Đến âu thuyền, cảng cá Thọ Quang (phường Thọ Quang, quận Sơn Trà, Đà Nẵng), khó có thể hình dung, nơi đây từng là “điểm nóng” về ô nhiễm môi trường của thành phố. Nhờ sự chung tay của các ban, ngành, đoàn thể và sự quyết liệt của chính quyền, nơi đây đã có sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức của các đơn vị liên quan và người dân về bảo vệ môi trường. Với những nỗ lực trên, âu thuyền và cảng cá Thọ Quang đang từng bước hình thành trung tâm dịch vụ cảng gắn với du lịch mỹ quan.
BĐBP Đà Nẵng tham gia dọn vệ sinh môi trường khu vực âu thuyền, cảng cá Thọ Quang. Ảnh: Trúc Hà
Âu thuyền và cảng cá Thọ Quang nhiều năm qua luôn là “điểm nóng” của thành phố Đà Nẵng về ô nhiễm môi trường, bởi tại đây, số lượng tàu thuyền khá lớn (khoảng 800 chiếc) thường xuyên ra vào, thải ra môi trường nước của âu thuyền các loại dầu, nhớt từ động cơ máy tàu.
Bên cạnh đó, mỗi ngày, âu thuyền và cảng cá này còn có một lượng lớn rác trôi nổi, chất thải do quá trình nhập cảng, đưa hải sản từ tàu thuyền lên bờ tiêu thụ hoặc trong quá trình sơ chế, đóng gói, chế biến sản phẩm và đặc biệt là hệ thống nước thải, xác thủy hải sản qua quá trình buôn bán, hoạt động của các cơ sở sản xuất, chế biến thủy sản trước khi đưa đi tiêu thụ... đã làm cho môi trường nước và không khí khu vực này ô nhiễm nặng nề. Không chỉ những người kinh doanh, làm việc trong âu thuyền, cảng cá Thọ Quang mà ngay cả những hộ dân xung quanh cũng phải “chịu trận” về sự ô nhiễm môi trường.
Trước thực trạng trên, các cấp chính quyền và ngành chức năng của thành phố Đà Nẵng nói chung, Ban quản lý âu thuyền và cảng cá Thọ Quang nói riêng thời gian qua đã có nhiều biện pháp nhằm cải thiện, hạn chế đến mức thấp nhấp nạn ô nhiễm môi trường tại đây. Theo đó, các cơ quan, đơn vị có liên quan đã tập trung tuyên truyền bằng các hình thức như phát tờ rơi, xây dựng các bảng pa nô, bảng biểu, phát thanh trên loa, cho tàu cá mượn sọt đựng rác trong thời gian lưu trú tại âu thuyền và cảng cá Thọ Quang.
Đồng thời, nhắc nhở, khuyến cáo ngư dân, các tiểu thương buôn bán hải sản và các doanh nghiệp có ý thức bảo vệ môi trường... Từ đó, từng bước tạo thói quen, làm thay đổi hành vi vứt rác, xả thải bừa bãi đối với mỗi người. Song song với công tác tuyên truyền, nhắc nhở, Ban quản lý âu thuyền và cảng cá Thọ Quang còn phối hợp với các đơn vị có liên quan tổ chức cho các chủ tàu, chủ xe, thương nhân, các cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ buôn bán tại cảng ký cam kết về bảo vệ môi trường.
Theo báo cáo của Ban quản lý âu thuyền và cảng cá Thọ Quang, trong năm 2017, đơn vị đã phối hợp với các lực lượng có liên quan tổ chức được 5 đợt tập huấn giám sát cộng đồng, với gần 140 lượt người tham gia. Cùng với đó, Ban quản lý và các lực lượng còn thường xuyên kiểm tra, đã phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính 8 trường hợp đối với xe vận chuyển thủy sản để rò rỉ, rơi vãi nước thải gây ô nhiễm môi trường; phối hợp với Đồn Biên phòng Sơn Trà xử lý 11 vụ vi phạm liên quan đến môi trường...
Trao đổi về vấn đề này, ông Ngô Văn Cát, Phó Trưởng Ban quản lý âu thuyền và cảng cá Thọ Quang cho biết, trong quá trình triển khai các hoạt động bảo vệ môi trường, các cơ quan, đơn vị chức năng ngoài những hoạt động thường xuyên, còn tổ chức các buổi tập huấn kiến thức, kỹ năng liên quan đến bảo vệ môi trường cho các tổ chức, cá nhân hoạt động tại đây.
