"Xưa nay nói đến xe đạp, người ta nghĩ sản phẩm đó phải được làm bằng sắt, đặc biệt là khung sườn xe. Nhưng ở Hội An, vẫn có những chiếc xe đạp mà khung của nó được chế tác với rất nhiều chi tiết được làm bằng tre". Đó là câu nói của anh Võ Văn Tân khi giới thiệu với du khách về các sản phẩm làm từ tre, mà khởi nguyên là từ câu chuyện chiếc xe đạp tre. Hằng ngày, anh Tân vẫn giới thiệu với du khách trong nước và quốc tế khi đến xưởng tre "Taboo Bamboo Workshop" tham quan và trải nghiệm như vậy.
Du khách đang trải nghiệm ở xưởng tre của anh Tấn
Bắt nguồn từ chế tác khung xe đạp bằng tre
Xã Cẩm Thanh từng là một trong những làng nghề đặc trưng với những sản phẩm làm từ tre, dừa nước nên anh Tân đã tiếp nối truyền thống từ quê hương, tạo ra sản phẩm xe đạp tre độc đáo mới lạ. Anh tâm sự, tôi lớn lên trong gia đình làm nghề tre, làm nhiều vật dụng sinh hoạt từ tre, dừa, nứa. Cha anh, ông Võ Tấn Mười từng là một trong những thợ tre nổi tiếng ở Hội An, Vì vậy, anh Tân sớm được cha truyền cho những kỹ năng và bí quyết làm nghề tre. Cùng với lòng đam mê sáng tạo, anh Tân đã làm ra nhiều sản phẩm từ chính cây tre mộc mạc. Anh cho biết, để cho ra một sản phẩm tốt, tre phải được ngâm dưới bùn khoảng 6 tháng, sau đó luộc trong 5 ngày và phơi thật khô mới đem ra chế tác. Năm 2013, Hội An đã đưa vào khai thác làng nghề tre, dừa, nứa xã Cẩm Thanh nhằm tạo thêm sản phẩm du lịch sinh thái cho địa phương. Cơ sở sản xuất sản phẩm thủ công mỹ nghệ, khung xe đạp bằng tre độc đáo của anh Võ Văn Tân đã ra đời từ đó và ngày càng thu hút du khách đến tham quan…
Ban đầu, anh Tân "chế tác" chiếc xe đạp với khung xe, tay lái làm hoàn toàn từ cây tre. Cây tre sau khi được chọn và cưa những đoạn tre phải qua các công đoạn xử lý mối mọt, rồi sấy khô cho đến khi đạt đến độ không còn độ co rút mới đưa vào làm khung xe. Toàn bộ quá trình tạo ra các bộ phận ghép lại thành khung sườn chiếc xe đạp đều được làm bằng thủ công, các ghép nối để hoàn thành khung xe bằng cách quấn chỉ gai đã thấm keo, phun dầu bóng để bảo vệ và tạo thẩm mỹ cho chiếc xe đạp tre trở nên mới lạ, hấp dẫn.
Sản phẩm đồ lưu niệm làm bằng tre
Anh Tân cho biết, sản phẩm chiếc xe đạp tre chủ yếu dùng cho du khách đến tham quan. Thực tế, làm xe đạp tre dành cho du khách nước ngoài có cái khó là khi cải tiến bộ khung phải có dáng to cao, rồi phải biết tính toán sao cho phù hợp với người sử dụng; từ tay cầm lái, chiều cao của xe, tính chịu nén, chịu lực... Vì vậy, cùng với kinh nghiệm về nguyên liệu tre và tìm hiểu thêm về kỹ thuật, anh Tân đã thành công tạo ra những chiếc xe đạp bằng khung tre phục vụ cho du khách đạp xe đạp tre tham quan làng quê Cẩm Thanh, đem lại sự thích thú cho du khách… Nắm bắt xu hướng những sản phẩm được làm từ vật liệu tự nhiên luôn được du khách đón nhận nên anh Tân đã mở ra một hướng đi mới trong nghề sản xuất thủ công mỹ nghệ và tạo thêm điểm nhấn cho du khách khi đến Hội An. Từ chỗ chỉ là xưởng chế tác khung xe đạp tre, "Taboo Bamboo Workshop" giờ đây đã trở thành một trong những điểm du lịch hấp dẫn, mà bất cứ du khách nào khi tham gia tour du lịch sinh thái làng quê Cẩm Thanh đều muốn khám phá.
