Ngày 9/9/2017 đánh dấu một bước ngoặt trong công tác bảo tồn rùa biển Cù Lao Chàm khi tổ trứng rùa đầu tiên trong 5 tổ được chuyển về từ Côn Đảo nở thành công 66 trứng với tỉ lệ 100%, vượt xa mong đợi.
66 trứng rùa đầu tiên được đưa lên khỏi tổ
Vùng biển Cù Lao Chàm và các các xã ven biển tỉnh Quảng Nam là nơi phân bố của các hệ sinh thái biển gắn liền với đời sống của rùa biển. Do nhiều nguyên nhân khác nhau mà phần lớn là bị săn bắt quá mức và tác động từ các hoạt động đánh bắt cũng như du lịch, hơn 20 năm nay rùa biển không tiếp tục bò lên các bãi cát để đẻ trứng như trước. Vài năm gần đây, rùa biển liên tục được ghi nhận xuất hiện xung quanh vùng biển Cù Lao Chàm và một số địa phương ven biển. Rùa biển bị mắc lưới được ngư dân phát hiện nếu còn sống thì thả về biển, nếu chết thì hiến nộp cho BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm để làm mẫu vật truyền thông.
Nhận thấy được tầm quan trọng của việc phục hồi và bảo tồn rùa biển, UBND tỉnh Quảng Nam đã cho phép Ban quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm xây dựng khu bảo tồn rùa, UBND thành phố Hội An ban hành kế hoạch hành động phục hồi và bảo tồn rùa biển giai đoạn 2016 – 2025 tầm nhìn đến năm 2040, với mục tiêu chủ yếu là bảo tồn “chuyển vị” (vận chuyển trứng rùa từ nơi khác về ấp nở tại Cù Lao Chàm) và lâu dài sẽ là bảo tồn nguyên vị (tạo sinh cảnh, không gian thuận lợi để rùa biển lên bãi đẻ trứng tại Cù Lao Chàm).
Trên cơ sở Kế hoạch trên, BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm đã xây dựng và triển khai đề tài “Phục hồi quần thể rùa biển tại Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm”. Được sự thống nhất của UBND Tỉnh Quảng Nam, sự cho phép của Bộ NN&PTNT, UBND tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm sẽ thực hiện tiếp nhận và vận chuyển trứng rùa biển từ Vườn quốc gia Côn Đảo về quản lý ấp nở tại bãi biển Bãi Bấc Cù Lao Chàm. Hoạt động được triển khai 2 lần/năm, liên tục trong vòng 3 năm, mỗi đợt vận chuyển 5 tổ trứng với khoảng 450 trứng rùa biển. Ngày 29/8/2017, BQL đã tiếp nhận và vận chuyển 450 trứng rùa 40 ngày tuổi về quản lý ấp nở tại khu vực Bãi Bấc. Sau hơn 10 ngày túc trực vất vả, canh gác 24/24, tối 8/9 tổ trứng đầu tiên đã nở thành công 100% trong niềm vui sướng của anh em bảo tồn.
Sáng ngày 9/9, dưới sự chứng kiến của ông Nguyễn Thế Hùng- Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hội An kiêm Trưởng ban thư kí Khu dự trữ sinh quyển Cù Lao Chàm- Hội An, 66 chú rùa con đã được thả về với biển. Thành công tiếp nối khi ngay trong tối hôm đó, tất cả các tổ trứng đều đã nở. Những chú rùa Côn Lao (tên gọi vui mà các cán bộ Ban quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm đặt tên cho những chú rùa với ý nghĩa là sự gắn kết giữa Côn Đảo-Cù Lao Chàm) đã lần lượt được trở về với biển trong tiếng hò reo, cổ vũ của người dân, du khách, các cơ quan, đơn vị đóng quân trên địa bàn xã đảo.
Chị Nguyễn Thị Phụng (thôn Bãi Ông) cùng con gái đã lặn lội lên Bãi Bắc từ rất sớm xem thả rùa, chia sẻ niềm phấn khích khi được nhìn thấy những chú rùa con, chị cho biết: “Ngày trước nhận thức còn kém nên dân mình hay bắt rùa để ăn, giờ bà con Cù Lao Chàm đã có ý thức hơn nhiều, mình dẫn con gái theo để con bé thấy để hiểu và yêu rùa biển cũng như các sinh vật biển khác, từ đó biết yêu và bảo tồn môi trường biển để Cù Lao Chàm sẽ luôn xanh, sạch, đẹp và nhiều cá tôm”. Những tấm thiệp điều ước dành cho rùa con cũng đã được phát ra và nhận được ước mong về một cuộc hội ngộ 30 năm sau tại Cù Lao Chàm khi những chú rùa con trải qua biết bao hiểm nguy, đến tuổi trưởng thành sẽ quay về đẻ trứng tại chính nơi mình đã sinh ra.
Chiều ngày 10/9, Đại diện các cơ quan ban ngành cùng người dân và du khách cùng thả rùa con về biển
Với kết quả đầy ấn tượng lần này, Cù Lao Chàm được ghi nhận là nơi đầu tiên trên cả nước thực hiện thành công phương pháp chuyển vị trứng rùa biển. “Quả ngọt đầu mùa” này được xem như món quà đáp trả bao công sức của các cán bộ Ban quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm cũng như những ủng hộ về tinh thần lẫn vật chất của các cơ quan ban ngành cùng người dân Cù Lao Chàm trong suốt thời gian qua. Chặng đường để Cù Lao Chàm trở lại thành bãi đẻ của rùa như vài mươi năm trước đây vẫn còn rất dài với bao thử thách, nhưng bây giờ chúng ta đã có quyền hi vọng vào một tương lai tươi sáng khi ít nhất đã có hơn 400 chú rùa con chở ước mơ và hi vọng vượt đại dương bao la sẽ trở về vào một ngày đủ lớn.
Thảo Huyền - BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm