Hà Nội: Cống hộp sông Tô Lịch, đền Đồng Cổ kêu cứu

Hạng mục cải tạo tuyến mương Thuỵ Khuê (từ Cống Đõ đến ngã ba chợ Bưởi) là một hạng mục của dự án thoát nước nhằm cải thiện môi trường Hà Nội - Dự án II. Chỉ giới thu hồi đất để cải tạo mương Thuỵ Khuê chủ yếu tiếp giáp với tường rào của khu vực đền Đồng Cổ - ngôi đền hơn 1.000 tuổi được xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia. Độ dài của tuyến mương nằm trong dự án này có chiều dài 1,5km, chạy từ chợ Bưởi đến giáp địa phận phường Thuỵ Khuê.

Theo đó, phương án cải tạo tuyến mương Thuỵ Khuê được BQL dự án thoát nước Hà Nội - Dự án II đưa ra là bê tông hoá và cống hoá toàn bộ tuyến mương dài 1,5km này.

Cụ thể, theo thiết kế cơ sở, tuyến mương này sẽ được cống hoá bằng bê tông cốt thép với thiết diện là 3m x 3m x 02 cống; phía trên xây dựng đường giao thông và hạ tầng kỹ thuật như vỉa hè… Cây cầu trên mương dẫn vào đền Đồng Cổ sẽ được thay thế bằng cống hộp và đường giao thông.

Tuy nhiên, dự án này đã vấp phải sự phản đối của BQL di tích đền Đồng Cổ và nhiều hộ dân sống trên địa bàn phường Bưởi quận Tây Hồ. Lý do, nếu dự án này được triển khai, quần thể Di tích lịch sử Quốc gia đền Đồng Cổ sẽ bị… tách thành hai phần và bị xâm hại nghiêm trọng.

Phản ánh tới VietNamNet, ông Hàn Tiến Nhâm - Ủy viên Ban quản lý di tích lịch sử đền Đồng Cổ bức xúc: Ban quản lý dự án thoát nước Hà Nội đã nhập nhằng đánh tráo khái niệm, khi họ cho rằng đoạn sông Tô Lịch chảy trên địa bàn phường Bưởi là “mương Thuỵ Khuê”, và phương án bê tông hoá, cống hoá đoạn sông này sẽ “chẹn” đầu nguồn sông Tô, phá vỡ cảnh quan môi trường, kiến trúc của khu di tích đền Đồng Cổ.

Di tích lịch sử đền Đồng Cổ nằm quãng giữa của đường Thuỵ Khuê, từ ngã ba chợ Bưởi kéo dài đến số nhà 351 (đường Thuỵ Khuê). Mặt tiền của đền Đồng Cổ hướng ra phía sông Tô, lưng tiếp giáp với Hoàng thành (đường Hoàng Hoa Thám) với cây cầu cổ bắc ngang sông Tô dẫn vào đền.

Từ di tích đền Đồng Cổ xuôi theo đường Thuỵ Khuê chừng 300m là cống Đõ - một miệng cống cổ nối sông Tô với Hồ Tây thuộc địa bàn làng Hồ Khẩu. Qua cửa cống này, sông Tô được nối thông với Hồ Tây và nhận được một lượng nước lớn từ hồ, giúp cho sông Tô có dòng thuỷ lưu để lưu thông.

Sông Tô chạy qua địa bàn phường Bưởi dài 1,5km, theo thời gian nay đã hẹp lòng, giống như một cái mương, nhưng nước vẫn rất xanh trong. Lần theo đường nước vòng vèo, từ cửa cống Đõ (làng Hồ Khẩu) chạy ra Hồ Tây chỉ vài trăm mét. Tại đây, người ta đã xây dựng một cửa cống hiện đại hai cửa, có cửa chắn bằng hệ thống thuỷ lực kiên cố để tiếp nước hồ Tây cho sông Tô.

Người dân làng Hồ Khẩu và phường Bưởi tự hào về dòng sông Tô chảy qua địa bàn phường mình từ hàng ngàn năm nay. Trong sử sách và trong tâm thức của họ, “thượng nguồn” của sông Tô chính là điểm nối từ miệng cống Đõ thông với hồ Tây. Trên bản đồ, nó giống như một con giao long mềm mại và đẹp đẽ.

Cho nên, việc bê tông hoá, cống hoá thượng nguồn sông Tô theo “Dự án cải tạo tuyến mương Thuỵ Khuê” khiến nhiều người bức xúc, vì như thế sông Tô sẽ bị chặn, giống như một con rắn bị… chặt đầu. Và quan trọng hơn, sẽ có một “con đường bê tông” nằm song song với đường Thuỵ Khuê và đường Hoàng Hoa Thám. Rất có thể, người ta sẽ “trưng dụng” mặt cống phía trên dòng sông Tô để làm… bãi gửi xe.