Nhiều tiềm năng để phát triển du lịch, có nguồn khách ổn định, sẵn thương hiệu điểm đến nhưng du lịch Ninh Bình lại chưa phát triển xứng với tiềm năng. Nếu không thay đổi về cách quản lý, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải thiện chất lượng dịch vụ sẽ mất dần khách và tụt hậu so với những điểm đến khác.
Vị khách người Anh bị lái đò vòi tiền tip
Đây là nhận xét chung của rất nhiều doanh nghiệp lữ hành tại hội nghị Quảng bá, xúc tiến du lịch tỉnh Ninh Bình 2018, diễn ra ngày 10.6.2018.
Một trong những trải nghiệm thú vị nhất ở Ninh Bình là đi thuyền chèo tay trên sông ở Tràng An, Tam Cốc - Bích Động, khu đất ngập nước Vân Long... Tuy nhiên, việc các lái đò - những người liên quan trực tiếp đến khách nhất - đòi tiền bồi dưỡng (tiền tip), thậm chí vòi vĩnh một cách thô thiển khiến nhiều du khách vô cùng khó chịu. Trong khi đó, hành vi ứng xử văn minh, thân thiện của những người làm dịch vụ du lịch sẽ góp phần lớn tạo ấn tượng tốt đẹp với du khách, khiến du khách quay trở lại điểm đến.
Thực tế đáng buồn diễn ra tại Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động nhưng trong báo cáo Kết quả công tác tháng 5 và nhiệm vụ trọng tâm tháng 6.2018, lãnh đạo Sở Du lịch Ninh Bình vẫn lạc quan đánh giá “Công tác đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, an toàn giao thông ở các khu, điểm du lịch được các cấp uỷ đảng, chính quyền địa phương; các sở, ban, ngành, công an tỉnh, huyện, thành phố; Ban quản lý các khu, điểm du lịch quan tâm và có sự phối hợp chặt chẽ của các doanh nghiệp du lịch được triển khai tích cực, thường xuyên, không để xảy ra tình trạng mất an ninh trật tự, mất an toàn cho khách du lịch, vệ sinh môi trường, VSATTP, văn minh du lịch đượcđảm bảo”.
Tôi cũng không biết lãnhđạo Sở Du lịch có biết được việc lái đò đòi tiền bồi dưỡng vẫn đang tiếp diễn không hay biết mà không thể xử lý được nhưng những gì tôi gặp mấy ngày qua, khi tham gia Tuần Du lịch Ninh Bình 2018 thì không thể nói là “văn minh du lịch được đảm bảo” được.
Ngay tại hội nghị nói trên, ông Eiichi Sato, công ty Starlotus, chuyên tổ chức các đoàn khách Nhật Bản tới Ninh Bình cho biết: “Sau chuyến đi, tôi đã đưa tiền tip nhưng người lái đò đòi thêm. Việc đòi tiền tip làm cho tôi và du khách nói chung rất ức chế, không thoải mái và nếu cứ tiếp tục, khách sẽ không quay lại nữa”. Ông Sato cũng gợi ý, có thể thu luôn tiền tip vào trong giá vé để tránh những rắc rối hoặc khó chịu cho khách về việc phải trả thêm tiền.
Đáp lại ngay tại cuộc họp, bà Dương Thị Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch (HHDL) Ninh Bình cho biết việc đòi tiền tip là “văn hoá địa phương”nên ý kiến về việc đưa tiền tip vào giá vé là không thể được, không cần bàn cãi.
Không có cơ hội để nói tại cuộc họp nhưng ông Nguyễn Hồng Phương, Giám đốcCông ty TNHH Thương mại và Du lịch Việt Nam Phong tục (Custom Vietnam Travel), chuyên đón khách từ thị trường Âu, Mỹ rất bức xúc cho chúng tôi biết: “Vừa ngày hôm qua, công ty của tôi phải hết lời xin lỗi và bồi thường cho 2 khách du lịch người Anh 50% tiền tour du lịch 1 ngàyđi Ninh Bình chỉ vìứng xử thiếu văn minh của lái đò ở Tam Cốc Bích Động và vì bị họ đòi tiền tip”.
