Quảng Ninh có vị trí chiến lược quan trọng trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, thuộc tam giác kinh tế Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, có đường biên giới trên bộ và trên biển, chiều dài bờ biển trên 250km, có di sản kỳ quan thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long và nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng khác thu hút du khách trong nước và quốc tế... Những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã ban hành hàng loạt các Nghị quyết, Kế hoạch, Chương trình hành động phát triển kinh tế biển gắn với công tác bảo vệ môi trường và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Quảng Ninh bảo vệ và phát triển khu bảo tồn biển Cô Tô
Mục tiêu phát triển kinh tế biển xanh gắn liền với việc bảo vệ môi trường biển
Quảng Ninh đã triển khai đồng bộ các giải pháp về phát triển kinh tế biển xanh bền vững với mục tiêu phát triển kinh tế nhanh, bền vững; chuyển dịch và tăng tốc độ phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp “xanh”; kiểm soát ô nhiễm môi trường và nâng cao năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu.
Nhờ có những cơ chế, chính sách, giải pháp hiệu quả, Quảng Ninh đã đạt được một số kết quả nổi bật trong phát triển các ngành kinh tế biển, nhất là trong giai đoạn 5 năm (2016 - 2020). Tốc độ tăng trưởng kinh tế duy trì ở mức cao bình quân 5 năm tăng 10,7%; đến năm 2020 quy mô nền kinh tế đạt 211.476 tỷ đồng, tăng gấp 1,86 lần so với năm 2015. Cụ thể, tổng số khách du lịch 5 năm ước đạt 53 triệu lượt, tăng bình quân 1,7%/năm; khách nội địa tăng bình quân 9,5%/năm; doanh thu du lịch tăng bình quân 11,9%/năm. Tổng doanh thu dịch vụ cảng biển năm 2020 đạt 24.547 tỷ đồng, tăng 11,5% so với năm 2019.
Cùng với đó, ngành thủy sản đã chuyển đổi cơ cấu đúng hướng, cụ thể, tăng nuôi trồng, giảm khai thác thủy sản; tăng khai thác xa bờ, giảm khai thác gần bờ; tập trung tăng nuôi công nghiệp, thâm canh, siêu thâm canh, nuôi công nghệ cao và giảm nuôi tự nhiên, quảng canh. Sản lượng thủy sản tăng từ 107.800 tấn năm 2016 tăng lên 144.479 tấn năm 2020, bình quân tăng 5,32%.
Không gian phát triển du lịch được mở rộng, có trọng tâm, trọng điểm. Thu hút được nhiều nhà đầu tư chiến lược có uy tín, thương hiệu đầu tư vào lĩnh vực du lịch, dịch vụ, như Sungroup, Vingroup, FLC. Hạ tầng du lịch có bước phát triển đột phá, ngày càng đồng bộ, hiện đại, như: cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, cảng tàu khách quốc tế Hòn Gai, khu nghỉ dưỡng cao cấp suối khoáng nóng Quang Hanh.
Nghị quyết 36-NQ/TW về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 là “kim chỉ nam” cho phát triển kinh tế biển Việt Nam nói chung, tỉnh Quảng Ninh nói riêng, đặc biệt là mục tiêu phát triển kinh tế biển xanh gắn liền với việc bảo vệ môi trường biển.
Cụ thể, xác định xây dựng tỉnh Quảng Ninh phát triển trở thành một trong các trung tâm kinh tế biển mạnh của cả nước, là cửa ngõ, động lực phát triển vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ gắn với hệ thống cảng biển nước sâu, trọng tâm là các địa phương: Hạ Long, Cẩm Phả, Móng Cái, Quảng Yên, Vân Đồn, Cô Tô, Hải Hà gắn với các ngành kinh tế biển. Định hướng phát triển các ngành kinh tế biển của tỉnh Quảng Ninh theo thứ tự ưu tiên là: du lịch và dịch vụ; kinh tế hàng hải; công nghiệp ven biển; khu công nghiệp, khu kinh tế và khu đô thị ven biển; kinh tế thủy sản; khai thác khoáng sản biển; năng lượng tái tạo và các ngành kinh tế biển kiểu mới. Chú trọng bảo vệ môi trường, quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả, bền vững các loại tài nguyên biển và hải đảo theo quy định của pháp luật, quy hoạch phát triển các vùng nuôi trồng, nhân giống, bảo tồn nguồn gien các loài thủy hải sản có giá trị kinh tế cao. Bảo vệ và phát triển khu bảo tồn Vườn quốc gia Bái Tử Long, khu bảo tồn biển Cô Tô, khu Ramsar Đồng Rui.
Để duy trì những kết quả đạt được về phát triển kinh tế biển xanh
Theo ông Phạm Văn Cường, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Quảng Ninh, thời gian tới, Quảng Ninh sẽ tập trung vào các nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm trong đó xác định phát triển kinh tế biển là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, của các tổ chức, doanh nghiệp và người dân dựa trên phát huy và khai thác toàn diện tiềm năng, thế mạnh biển Quảng Ninh. Phát triển kinh tế biển bền vững tạo bước đột phá về chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ khu vực công nghiệp sang khu vực dịch vụ gắn liền với bảo đảm quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.
Cùng với đó, phát triển bền vững kinh tế biển trên nền tảng tăng trưởng xanh, bảo tồn đa dạng sinh học các hệ sinh thái biển, bảo đảm hài hòa giữa lợi ích của địa phương có biển và địa phương không có biển, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Đồng thời, đẩy mạnh đầu tư vào bảo tồn và phát triển giá trị đa dạng sinh học, phục hồi các hệ sinh thái biển, bảo vệ tính toàn vẹn của hệ sinh thái từ đất liền ra biển. Gắn bảo vệ môi trường biển với phòng ngừa, ngăn chặn ô nhiễm, sự cố môi trường, tăng cường hợp tác khu vực và toàn cầu.
Quảng Ninh tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho các cấp chính quyền, người dân và doanh nghiệp về biển, về sự cần thiết phải khai thác bền vững tài nguyên, môi trường biển và hải đảo, góp phần tham gia phát triển kinh tế biển xanh. Đồng thời, xây dựng và triển khai pháp luật về biển và hải đảo, các cơ chế chính sách khuyến khích phát triển kinh tế biển xanh, quản trị biển và đại dương. Tập trung nguồn lực cho phát triển kinh tế biển xanh bằng cách huy động mọi nguồn lực, đa dạng hình thức đầu tư, đẩy nhanh tốc độ phát triển và hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại. Tăng cường hoạt động của các khu bảo tồn thiên nhiên, bảo vệ đa dạng sinh học, các khu vực bảo vệ nguồn nước như: Khu bảo tồn biển Cô Tô - Đảo Trần, khu rừng đặc dụng bảo vệ cảnh quan vịnh Hạ Long, Vườn quốc gia Bái Tử Long, khu bảo tồn vịnh Hạ Long, khu bảo tồn đất ngập nước Đồng Rui - Tiên Yên, khu bảo tồn Đồng Sơn - Kỳ Thượng, rừng phòng hộ Yên Lập, hồ Cao Vân...
Lan Phương