Nằm ở lưng chừng dãy núi Quảng Nam Châu cao 1.507m so với mực nước biển, bản Phạt Chỉ (Đồng Văn, Bình Liêu) có không khí mát mẻ, mây mờ bao phủ quanh năm, tạo nên cảnh quan tuyệt đẹp cho du khách tham quan, khám phá.
Từ trung tâm xã Đồng Văn, đi dọc theo Quốc lộ 18C, quãng đường lên bản Phạt Chỉ chỉ chừng 8-9km nhưng có khi mất hơn nửa tiếng. So với trước đây, đường lên Phạt Chỉ nay đã đẹp hơn nhiều, được rải nhựa, đi lại thuận tiện. Nhiều tín đồ đam mê trải nghiệm sẽ thích lên bản bằng xe máy bởi được đi trên con đường quanh co uốn lượn, hai bên đường là những vạt rừng chìm trong sương mù lúc ẩn lúc hiện.
Một góc bản biên giới Phạt Chỉ.
Đến với Phạt Chỉ, du khách không chỉ được ngắm nhìn thiên nhiên hùng vĩ, phượt trên những cung đường được bao quanh bởi những rừng thông, rừng hồi mà còn được hiểu thêm về nếp sống, phong tục người Dao Thanh Phán, nghe sự tích về tên bản.
Theo người dân địa phương, tên gọi Phạt Chỉ vốn là tiếng Dao, dùng để chỉ hành động cầu may khi đi đường. Xưa bản làng chưa được hình thành, cũng chưa có tên, người dân đi qua khu vực này thường đặt một cành cây hoặc hòn đá ở khu vực ngã ba đường qua bản với mong muốn đi lại thuận lợi, may mắn. Về sau người ta đặt luôn tên này cho bản mới.
Cuối thu đang là thời điểm lý tưởng nhất để khám phá Phạt Chỉ. Hãy dành trọn khoảnh khắc giao mùa để đến với bản lưng chừng núi trong tiết trời mát mẻ, du khách sẽ được hòa mình vào thiên nhiên bao la hùng vĩ của núi rừng, cảm nhận cuộc sống bình yên của đồng bào Dao nơi đây.
Phạt Chỉ gần như quanh năm có sương mù bao phủ. Về mùa đông và mùa xuân, sương mù gần như cả ngày. Có khi ở trung tâm xã Đồng Văn nắng rực rỡ, nhưng đến bản Phạt Chỉ ta vẫn được "tắm" trong sương mù.
Du khách có thể vào thăm các gia đình người Dao luôn thân thiện, mến khách.
Đến Phạt Chỉ vào thời điểm này, du khách có thể đi “săn” mây. Đây là trải nghiệm được rất nhiều khách du lịch yêu thích đặc biệt là các bạn trẻ. Không gian mờ ảo càng làm cho cảnh vật nơi bản biên giới mang một nét đẹp riêng có. Tuy nhiên, để ngắm được mây, du khách phải lên các điểm cao thật sớm.
Rồi khi ánh nắng lung linh soi tỏ từng cành cây ngọn cỏ, du khách có thể ngắm nhìn khung cảnh bao la hùng vĩ của núi rừng Đông Bắc. Ở những vị trí thuận lợi, du khách chỉ cần phóng tầm mắt ngắm các mái nhà âm dương thấp thoáng bên những thửa ruộng bậc thang.
Đến Phạt Chỉ, tham quan cuộc sống yên bình của người Dao sẽ làm du khách quên đi những mệt mỏi, ồn ào của cuộc sống hiện đại. Dạo qua các ngôi nhà quanh bản, du khách sẽ được gặp các bà, các mẹ ngồi thêu ở bậu cửa những ngôi nhà gạch đất, mái ngói âm dương.
Thác nước ở bản Phạt Chỉ.
Khách đến Phạt Chỉ nếu muốn tìm hiểu ẩm thực của đồng bào Dao sẽ có cơ hội được thưởng thức những món ăn do chính người Dao chế biến, xem tận mắt cách tráng phở và xay thóc bằng cối xay đá. Điều nhiều du khách khó quên, đó là thưởng thức món củ cải thái mỏng, phơi tai tái ngoài trời nắng trên mái ngói âm dương hoặc trên gác bếp rồi xào với thịt lợn bản...
Từ Phạt Chỉ, bạn có thể đi lên cao thăm một con thác hùng vĩ ngay gần đó, kề với ranh giới huyện Hải Hà hoặc có hành trình dài hơn khám phá núi Quảng Nam Châu hoặc đỉnh Cao Ba Lanh. Bản biên giới Phạt Chỉ chính là điểm đến hấp dẫn giành cho rất nhiều du khách ưa thích khám phá thiên nhiên và trải nghiệm những nét đẹp văn hóa của người dân bản địa.
Đến với Phạt Chỉ và tận hưởng vẻ đẹp của núi rừng biên giới Đông Bắc vào khoảnh khắc giao mùa cùng bạn bè người thân, nơi đây sẽ để lại cho du khách thật nhiều kỉ niệm khó quên.
Hà Phong