Không chỉ có vẻ đẹp hoang sơ, quyến rũ, du khách tới Ngọc Vừng còn có dịp khám phá, tìm hiểu về truyền thống văn hoá lịch sử của đảo. Một trong số đó là Khu lưu niệm Bác Hồ trên đảo Ngọc Vừng mới được đầu tư khang trang, được coi là nơi xuất phát ý nghĩa của các hành trình tham quan đảo.
Để đến Ngọc Vừng, du khách có nhiều lựa chọn: đi từ Bến tàu Hòn Gai (TP Hạ Long), đi từ cảng Vũng Đục (Cẩm Phả) hoặc cảng Cái Rồng (Vân Đồn) với hành trình hơn 1h. Từ bến cảng Cống Yên trên đảo, mất chừng khoảng 15-20 phút đi xe điện, du khách sẽ đặt chân tới trung tâm xã đảo Ngọc Vừng.
So với nhiều tuyến đảo Minh Châu, Quan Lạn, du lịch dịch vụ ở Ngọc Vừng chưa phát triển bằng nhưng ấn tượng về một vùng biển đảo tuyệt đẹp, trong lành và hiếu khách là điều mà nhiều người cảm nhận được. Tới trung tâm xã đảo, điểm đến đầu tiên, gây chú ý cho bạn chính là Khu lưu niệm Bác Hồ trên đảo Ngọc Vừng (đường Võ Nguyên Giáp, thôn Bình Ngọc).
Cổng vào Khu di tích lưu niệm Bác Hồ trên đảo Ngọc Vừng.
Nếu đi cùng người dân đảo, du khách sẽ được nghe những câu chuyện đầy tự hào về mảnh đất anh hùng và có thể là những câu chuyện về Bác chưa hề được kể từ những nhân chứng sống. Là đảo tiền tiêu, nằm giữa vịnh Bái Tử Long, có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng, đảo Ngọc Vừng từng vinh dự đón nhiều lãnh đạo Đảng và Nhà nước ra thăm đảo.
Đặc biệt, ngày 13/11/1962, quân và dân đảo Ngọc Vừng đã vinh dự được đón Bác Hồ về thăm. Từ cửa máy bay trực thăng, Bác tươi cười bước ra giơ tay vẫy chào quân dân trên đảo. Bác thăm nhà ăn, nhà bếp, thăm các chiến sỹ đang nấu cơm chiều của bộ đội đảo Ngọc Vừng, rồi trở ra trước cửa doanh trại. Thấy Bác, nhân dân trên đảo sung sướng vỗ tay hò reo. Bác hỏi thăm sức khoẻ các cụ già, chia kẹo cho các cháu thiếu nhi.
Bác căn dặn cần thiết phải chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân, dạy học cho các cháu, nâng cao đời sống nhân dân. Bác đặc biệt nhấn mạnh bộ đội và nhân dân phải đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau cùng xây dựng hợp tác xã, chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Sự quan tâm, lời động viên của Bác là sức mạnh động viên quân dân Ngọc Vừng chiến đấu ngoan cường, bảo vệ biển trời vùng đất tiền tiêu, làm nên bao chiến công oanh liệt.
Khu di tích lưu niệm Bác Hồ trên đảo Ngọc Vừng thường xuyên là điểm tham quan, giáo dục truyền thống cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ các đơn vị.
Khu di tích lưu niệm Bác Hồ trên đảo Ngọc Vừng có tổng diện tích quy hoạch khoảng 6,3 ha, trong đó diện tích xây dựng là trên 2,4ha bao gồm cổng, khuôn viên, nhà trưng bày, nhà bia, nhà quản lý... Qua cánh cổng khang trang là hồ bán nguyệt rộng chừng 1.300m2 tạo điểm nhấn cảnh quan, nơi thả hàng trăm con cá vàng, khiến nhiều người cảm thấy khu di tích như một công viên.
Đến Ngọc Vừng, nếu khám phá đảo bằng xe điện hoặc xe máy thì Khu di tích lưu niệm Bác Hồ trên đảo là điểm đến không thể thiếu. Nằm ở trung tâm xã đảo, đây vừa là điểm đầu của chuyến du hành vừa là nơi tìm hiểu rõ nhất về lịch sử đảo. Từ đây, du khách có thể tham quan các thắng cảnh, di tích lịch sử của đảo một cách rất thuận lợi.
Từ hồ bán nguyệt nhìn ra xa là nhà bia và cây đa nơi Bác Hồ nói chuyện với quân dân đảo Ngọc Vừng năm 1962.
Du khách có thể rẽ ra biển thăm bãi cát Trường Chinh dài hàng km, thăm thành cổ nhà Mạc, hoặc vào thôn Bình Minh thăm hồ Ngọc Thủy nước trong xanh, hồ thủy lợi Cẩu Lẩu lớn nhất xã đảo; đi xem người dân xã đảo trồng đặc sản kiệu, khoai lang hoặc thăm cột cờ Quốc gia trên đảo...
Đến Ngọc Vừng, tham quan Khu di tích lưu niệm Bác Hồ trên đảo, không chỉ giúp du khách thêm yêu biển đảo mà còn hiểu thêm về vùng đất con người Ngọc Vừng kiên cường mà hiếu khách.
Tạ Quân