Bắc Sơn là một huyện nằm ở phía tây của tỉnh Lạng Sơn, nơi có thung lũng cùng tên nổi tiếng đẹp như tranh vẽ vào mùa lúa chín cùng phong cảnh thiên nhiên hoang sơ, huyền ảo như chốn thần tiên. Trong quá khứ, nơi đây thuộc vùng căn cứ kháng chiến Bắc Sơn - Võ Nhai và là cái nôi văn hóa của người Việt cổ. Ngày nay, Bắc Sơn là vùng du lịch sinh thái cộng đồng hấp dẫn của xứ Lạng.
Những ngôi nhà sàn truyền thống của người Tày được bảo tồn nguyên vẹn ở Làng du lịch cộng đồng Hoan Trung.
Phong phú tiềm năng
Từ thị trấn Bắc Sơn di chuyển khoảng 20km, du khách sẽ tới Làng du lịch cộng đồng Hoan Trung (xã Chiến Thắng, huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn). Thôn Hoan Trung nằm lọt thỏm giữa những dãy núi đá vôi trập trùng, hệ thống hang động phong phú cùng những vườn na, quýt trĩu quả. Đây là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Tày, Nùng, Dao, Kinh với 127 hộ, 593 nhân khẩu, trong đó 97% dân số là người dân tộc Tày.
Nhờ được thiên nhiên ưu đãi với điều kiện tự nhiên thuận lợi nên người dân Hoan Trung sinh sống chủ yếu bằng nghề làm nông, trồng cây ăn quả với các đặc sản nổi tiếng của xứ Lạng như na, quýt, gạo nếp cái hoa vàng. Với cảnh quan thiên nhiên bốn mùa tươi xanh, khí hậu trong lành, mát mẻ nên Hoan Trung có điều kiện phát triển loại hình du lịch sinh thái cộng đồng. Tháng 9/2021, tỉnh Lạng Sơn đã công nhận điểm đến du lịch cộng đồng Hoan Trung, đánh dấu sự khởi đầu mới và là “viên gạch nền” để người dân trong thôn phát triển kinh tế du lịch một cách bền vững.
Hoan Trung hiện là ngôi làng còn bảo tồn và lưu giữ nguyên vẹn những nét văn hóa bản địa đặc sắc của đồng bào dân tộc Tày. Tại đây, du khách không chỉ được ở cùng các gia đình trong những ngôi nhà sàn truyền thống, tìm hiểu những phong tục tập quán trong đời sống sinh hoạt hằng ngày của người Tày mà còn được thưởng thức ẩm thực truyền thống hay hòa mình vào những điệu hát then, đàn tính mượt mà. Bên cạnh đó, du khách có thể thăm suối Mỏ Mắm, khám phá hang Keng Tao nằm ngay trong làng. Đây là hai thắng cảnh nổi tiếng của Bắc Sơn, mỗi tháng thu hút từ 5.000 - 6.000 lượt khách đến tham quan, vui chơi giải trí.
Suối Mỏ Mắm có chiều dài hơn 1km, bắt nguồn từ các vách núi đá vôi và hang Keng Tao chảy quanh thôn Hoan Trung. Suối Mỏ Mắm hiện vẫn giữ được cảnh quan tự nhiên với dòng nước trong vắt, được nhiều du khách tìm tới để bơi lội, chơi đùa trong những ngày hè. Thời gian qua, người dân và doanh nghiệp nơi đây đã chung sức cải tạo cảnh quan, kè bờ, xây cầu qua suối và tạo các điểm check-in để tạo điểm nhấn thu hút du khách.
Đi dọc theo con suối khoảng 20 phút, du khách sẽ tới hang Keng Tao có chiều dài 300m, vòm trần cao hàng chục mét. Keng Tao là kiểu hang động hỗn hợp gồm hang khô và hang nước, với hệ thống nhũ đá tự nhiên đa dạng. Càng đi sâu vào bên trong, lòng hang càng mở rộng khiến không khí mát mẻ, nhiệt độ chỉ khoảng 18 - 20oC. Dưới nền hang là dòng nước ngầm chảy róc rách ngày đêm. Hang Keng Tao đã được trang bị hệ thống ánh sáng, biển báo và cầu đi bộ nên du khách có thể yên tâm khám phá vẻ đẹp huyền ảo, mộng mị của nơi này.
Cũng nằm trên địa bàn xã Chiến Thắng, cách Làng du lịch cộng đồng Hoan Trung chỉ vài cây số là điểm tham quan Vườn quýt hang Hú. Tuy mới được đưa vào khai thác 5 năm nay nhưng nơi đây đã trở thành điểm đến chính trong các tour tuyến của nhiều doanh nghiệp lữ hành. Vườn quýt hang Hú nằm sâu trong lòng một quả núi. Tới đây, du khách sẽ được hòa mình vào vườn quýt cổ rộng hơn 2ha với 500 gốc, thường chín rộ từ cuối tháng 9 - 11 hằng năm. Theo ông Hoàng Quang Phiệt, chủ sở hữu Vườn quýt hang Hú, khi dịch Covid-19 lắng xuống, lượng khách tới đây ngày một tăng. “Trước đây, du khách thường đến tập trung vào thời điểm cuối năm, nhưng hiện nay, khách đến cả vào mùa hè bởi nơi đây thời tiết mát mẻ, lại có nhiều dịch vụ đi kèm” - ông Phiệt chia sẻ.
Đầu tư để thu hút khách
Đánh giá cao những tiềm năng, thế mạnh về phong cảnh thiên nhiên và các thắng cảnh tại Bắc Sơn, ông Nguyễn Quốc Long, Giám đốc Công ty Du lịch Unitour Hà Nội cho rằng, du lịch Bắc Sơn có thể phát triển hơn nữa nếu dựa vào những điều kiện sẵn có và tăng cường đầu tư cho hệ thống cơ sở hạ tầng, lưu trú, dịch vụ, vui chơi giải trí để trở thành một điểm đến hấp dẫn, thu hút khách nhiều hơn.
Nắm bắt được nhu cầu của du khách, ông Hoàng Quang Phiệt cũng chia sẻ, thời gian tới sẽ đầu tư thêm một số hạng mục trong Vườn quýt hang Hú như: Xây dựng cầu kính, hoàn thiện điểm check-in tại đỉnh tâm linh và trồng hoa theo mùa để phục vụ nhu cầu của du khách. Ngoài ra, chất lượng dịch vụ lưu trú, ẩm thực cũng sẽ được nâng cấp để kéo du khách ở lại và chi tiêu nhiều hơn.
Để Bắc Sơn luôn là “nét chấm phá” trên bản đồ du lịch, tỉnh Lạng Sơn đã có định hướng, kế hoạch phát triển cụ thể. Theo Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lạng Sơn Hoàng Thế Vinh, du lịch sinh thái cộng đồng ở Bắc Sơn là sản phẩm du lịch được tỉnh chú trọng đầu tư, xây dựng trở thành một trong những "trụ cột" chính. Để loại hình du lịch này phát triển, tỉnh chủ trương khuyến khích, vận động các hộ, nhóm hộ, doanh nghiệp xây dựng các điểm du lịch nhỏ và vừa để đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí của du khách. Song song với đó, tỉnh cũng hỗ trợ đào tạo chuyên môn, kỹ năng đón tiếp khách cho các hộ làm du lịch cộng đồng và các điểm du lịch sinh thái nhằm đưa du lịch Bắc Sơn phát triển theo hướng bền vững, góp phần cải thiện sinh kế cho người dân.
Bài và ảnh: Bảo Khánh