. Hằng ngày khi mặt trời chưa nhú đằng Đông, chị Giang đã có mặt ở bãi biển để nhặt rác. Việc làm của chị xuất phát từ suy nghĩ, tạo ấn tượng đẹp với du khách. Chị nói: Du khách mỗi khi đến Tiên Hải sẽ đến đảo Hải Tặc. Biển thì nước trong xanh nhưng đầy rác ai dám tắm! Cho dù không tắm nhưng khi thấy môi trường sạch sẽ, du khách sẽ thoải mái.

Chị Hoàng hằng ngày ra bãi thu gom rác, với suy nghĩ tạo ấn tượng đẹp cho du khách mỗi khi đến đảo Hải Tặc.

Còn nhiều điều tôi muốn tìm hiểu nhưng đã đến giờ lên tàu. Tự trả lời câu hỏi, những gì đọng lại sau chuyến đi, tôi miên man: Tiên Hải có bước chuyển dịch mạnh sang dịch vụ, du lịch và đã là ngành kinh tế mũi nhọn của xã đảo. Đảo Hải Tặc ngày càng được biết đến rộng rãi, du khách đến ngày một nhiều, điều này không chỉ đem lại cơm no, áo ấm, cuộc sống sung túc cho cư dân, mà còn làm phong phú thêm các địa danh tham quan du lịch của Hà Tiên - một thị xã du lịch miền viễn biên đã có lịch sử hơn 300 năm.

Tàu rời xa bến. Mặt trời di chuyển nhanh về sau. Ráng chiều đỏ rực một góc trời. Cảnh này, tôi đã chiêm ngưỡng trong các bức ảnh. Hôm nay là thực.

Bài, ảnh: VIỆT TIẾN