Ngày 4/11/2008, tại thành phố Osaka, Nhật Bản, Giáo sư danh dự Phan Nguyên Hồng thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội đã trở thành người Việt Nam đầu tiên nhận Giải thưởng Cosmos quốc tế.
Giáo sư Hồng đã vượt qua 131 ứng cử viên đến từ 25 nước do Ủy ban Cosmos quốc tế lựa chọn để trao giải lần thứ 16 - năm 2008. Ngoài bằng khen và huy chương, Ông còn được nhận khoản tiền thưởng trị giá 40 triệu yên (tương đương 400.000 USD).
Phát biểu tại lễ trao giải, Chủ tịch Quỹ Triển lãm Nghề làm vườn của Nhật Bản, ông Takashi Imai đánh giá cao những thành tựu xuất sắc của Giáo sư Phan Nguyên Hồng trong các lĩnh vực phân loại học, sinh thái học rừng ngập mặn nhiệt đới.
Những đóng góp bền bỉ và nổi bật trong hơn 40 năm qua của Giáo sư Phan Nguyên Hồng đã đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và bảo tồn các khu rừng ngập mặn. Những công trình nghiên cứu của ông có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ đa dạng sinh học và ngăn chặn tình trạng ấm lên của Trái Đất.
Thủ tướng Nhật Bản Taro Aso cũng đã gửi thư chúc mừng Giáo sư Phan Nguyên Hồng, cho rằng những công trình nghiên cứu của Giáo sư đã góp phần to lớn vào quá trình cộng sinh giữa con người và thiên nhiên.
Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Nguyễn Phú Bình khẳng định: Việc được nhận Giải thưởng Cosmos không chỉ là vinh dự của Giáo sư Phan Nguyên Hồng mà còn là vinh dự chung của giới khoa học Việt Nam.
Trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại Nhật Bản, Giáo sư Phan Nguyên Hồng khẳng định thành quả nghiên cứu của ông là công sức tập thể với sự hỗ trợ tích cực của Nhà nước Việt Nam, các tổ chức quốc tế, sự đóng góp của nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước; đặc biệt là người dân sinh sống ở những vùng ven biển.
Giáo sư cũng mong muốn tiếp tục góp công sức của mình vào quá trình phục hồi rừng ven biển, góp phần bảo vệ nguồn tài nguyên biển và xoá đói giảm nghèo. Giáo sư sẽ trích một phần giá trị giải thưởng để hỗ trợ các hoạt động nghiên cứu khoa học cho cán bộ và sinh viên.
Giáo sư Phan Nguyên Hồng, 73 tuổi, là người tiên phong trong các hoạt động nghiên cứu nhằm phục hồi và bảo tồn các khu rừng ngập mặn ở miền Nam Việt Nam. Qua hơn 50 năm nghiên cứu, ông đã có nhiều đóng góp đáng kể trong việc phục hồi các cánh rừng ngập mặn và hiện là nhà nghiên cứu hàng đầu về hệ sinh thái ngập mặn ở châu Á.