Vai trò của phụ nữ Việt Nam trong ứng phó với biến đổi khí hậu và giảm thiểu rủi ro thiên tai

Phát biểu tại Hội thảo, bà Nguyễn Thị Minh Hương, Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam nhấn mạnh, BĐKH đã trở thành thách thức lớn nhất đối với môi trường sống hiện nay cũng như trong tương lai của con người. Bình đẳng giới và BĐKH, giảm nhẹ rủi ro thiên tai được quan tâm trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau, bình đẳng giới vừa là mục tiêu, vừa là cách tiếp cận trong các can thiệp về ứng phó với BĐKH. Tuy nhiên, hiện vẫn còn những định kiến về giới đối với vai trò, năng lực và đóng góp của phụ nữ trong các hoạt động phòng chống thiên tai, thích ứng với BĐKH. Theo bà Nguyễn Thị Minh Hương, nữ giới và nam giới đều cần được nhìn nhận không chỉ là “nạn nhân” của các tác động của BĐKH, thiên tai mà còn là những tác nhân tích cực tạo ra sự thay đổi khi họ tham gia vào việc quản lý tài nguyên, canh tác hiệu quả ở quy mô hộ gia đình cũng như đảm bảo an ninh lương thực và dinh dưỡng; góp phần thực hiện các kế hoạch, chiến lược của ngành, cam kết của quốc gia trong giảm phát thải khí nhà kính ngành nông nghiệp...

Các đại biểu tham gia Hội thảo tại Hà Nội

Bà Nguyễn Thị Minh Hương cũng khẳng định, Hội LHPN Việt Nam luôn là thành viên tích cực tham gia vào các chương trình quốc gia ứng phó với BĐKH, chủ động, tuyên truyền nâng cao năng lực ứng phó với BĐKH cho phụ nữ ,góp phần GTRRTT; triển khai hiệu quả những sáng kiến, giải pháp ứng phó với BĐKH; xây dựng các mô hình sinh kế phù hợp, đóng góp xây dựng và phản biện xã hội các chính sách thúc đẩy sự tham gia hiệu quả của phụ nữ, bình đẳng giới trong ứng phó, giảm nhẹ rủi ro do tác động của BĐKH”...

Cùng quan điểm, bà Đinh Thu Hằng, Giám đốc CECR nhấn mạnh, giới và BĐKH là nội dung xuyên suốt trong Chương trình nghị sự của COP19 vào năm 2013 đến nay. Tại COP25 tổ chức ở Tây Ban Nha (năm 2019), các quốc gia cũng đã thông qua chương trình làm việc Lima 5 năm nâng cao về bình đẳng giới, kế hoạch hành động về giới. Điều này cho thấy, bình đẳng giới là điều kiện cần thiết cho các quốc gia thực hiện Kế hoạch thích ứng quốc gia và NDC của mình. Đây cũng là cơ hội cho các quốc gia có đóng góp sáng kiến, ý tưởng nhằm thúc đẩy bình đẳng giới, nâng cao vị thế của phụ nữ trong ứng phó với BĐKH và giảm thiểu rủi ro thiên tai. Bà Hằng chia sẻ, tại Việt Nam, phụ nữ không chỉ đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh, mà còn là lực lượng tiên phong trong giảm thiểu khí nhà kính khi áp dụng các hoạt động thích ứng với BĐKH và giảm thiểu rủi ro thiên tai. Tuy vậy, nhiều nghiên cứu cho thấy, sự tham gia của phụ nữ còn gặp nhiều rào cản về công nghệ kỹ thuật, năng lực, truyền thông và tài chính trong ứng phó với BĐKH. Phụ nữ thường có nhiều hạn chế hơn trong tiếp cận thông tin, tài chính, ít cơ hội học hỏi, nắm bắt sớm các biện pháp ứng phó… Thời gian tới, CECR sẽ cùng Mạng lưới Phụ nữ tiên phong thích ứng BĐKH tiếp tục tăng cường, thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong các hoạt động lồng ghép giới và BĐKH, trong đó tập trung vào chủ đề bảo vệ nguồn nước, quản lý rác thải; tiếp tục thúc đẩy các sáng kiến cộng đồng do phụ nữ khởi xướng nhằm trao quyền năng về kinh tế cho phụ nữ ở các vùng, ngành nghề dễ bị tổn thương do BĐKH, thiên tai, đồng thời, tăng cường tiếng nói, sự tham gia của phụ nữ trong công cuộc ứng phó với BĐKH.

