Nằm gối đầu bên mép biển, Trần Phú là con đường đẹp và thơ mộng nhất thành phố Nha Trang. Trên con đường “bồng lai” không lúc nào ngớt tiếng gió lay cành lá lao xao và tiếng con sóng vỗ bờ rì rào là sự hiện diện của những cánh rừng phi lao thân rễ u nần có tuổi đời hơn chục thập kỷ.
Trong gió lộng chiều tà, khi mặt trời dồn những tinh lực cuối cùng rồi hóa mình thành quả cầu lửa đỏ rực báo hiệu thời khắc của hoàng hôn thì cũng là lúc nhiều du khách và cư dân phố biển thả mình trong khung cảnh và không gian thoáng đãng, mờ ảo của cánh rừng giữa phố. Trên nền cát vàng ngập tràn dấu chân của ngàn vạn con dã tràng xe cát, lão ngư Trần Hồng, người có thâm niên bám biển hơn nửa thế kỷ, trò chuyện với tôi: “Thuở sơ khai, ven bờ bãi Nha Trang không có những tòa nhà cao to kiên cố để tránh bão như bây giờ. Cứ mỗi khi bão đến, dân làng rút sâu vào rừng phi lao. Lúc đó người lớn, con nít, trai gái cứ việc chọn những thân cây to ẩn sau nó để được an toàn. Hồi đó có những gốc phi lao khổng lồ đến độ 2-3 đứa nhỏ rút vô ẩn trú vẫn còn rộng chỗ”.
Cụ Hồng không rõ rừng phi lao được bao nhiêu tuổi. Cụ chỉ nhớ hồi còn chạy lon ton đã thấy bóng phi lao che mát bờ bãi dài hàng cây số. “Hồi đó dân cư thưa thớt lắm. Xa xa mới có xóm chài với hơn chục nóc nhà chứ không đông đúc như bây giờ. Sau đêm trường dong khơi, mỗi khi tấp bờ bao giờ ông già cũng hú cả nhà ra phụ đẩy chiếc thúng chai ém sau mấy gốc dương đại thụ đặng tránh gió quất sóng quật”.
Những thập niên xa xôi và bây giờ vẫn vậy, rừng phi lao vẫn hiên ngang ưỡn ngực về phía trùng dương, luôn đóng vai trò là bức tường thành vững chắc bảo vệ thành phố bình an trước những đợt oanh tạc không biết mệt mỏi của các trận cuồng phong, sóng dữ. “Còn tấm lá chắn này thì Nha Trang còn bình yên trước sóng gió dài dài” - Cụ Sánh, bạn vong niên của cụ Hồng, khẳng định.
Đi dọc tường thành phi lao giữa lòng thành phố biển, bạn đừng ngạc nhiên trước ma trận thân gốc phi lao u nần, vững chãi bằng 3-4 vòng ôm người lớn có tuổi đời gần 2 thế kỷ ở khu vực Công viên thành phố Nha Trang. Bạn cũng đừng tròn xoe đôi mắt trước khu rừng phi lao ở Khu du lịch 4 mùa mà cành nhánh của từng thân cây tỏa rộng như cả ngôi nhà… Dưới những tán phi lao khổng lồ ấy, du khách đường xa và cư dân bản địa khoan thai đánh cờ, hít thở khí trời… và có khi mắc võng để được thả hồn theo âm thanh rì rào, lao xao của khu rừng giữa phố.
Có những vùng đất ta đến một lần và nhớ mãi. Tường thành phi lao giữa lòng phố biển Nha Trang là một nơi như vậy!