Điểm nhấn thú vị cho du khách
Xưởng tre "Taboo Bamboo Workshop" của anh Tân nằm dưới tán tre xanh mát, hàng ngày anh cùng nhóm thợ sản xuất đồ lưu niệm và vật dụng gia đình bằng tre để phục vụ du khách mua hàng lưu niệm. Lấy nguyên liệu và cảm hứng sáng tạo từ cây tre, anh Võ Tấn Tân đã sáng tạo ra nhiều sản phẩm lưu niệm như chú ốc sên, chim cánh cụt, chuồn chuồn, những chú rối, một số vật dụng như bàn, ghế, điện thoại bàn, cốc uống nước, rổ rá, mẹt, sàng… hay đồ trang trí nội thất.
Chiếc xe đạp bằng tre của chủ nhân Võ Tấn Tân
Bên cạnh đó, anh Tân còn nhận được nhiều lời mời từ chủ các nhà hàng, quán cà phê, khách sạn... đưa tre vào thiết kế nội thất, ngoại thất, sản phẩm trang trí. Không chỉ là điểm tham quan, anh Tân còn tổ chức không gian xưởng tre để giới thiệu sản phẩm, hay hướng dẫn để du khách tự tay làm các sản phẩm lưu niệm. Sau hơn hai giờ đồng hồ, chị Aye Aye Kyi - du khách người Ba Lan - đã tạo nên một món hàng lưu niệm ưng ý. Chị cẩn thận khắc vào một ống tre hai chữ "Hội An" cùng những nét phát họa đơn giản về hình ảnh chùa Cầu giản dị, mềm mại và cổ kính. Hay anh Han Myint - du khách người Mỹ - đã thích thú chia sẻ: "Tôi cảm thấy rất ngạc nhiên khi mình có thể tự làm được chiếc cốc bằng tre. Thật kỳ diệu, tôi chưa bao giờ thấy nó trước đó cả. Với sự hướng dẫn tận tình của anh Tân, tôi đã làm được một chiếc cốc cho mình và tôi có thể sử dụng nó…".
Anh cho biết, du khách, nhất là khách quốc tế rất thích thú và say mê tự làm sản phẩm lưu niệm. Tôi vừa hướng dẫn họ làm, vừa giới thiệu cho họ biết được những công dụng từ sự dẻo dai, hữu ích đa dạng của cây tre Việt Nam. Đặc biệt hơn, đó còn là những sản phẩm thủ công, có thể thay thế chất liệu nhựa, góp phần bảo vệ môi trường… Các sản phẩm độc đáo từ tre này không chỉ góp phần làm tăng sức hấp dẫn cho thương hiệu du lịch sinh thái Cẩm Thanh, mà còn tạo một nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh Tân, bởi không ít sản phẩm đã được xuất khẩu tại chỗ thông qua khách du lịch.
Đến xưởng tre "Taboo Bamboo Workshop", du khách luôn thích thú với các trang trí bắt mắt các sản phẩm trưng bày cùng với các vật dụng trong xưởng đều làm bằng tre, hấp dẫn du khách về một không gian sống mát mẻ, mềm mại. Từ cây tre và sự sáng tạo từ nghề truyền thống làng nghề tre của quê hương, anh Võ Văn Tấn đã tạo nên một điểm đến đậm đà bản sắc Việt.
Hồ Thu