Những đồi cỏ xanh mướt, trải dài như những thảo nguyên rộng lớn cùng không khí mát mẻ của vùng khí hậu ôn đới, con người, thiên nhiên hoang sơ và những bãi đá cổ nằm rải rác với những hình thù kỳ quái khiến du khách kinh ngạc không thể ngờ cách thủ đô Hà Nội hơn 100km lại có một vùng đất còn bí ẩn đến như vậy.
Đồng Cao là một cao nguyên thuộc xã Thạch Sơn, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang, cách trung tâm huyện Sơn Động chừng 20km, cách Hà Nội khoảng 120km.
Không chỉ có cảnh quan hoang sơ, thơ mộng, Đồng Cao còn gắn liền với những huyền sử, huyền tích mang đậm màu sắc tâm linh. Đó là hang Vua, nơi gắn với câu chuyện huyền bí về ba vị tướng tài giỏi của nhà Lý bàn bạc việc quân đánh giặc Tống. Cho đến giờ vẫn chưa có ai khám phá hết được vẻ huyền bí của hang Vua. Người dân ở đây coi hang Vua như một di tích linh thiêng giữa chốn rừng thiêng. Họ còn lập nên một ngôi đền để thờ 3 vị Vua, càng tôn thêm vẻ đẹp tâm linh hòa trong vùng sinh thái.
Cao nguyên hiện lên đẹp ngỡ ngàng như một miền đất xa lạ.
Được ví như Tam Đảo, Mẫu Sơn của Bắc Giang, thế nhưng cao nguyên Đồng Cao vẫn còn như "nàng công chúa ngủ trong rừng" bởi vẫn ít du khách biết đến. Có lẽ đó cũng chính là điểm hấp dẫn nhất của vùng đất đặc biệt này.
Vào cả mùa đông và mùa hè, những bạn trẻ đam mê trải nghiệm đốt lửa, cắm trại đêm và ngóng sương giá phủ trắng Đồng Cao vào buổi sáng. Khung cảnh thiên nhiên hoang sơ, thoáng đãng, núi rừng trùng điệp. Những đồi cỏ xanh mướt, trải dài đến bất tận. Trên những đồi cỏ xanh mướt ấy còn hấp dẫn du khách bởi những bãi đá cổ nằm rải rác với những hình thù kỳ quái.
Thiên nhiên và con người cùng hồn hậu, nguyên sơ như tách biệt khỏi thế giới hiện đại.
Năm 2016, tuyến đường liên xã qua Đồng Cao vừa hoàn thành tạo nhiều thuận lợi cho đồng bào đi lại. UBND tỉnh Bắc Giang đã giao cho huyện Sơn Động mời chuyên gia lập quy hoạch phát triển du lịch Đồng Cao.
Đã có nhiều ý tưởng đề xuất trồng những cánh đồng hoa, cây cỏ đặc trưng của địa phương, đầu tư phim trường, studio, chụp ảnh cưới, ảnh nghệ thuật…
Đứng trên đỉnh cao nguyên như có cảm giác đang ở giữa sự giao thoa của đất trời.
Bên cánh rừng Đồng Cao, những bản làng của bà con dân tộc ít người cũng tô điểm thêm cho vẻ đẹp nơi này. Sống quanh cao nguyên Đồng Cao là các hộ gia đình đồng bào dân tộc Dao, Cao Lan, Tày. Họ chủ yếu sinh sống bằng cách trồng lúa và trồng cây ăn quả. Đời sống nơi đây cũng còn nghèo nàn, lạc hậu, không có điện, không có nước sạch, không đường bê tông...
Những ngôi nhà nằm chênh vênh bên sườn đồi hay cheo leo ở lưng chừng con dốc. Bản Đồng Cao là nơi quần cư của các hộ dân đồng bào dân tộc Dao với những nét văn hóa đặc sắc riêng có. Chính yếu tố thiên nhiên hòa quện cùng giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống dân tộc thiểu số đã làm nên bản sắc Đồng Cao, làm nên một điểm đến hấp dẫn của miền sơn cước này.
Anh Thế