Di tích danh lam thắng cảnh thác Drai Kmang M’nŭ (huyện M’Drắk) có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, gắn với những truyền thuyết thú vị liên quan đến đời sống của người dân nơi đây.
Thác Drai Kmang M’nŭ nằm trên dòng Ea H’mlay, gần Quốc lộ 19C, thuộc địa phận xã Ea Lai, huyện M’Drắk. Theo tiếng của người Êđê, Drai Kmang M’nŭ có nghĩa là thác mào gà.
Truyền thuyết kể rằng, trước đây khu vực gần thác Drai Kmang M’nŭ xuất hiện một con gà thần mào đỏ về làm tổ sinh sống. Người dân truyền tai nhau đây là gà thần, bởi trong buôn những ai đi rừng, làm rẫy ngang qua nếu không biết mà lấy trứng từ tổ gà thì trời nổi giông bão, mây đen xám xịt, khói bụi mịt mù làm tối cả một vùng, khiến cho người đó không xác định được phương hướng về nhà; nặng hơn thì bị ốm đau, bệnh tật.
Bà con buôn làng cho rằng, gà được Yàng hiển linh để bảo vệ dòng suối, ngọn thác, khu rừng xung quanh, đem lại cuộc sống tốt đẹp cho người dân. Từ đó trở đi, mọi người nhắc nhở nhau làm việc tốt, việc thiện để được gà thần che chở bảo vệ, tránh tham lam để không bị gà thần trừng trị.
Ông Y’Zó Buôn Yă (buôn Cư Prao, xã Ea Lai) kể cho con gái nghe về truyền thuyết thác Drai Kmang M’nŭ.
Ngoài ra, thác còn được gọi với cái tên thác Lồ Ô, khi người dân từ các tỉnh khác vào vùng đất này làm ăn, sinh sống, khi đi khai hoang, làm rẫy qua đây nhìn thấy ngọn thác đẹp, hùng vĩ, hai bên bờ có rất nhiều cây lồ ô mọc thành cả vạt rừng dài nên lấy đặt tên cho ngọn thác.
Hiện thác Drai Kmang M’nŭ còn khá hoang sơ với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và môi trường trong lành. Dòng nước nguồn róc rách luồn lách qua các khe đá rồi đột ngột ầm ào xối xả xuống vực sâu từ độ cao hơn 30 m như dệt bức màn nước trắng xóa mát rượi, cùng với khung cảnh trời mây, cây cối hoa lá đôi bờ vẽ nên bức tranh sơn thủy hữu tình.
Ở bên bờ phía Bắc của ngọn thác có những bãi đá bằng phẳng, là nơi lý tưởng cho khách đến tham quan có thể dừng chân nghỉ ngơi, chụp ảnh hay tổ chức dã ngoại, ngắm nhìn vẻ đẹp của thiên nhiên với những vách đá dựng đứng xếp lên nhau như bức tường thành hùng vĩ, kỳ thú.
Theo người dân nơi đây, để chiêm ngưỡng, thưởng ngoạn hết khung cảnh thiên nhiên xung quanh thác Drai Kmang M’nŭ, thì du khách có thể đi theo hướng từ hạ nguồn để ngược về ngọn thác bằng cách, đi từ trên cầu Ea H’mlay, men theo con suối, rồi đi theo hướng Tây Bắc khoảng 1 km là đến.
Các cô gái trong buôn vui chơi tại di tích danh lam thắng cảnh thác Drai Kmang M’nŭ.
Với vẻ đẹp được thiên nhiên hùng vĩ, nếu như được đầu tư và khai thác đúng mức, thác Drai Kmang M’nŭ chắc chắn sẽ là điểm du lịch sinh thái thú vị; kết hợp danh thắng quốc gia thác Dray K’nao, di tích lịch sử Điểm cao 519, danh lam thắng cảnh tiềm năng Đèo Phượng Hoàng... sẽ hình thành một tour, tuyến, điểm du lịch rất lý tưởng đón du khách ngay từ cửa ngõ phía Đông của tỉnh. Bên cạnh đó, với 17 dân tộc cùng sinh sống trên địa bàn huyện, việc phát triển du lịch kết hợp với tìm hiểu đời sống, văn hoá dân tộc tại chỗ cũng là một điểm nhấn thu hút những nhà nghiên cứu, những du khách có sở thích khám phá; qua đó góp phần vào bảo tồn và phát huy những bản sắc văn hóa dân tộc đa dạng nơi đây.
Mai Sao