Ban quản lý đã yêu cầu 100% các tổ chức, cá nhân buôn bán, làm ăn tại khu vực âu thuyền và cảng cá ký cam kết không vứt rác, phóng uế, chất thải ra môi trường. Ban quản lý thành lập Tổ giám sát hoạt động bảo vệ môi trường với sự tham gia của ngư dân, các tiểu thương, cơ sở sản xuất kinh doanh và doanh nghiệp. Chính bà con là người trực tiếp giám sát, kiểm tra các tổ chức, cá nhân gây ra ô nhiễm môi trường để báo cho các đơn vị có liên quan xử lý. Đây là bước chuyển đáng kể, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường nói chung.
Ban quản lý âu thuyền và cảng cá Thọ Quang cũng đã thành lập Đội môi trường. Hiện, Đội môi trường hoạt động thường xuyên, được trang bị cơ bản các công cụ, dụng cụ thiết yếu, làm việc cả ngày nghỉ, lễ, tết nhằm đáp ứng kịp thời việc dọn vệ sinh, không để rác tồn đọng gây ô nhiễm môi trường. Để hạn chế mùi hôi, đơn vị tập trung kiểm soát các nguồn gây ô nhiễm, không để tồn đọng rác, nước thải và hạn chế tối đa hải sản rơi vãi trong quá trình buôn bán, vận chuyển.
Đồng thời, hiện nay, Ban quản lý đã nghiêm cấm, không cho sơ chế, chế biến trong khu vực cảng cá và chợ đầu mối. Ít nhất 2 ngày/lần đơn vị đều cho tiến hành phun vi sinh khử mùi tại các khu vực chợ, nhà chứa rác và các cầu cảng, sử dụng dung dịch nước điện giải để vệ sinh, khử mùi nhằm hạn chế mùi hôi, vi sinh vật, côn trùng phát triển. Ngoài ra, Ban quản lý cũng lắp đặt hệ thống gồm 18 camera quan sát toàn bộ khu vực và phân công trực giám sát thường xuyên để kịp thời phát hiện xử lý vi phạm. Ban quản lý cũng mua bổ sung 100 thùng rác và 300 sọt rác đặt tại các vị trí cần thiết để ngư dân khi vào cảng và người mua bán có nơi để bỏ rác.
Ngày 2-6 vừa qua, Sở Tài nguyên Môi trường thành phố Đà Nẵng phối hợp với UBND quận Sơn Trà tổ chức lễ ra quân cấp thành phố hưởng ứng Ngày Đại dương thế giới 8-6 và Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam 2018. Ngay sau lễ ra quân, hơn 2.000 người là công chức, viên chức, lực lượng vũ trang gồm Công an, BĐBP, Bộ Chỉ huy Quân sự, Vùng 3 Hải quân đã tham gia dọn dẹp vệ sinh quanh khu vực âu thuyền, cảng cá Thọ Quang.
Theo Thượng tá Nguyễn Thanh Thủy, Chủ nhiệm Chính trị BĐBP Đà Nẵng, việc tham gia dọn dẹp vệ sinh môi trường tại âu thuyền, cảng cá Thọ Quang nhân hưởng ứng Ngày Đại dương thế giới và Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam chỉ là một trong những việc rất nhỏ mà lực lượng BĐBP đã triển khai trong thời gian qua. Đồn Biên phòng Sơn Trà, đơn vị phụ trách trực tiếp tại âu thuyền, cảng cá Thọ Quang đã có những hoạt động thiết thực, hiệu quả, góp phần đảm bảo an ninh trật tự cũng như môi trường ở nơi đây. Đó là việc xây dựng mô hình âu thuyền, cảng cá văn hóa, thành lập các tổ tự quản, ký cam kết không vi phạm môi trường. Đồn cũng xử phạt hành chính nhiều tổ chức, cá nhân có hành vi xả thải ra môi trường. Tuy nhiên, đơn vị cũng xác định, thay đổi ý thức của người dân là mấu chốt, nên thường xuyên lồng ghép tuyên truyền để các chủ tàu, các hộ kinh doanh giữ gìn vệ sinh môi trường, xả thải đúng nơi quy định...
Trúc Hà