Ông Nguyễn Hồng Phương kể, 2 khách người Anh của công ty ông đang trong dịp kỷ niệm ngày cưới, đăng ký đi tour Ninh Bình 1 ngày. Khi đi thuyền tham quan Tam Cốc - Bích Động vì đang Tuần Du lịch Ninh Bình 2018, vì quá đông khách và vì muốn khách có những giây phút riêng tư, hướng dẫn viên tên Thanh của công ty không lên thuyền cùng khách. Trên hành trình tham quan, khách vô cùng thích cảnh đẹp của Ninh Bình nhưng giữa đường, người lái đò tựý cho một người phụ nữ ở địa phương lên thuyền mà không cần sự đồng ý của khách. Hai người phụ nữ Ninh Bình liên tục hét lên với nhau, nói chuyện rất to, phá vỡ không gian riêng tư và những phút giây thư thái khách nhớ về những kỷ niệm của cuộc đời. “Họ đã làm hỏng hoàn toàn chuyến đi của chúng tôi”, khách viết. Người phụ nữ đi nhờ đò còn ngồi cạnh 1 trong 2 vị khách khiến họ không thể chụp được những bứcảnh chung. Khách nói rằng vô cùng thất vọng về chuyến đi ở Tam Cốc- Bích Động.
Sau khi được xin lỗi và thoả thuận hoàn 50% chi phí tour, vị khách người Anh đã vui vẻ chấp nhận và nói rằng mong muốn được sử dụng lại dịch vụ của công ty. Tuy nhiên, ông Nguyễn Hồng Phương cho biết rất ngượng với những du khách nước ngoài về vụ việc trên. “Địa phương cần phải tổ chức thêm nhiều lớp đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, tập huấn về ứng xử văn minh với khách chứ nếu cứ như thế này du lịch của chúng ta rất mang tiếng. Người lái đò không hề biết như thế là không nên, họ coi đó là việc bình thường, sau đó mất luôn cơ hội được bồi dưỡng thêm từ khách. Bản thân công ty chúng tôi cũng phải chịu lỗ nặng khi tổ chức tour này. Còn khách không hài lòng về chuyến đi ở Việt Nam. Nói tóm lại, chỉ vì những hành động, thái độ của người lái đò nhưng tất cả những người liên quan đều mất nhiều hơn được và không vui”, ông Phương nói.
Trong đoàn đại biểu tham dự Tuần Du lịch Ninh Bình 2018, trải nghiệm thực tế ở Tam Cốc – Bích Động cũng nhiều người bị đòi tiền tip khiến nhiều khách ngượng và bức xúc. Trong chuyến du lịch, ngoài việc khám phá cảnh đẹp, hưởng thụ các dịch vụ du lịch, sản vật địa phương, rất nhiều du khách quan tâm tìm hiểu về văn hóa, lịch sử, đời sống của cư dân nơi họ đến, đặc biệt là với những khách đến từ thị trường châu Âu, Nhật Bản. Những ứng xử thân thiện, văn minh, mến khách của người dân địa phương thể hiện qua thái độ, cử chỉ, lời nói là một yếu tố quan trọng tạo ấn tượng đầu tiên về điểm đến trong lòng khách du lịch. Vì thế, những hành động cư xử thiếu văn minh, thân thiện với du khách như trên đã và sẽ ảnh hưởng đến việc xây dựng môi trường du lịch văn minh, thân thiện, uy tín của du lịch Ninh Bình nói riêng và hình ảnh du lịch Việt Nam nói chung.
Việc đòi tiền tip của khách du lịch ở Tam Cốc - Bích Động đã tồn tại lâu nay, được địa phương và Ban quản lý Khu du lịch Tam Cốc- Bích Động có những quy định cụ thể đối với lái đò là không được xin tiền khách. Quy định là thế nhưng lại không có chế tài xử phạt nên việc chấp hành của người dân rất thiếu nghiêm túc, nói thẳng ra là “không nghe”.
Cũng tại hội nghị, các đại biểu đã gópý cho Ban tổ chức Tuần Du lịch Ninh Bình 2018 rất nhiều ý kiến thiết thựcnhư việc đón tiếp đại biểu thiếu chu đáo, không giới thiệu nên không biết ai với ai, việc kết nối vì thế không hiệu quả; mấy bữa liền đại biểu ăn tiệc của ban tổ chức như đi ăn cưới. Bà Dương Thị Thanh trả lời làm tất cả hội trườn gớ ra, không biết chui vào đâu: Chúng tôi có 30 năm làm du lịch, chúng tôi biết việc tổ chức những sự kiện này như thế nào, tất cả đã có kế hoạch hết rồi. Tuy nhiên, hôm đầu tiên khi chúng tôi vào thì các đại biểu đã “chén” xong rồi; đến ngày thứ 2, cũng chuẩn bị sẵn sàng rồi nhưng đến nơi thì các phóng viên báo chí, truyền hình cũng đã “chén” gần hết.
Cách ứng xử, thái độ, lời nói như của bà Thanh, người đứng đầu doanh nghiệp du lịch Ninh Bình với những người họ mời đến để đưa khách tới cho họ, tuyên truyền cho họ thì đã làm du lịch 30 năm hay 100 năm vẫn thế thôi. Tôi e rằng còn lâu du lịch Ninh Bình mới khá lên được.
THUÝ HÀ