Được mệnh danh là “Nóc nhà Đông Bắc” với độ cao 2.428 m so với mực nước biển, thuộc địa phận huyện Vị Xuyên và Hoàng Su Phì, Tây Côn Lĩnh là ngọn núi cao và linh thiêng của Hà Giang, sở hữu bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp với khu rừng phủ đầy rêu phong, thảm thực vật vô cùng phong phú, rừng chè Shan tuyết cổ thụ, bạt ngàn Thảo quả và đặc biệt là nơi bạt ngàn hoa Đỗ Quyên cổ thụ bung nở mỗi độ Xuân về, nơi bạn có thể với tay chạm vào mây, khám phá văn hóa, ẩm thực đồng bào dân tộc thiểu số... Những điều thú vị ấy sẽ có trong hành trình chinh phục đỉnh thiêng Tây Côn Lĩnh.
Niềm vui chạm tay lên “Nóc nhà Đông Bắc”.
Có nhiều con đường để khám phá đỉnh Tây Côn Lĩnh, trong chuyến hành trình này, chúng tôi chọn cung đường mới mở bắt đầu từ xã Cao Bồ (Vị Xuyên). Để có chuyến leo núi trọn vẹn, tất cả các vật dụng cá nhân đều được chuẩn bị chu đáo như: Giày, găng tay, gậy leo núi, mũ, áo khoác, nước uống, thức ăn và đặc biệt có các chàng trai, cô gái người Dao ở thôn Lùng Tao, một bản làng xinh đẹp dưới chân Tây Côn Lĩnh dẫn đường.
Hành trình bắt đầu từ thôn Lùng Tao, du khách trải nghiệm cung đường đi xe máy dài khoảng 5 km. Trên đoạn đường này, chúng tôi choáng ngợp bởi bạt ngàn những cây chè cổ thụ hàng trăm tuổi sừng sững giữa núi rừng, những cô gái người Dao xinh đẹp trong trang phục dân tộc đang thu hái chè Xuân để lại trong lòng du khách hình ảnh khó quên. Quần thể chè Shan tuyết xã Cao Bồ đã được công nhận là Cây Di sản Việt Nam. Hết cung đường đi xe máy là cung đường đi bộ leo núi, quãng đường này mất khoảng 2 - 3 giờ. Bắt đầu từ việc xuyên qua rừng Thảo quả, mùa này, mầm Thảo quả đang mọc nhiều, hứa hẹn những mùa Thảo quả mang về no ấm cho người dân địa phương. Qua rừng Thảo quả, du khách bắt đầu thấy thấp thoáng những cây hoa Đỗ Quyên khoe sắc. Những người già ở Lùng Tao kể rằng, ngày xưa, có đôi vợ chồng nghèo sống hạnh phúc trong ngôi làng nhỏ, người chồng thường xuyên vào rừng sâu săn bắn, đốn củi, nhưng một hôm đợi mãi không thấy chồng quay về, người vợ ngóng trông, lo lắng suốt nhiều ngày, rồi quyết định vào rừng tìm chồng. Chị đi mãi mà không thấy chồng, rồi kiệt sức, trút hơi thở cuối cùng bên tảng đá lớn. Nơi đó mọc lên cây hoa rất đẹp. Hồn của người vợ bay về trời, gặp Tiên ông, sau khi nghe được câu chuyện đi tìm chồng cảm động, Tiên ông đặt cho cây hoa tên là hoa Đỗ. Lại nói về người chồng, sau nhiều ngày đi lạc vào rừng sâu, người chồng trở về đến nhà nhưng không thấy vợ, khi được biết vợ vào rừng tìm mình, người chồng vội vã đi tìm vợ, nhưng anh đi mãi cũng không thấy vợ đâu, đi đến cây hoa Đỗ thì gục ngã, rồi biến thành con chim quẩn quanh bên cây hoa Đỗ, cất lên tiếng hót nghe bi thương, tuyệt vọng mỗi khi hoàng hôn buông xuống. Tiên ông trên trời nhìn thấu mọi việc và đặt tên cho loài chim này là chim Quyên. Qua thời gian, người làng truyền tai nhau về câu chuyện tình yêu đẹp của đôi vợ chồng trẻ, họ gọi loài hoa đẹp nở rộ mỗi dịp Xuân về là hoa Đỗ Quyên. Từ đó, hoa Đỗ Quyên được xem như biểu tượng của tình yêu đôi lứa, tình nghĩa vợ chồng son sắt, chung thủy. Càng lên cao, mật độ hoa Đỗ Quyên càng dày, sinh sống trong môi trường khí hậu khắc nghiệt và có tuổi đời đến hàng trăm năm, những cây hoa Đỗ Quyên cổ thụ với thân cao to, già nua, mọc đầy rêu phong, vút thẳng lên nền trời, khoe sắc tạo nên không gian hùng vĩ, lãng mạn.