Hội thảo thu hút sự tham gia của trên 100 đại biểu thông qua hình thức trực tuyến

Bà Gaelle Demolis, Quyền Trưởng đại diện của UN Women tại Việt Nam cho biết, UN Women đã, đang và sẽ tích cực hỗ trợ các cơ quan chính phủ Việt Nam cũng như các tổ chức của phụ nữ nâng cao năng lực về lồng ghép giới trong thích ứng, giảm nhẹ BĐKH, tăng cường tiếp cận của phụ nữ tới sinh kế bền vững và sinh kế thay thế để có thể chống chịu với thiên tai, thúc đẩy trao quyền cho phụ nữ trong việc ra quyết định về thích ứng, giảm thiểu BĐKH, quản lý rủi ro thiên tai ở tất cả các cấp, lĩnh vực.

Hội thảo đã diễn ra các phiên thảo luận xung quanh chủ đề: Thực trạng vấn đề giới trong các chính sách về BĐKH ở Việt Nam; công tác ứng phó với BĐKH của Hội LHPN Việt Nam; vai trò và sự tham gia của Mạng lưới phụ nữ tiên phong ứng phó với BĐKH; những khoảng cách trong vấn đề giới ảnh hưởng tới sự tham gia của phụ nữ… Các đại biểu tham dự đã cùng nhau thảo luận sâu về những rào cản, từ đó đưa ra các khuyến nghị tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong công tác ứng phó với BĐKH, giảm thiểu rủi ro thiên tai. Trong đó, các khuyến nghị tập trung vào tăng cường hợp tác, điều phối các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị xã hội, mạng lưới phụ nữ tiên phong thích ứng BĐKH... qua đó, trao đổi kinh nghiệm, tìm ra những cách thức bền vững đề thúc đẩy bình đẳng giới ứng phó với BĐKH trong các lĩnh vực về bảo vệ nguồn nước, quản lý rác thải, sáng kiến dựa vào cộng đồng và hệ sinh thái, nhằm tăng cường khả năng chống chịu với BĐKH, thiên tai và dịch bệnh.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

Đồng thời, các đại biểu cũng đưa ra những kiến nghị về xây dựng chương trình tăng cường năng lực kỹ thuật cho các tổ chức phụ nữ, phụ nữ cộng đồng, nhóm phụ nữ dân tộc thiểu số về thích ứng BĐKH; tiếp tục có nhạy cảm giới khi xây dựng và thực hiện các chương trình, dự án liên quan đến ứng phó với BĐKH; khuyến khích, thúc đẩy các sáng kiến do phụ nữ khởi xướng hoặc phụ nữ làm chủ, tạo cơ hội để phụ nữ tiếp cận các nguồn lực tài chính, trao quyền năng về kinh tế cho phụ nữ ở các vùng, ngành, nghề dễ bị tổn thương do BĐKH và thiên tai; nghiên cứu các công cụ khoa học để giúp đánh giá hoạt động ứng phó với BĐKH và môi trường - (MRV); tìm kiếm và chia sẻ các chương trình, nguồn lực tài chính với các đơn vị cơ sở, tổ chức cộng đồng, thành viên mạng lưới để lan toả các sáng kiến về giảm nhẹ, thích ứng với BĐKH có trách nhiệm giới do phụ nữ khởi xướng...

Bùi Hằng