Di tích danh thắng thác Drai Dăng (huyện Krông Pắc) có vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ, cùng câu chuyện huyền thoại thú vị được người dân truyền tụng.
Thác Drai Dăng thuộc địa phận xã Ea Knuêc (huyện Krông Pắc), cách trung tâm TP. Buôn Ma Thuột khoảng 25 km, cách Quốc lộ 26 khoảng 7 km về phía đông. Con thác được bắt nguồn từ cầu 21 (Km 21 – Quốc lộ 26) chảy qua thôn Tân Sơn, xã Ea Knuếc, qua địa phận các xã Cư Êwi, Ea Hu (huyện Cư Kuin), cuối cùng đổ ra sông mẹ Krông Ana. Theo giải thích của bà con nơi đây thì thác Drai Dăng có nghĩa là thác dài có dấu tích những vết chém dài của chàng trai Êđê.
Ai đến thác Drai Dăng cũng đều thích thú với vẻ đẹp thơ mộng, bí ẩn của ngọn thác hùng vĩ và hoang sơ này. Thác Drai Dăng không chỉ cuốn hút du khách bởi nét đẹp thiên nhiên, mà còn bởi những câu chuyện huyền thoại gắn liền với tên thác, được người dân ở đây truyền tụng từ đời này sang đời khác.
Hoang sơ thác Drai Dăng.
Chuyện kể rằng, xưa kia nơi đây có một tù trưởng giàu mạnh, tiếng tăm lừng lẫy vang khắp buôn đông, làng tây. Tù trưởng này có một cô con gái tên là H’Nết xinh đẹp nhất vùng, da nàng trắng như bông, tóc dài như dòng suối, tiếng nói nhẹ nhàng như tiếng hót chim rừng. Biết bao nhiêu chàng trai trong vùng muốn được nàng H’Nết bắt về làm chồng nhưng đều không được sự chấp thuận của cha nàng. Để kén rể cho người con gái xinh đẹp của mình, tù trưởng đã tổ chức các cuộc thi võ nghệ giữa các chàng trai trẻ trong vùng, để chọn ra người tài nhất xứng đáng với con gái mình. Các cuộc so tài, đọ sức cứ thế diễn ra ngày này qua ngày khác, tháng này qua tháng khác. Cuối cùng thì chỉ còn lại hai chàng trai tài giỏi nhất là Aê Yang Mya (thần Cá Sấu) và chàng Y San. Những bước chân của Aê Yang Mya và chàng Y San trong cuộc so tài di chuyển đến đâu, đất đá nơi đó đều sụp đổ tạo thành thung lũng hoặc là những hồ nước lớn. Cuối cùng thì họ cũng quyết chiến một trận đấu kiếm lớn để phân thắng bại, những đường kiếm của cả hai người đã làm cho những tảng đá khổng lồ đều biến dạng sụp đổ. Trong trận quyết chiến đó, Aê Yang Mya là người thắng cuộc nên được làm chồng của nàng H’Nết xinh đẹp. Đường kiếm của chàng Y San và Aê Yang Mya đã chặt đứt những quả đồi, ngọn núi trong vùng tạo nên những dòng suối nhỏ chảy quanh co trong các buôn làng, chính những dòng suối nhỏ đã tạo nên dòng thác Drai Dăng huyền thoại với vô vàn những dấu tích của những vết chém cho đến tận ngày nay.
Xung quanh thác Drai Dăng là rừng cây xanh mát.
Con thác Drai Dăng được tạo nên bởi hệ thống của 3 nhánh chính và những vách đá, cột đá, tảng đá lớn, trên bề mặt đá là vô vàn nấc thang nhỏ tựa như những vết chém của kiếm thoai thoải cùng dòng nước đổ xuống, tuôn trào, tung bọt trắng xóa. Vào mùa khô, lượng nước đổ về ít, chảy len qua các khối đá nhẹ nhàng, êm dịu; mùa mưa, nước đổ mạnh xuống khiến ngọn thác tràn đầy sức sống. Dòng chảy càng về cuối, nước chảy càng hiền hòa hơn. Cảnh quan thiên nhiên nơi đây đẹp tựa như một bức tranh, không khí trong lành, mát mẻ, bởi thế nhiều người dân địa phương và các xã lân cận của huyện Cư Kuin cũng như một số du khách ở phương xa tìm đến tham quan, vui chơi, nhất là trong những dịp lễ, Tết.
Thác Drai Dăng đã được UBND tỉnh công nhận là di tích danh thắng cấp tỉnh vào năm 2012.
H’Diăk Ayun