Cuối năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đối với Di tích Văn hóa Sa Huỳnh (VHSH). Đây là niềm vinh dự cho Quảng Ngãi, đồng thời cũng là tiền đề quan trọng để xây dựng nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách trong và ngoài tỉnh.
Để phát huy giá trị Di tích Quốc gia đặc biệt VHSH, thời gian qua, Sở VHTTDL, chính quyền TX.Đức Phổ đã tổ chức nhiều hoạt động, sự kiện văn hóa, thể thao sôi nổi nhằm giới thiệu, thu hút khách du lịch. Điển hình như Giải chạy Việt dã “Bước chạy mùa xuân quanh đầm An Khê” tổ chức vào cuối tháng 1/2023 đã thu hút hàng trăm vận động viên và du khách tham quan trải nghiệm.
Cảnh đẹp trên đầm An Khê - Ảnh: Minh Hoàng
Cùng với đó, nhiều hoạt động chào mừng sự kiện Di tích VHSH được công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt được tổ chức như chương trình “Mùa xuân trên đầm An Khê”, Hội chợ xuân 2023, Lễ hội ẩm thực "An Khê sóng hát", Lễ hội đua thuyền trên đầm An Khê. Trước đó, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh đã phối hợp tổ chức Hội thảo "Du lịch Đức Phổ - Tiềm năng, kết nối và phát triển", qua đó mở ra những định hướng mới cho phát triển du lịch tại Di tích Quốc gia đặc biệt VHSH.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Trần Hoàng Tuấn cho rằng, những hoạt động, những chuỗi sự kiện tổ chức tại Di tích Quốc gia đặc biệt VHSH đã góp phần quảng bá giá trị di tích đến với du khách. Qua đó, du khách hiểu hơn về VHSH cũng như đời sống, văn hóa của người dân Sa Huỳnh cổ cách đây hàng nghìn năm. Đặc biệt, tại đây có đầm An Khê, là không gian lịch sử, sinh thái nhân văn quý hiếm, trong tương lai có thể xây dựng hồ sơ trình UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới.
Không gian Di tích Quốc gia đặc biệt VHSH bao gồm các giá trị về cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp như đầm nước ngọt An Khê, biển Sa Huỳnh, rừng dương, bãi cát, vũng vịnh còn nguyên sơ. Đây là vốn quý để Quảng Ngãi thu hút du khách trong và ngoài nước tham quan, nghiên cứu, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển du lịch, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Bí thư Đảng ủy xã Phổ Khánh (TX.Đức Phổ) Hồ Ngọc Hàn đề nghị trong thời gian tới, ngành chức năng và chính quyền các cấp quan tâm đầu tư hạ tầng giao thông, thu hút các dự án phát triển du lịch, nhất là du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái trên đầm An Khê.
Du khách đi thuyền trên đầm An Khê. Ảnh: Trí Phong
Để Di tích Quốc gia đặc biệt VHSH phát huy thế mạnh về tài nguyên di sản văn hóa, thời gian tới, ngành văn hóa tập trung cho công tác bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt. Trong đó, tập trung thực hiện công tác khai quật khảo cổ, bảo tồn tại chỗ để phát huy giá trị di sản. Trên cơ sở nhà trưng bày, tiếp tục nâng cấp, xây dựng Bảo tàng VHSH trở thành điểm đến thu hút khách du lịch. Đồng thời, quan tâm và phục dựng lại các loại hình lễ hội, các hình thức diễn xướng trên đầm An Khê. Qua đó, bảo tồn các loại hình văn hóa, trong đó có văn hóa dân gian của cư dân nơi đây, góp phần phát triển du lịch của địa phương.
Giám đốc Sở VHTTDL Nguyễn Tiến Dũng thông tin, sở đã tham mưu UBND tỉnh tổ chức lễ công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ và đón Bằng công nhận Di tích Quốc gia đặc biệt VHSH. Qua đó, tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cộng đồng dân cư địa phương cũng như nhân dân toàn tỉnh về những giá trị rất đặc biệt của VHSH, nhằm xây dựng nơi đây thành điểm đến thu hút khách du lịch. Ngoài tăng cường tổ chức các hoạt động, sự kiện xung quanh di tích, tỉnh sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để thu hút, kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư hạ tầng du lịch ở khu vực phía nam TX.Đức Phổ, nhất là khu vực biển Sa Huỳnh, từ đó tạo động lực cho phát triển du lịch của tỉnh.
Năm 1997, Di tích khảo cổ học VHSH được xếp hạng là di tích cấp quốc gia. Di tích được phân bố chủ yếu ở phường Phổ Thạnh và xã Phổ Khánh. Từ khu mộ chum Sa Huỳnh, qua nhiều đợt khai quật, các nhà khảo cổ đã liên tục phát hiện các dấu vết của một nền văn hóa thời tiền sử. Các chuyên gia nghiên cứu văn hóa nhận định, sự hiện diện của nền VHSH tại Quảng Ngãi là thế mạnh không phải nơi nào cũng có. Trong tương lai, để phát triển di tích, thu hút du khách thì cần quy hoạch một trung tâm nghiên cứu trưng bày VHSH, đại diện cho cả khu vực miền Trung.
Trí Phong