Du khách chinh phục đỉnh Tây Côn Lĩnh bằng hành trình đi bộ.
Chinh phục đỉnh Tây Côn Lĩnh, du khách còn được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ vĩ của rừng nguyên sinh với thảm thực vật phong phú. Giám đốc Ban Quản lý rừng đặc dụng Tây Côn Lĩnh Cao Đạo Quang cho biết: “Toàn bộ khu rừng đặc dụng Tây Côn Lĩnh có diện tích trên 15 nghìn ha, với khoảng trên 900 loài thực vật, trong đó có 54 loài quý hiếm cả về mặt khoa học, môi trường; có khoảng 5.000 ha rừng có cây Đỗ Quyên cổ thụ hàng trăm năm tuổi”.
Bí thư Huyện ủy Vị Xuyên Đỗ Anh Tuấn chia sẻ: “Thực hiện Nghị quyết số 11 của BCH Đảng bộ tỉnh về phát triển du lịch, huyện Vị Xuyên tập trung khai thác tiềm năng, thế mạnh của địa phương để phát triển du lịch, trong đó phát huy tiềm năng về du lịch sinh thái khám phá đỉnh Tây Côn Lĩnh từ xã Cao Bồ. Trong thời gian tới, huyện sẽ tập trung đầu tư mở đường, nâng cấp cơ sở hạ tầng, phối hợp ngành chức năng xây dựng sản phẩm du lịch mới, thu hút đầu tư, tăng cường quảng bá, kết nối các đơn vị lữ hành, hỗ trợ người dân phát triển du lịch bền vững”.
Năm nay xã Cao Bồ lần đầu tiên tổ chức Lễ hội hoa Đỗ Quyên với nhiều hoạt động trải nghiệm hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách. Trong quý I, có trên 1.000 lượt du khách đến Cao Bồ khám phá đỉnh tây Côn Lĩnh, một khởi đầu rất tốt đẹp. Ông Đặng Văn Quang, Bí thư thôn Lùng Tao chia sẻ: “Người dân trước đây chỉ biết đi rừng thu hái chè, Thảo quả, bảo vệ rừng, nay có thêm công việc mới là dẫn tour lên đỉnh Tây Côn Lĩnh, công việc này mang lại thu nhập khá cho người dân địa phương”.
Trên hành trình khám phá Tây Côn Lĩnh, chúng tôi gặp nhiều đoàn khách xuống núi, họ lên đỉnh từ hôm qua, nghỉ lại tại lán để ngắm hoàng hôn và bình minh trên núi. Chị Phạm Thị Yến, du khách đến từ Hà Nội chia sẻ: “Thực tế, hoa Đỗ Quyên đẹp hơn nhiều so với những hình ảnh được quảng bá trên mạng, lên đến đây, bao nhiêu mệt mỏi đều tan biến, khung cảnh vô cùng hùng vĩ, thơ mộng, đặc biệt là ngắm nhìn rừng nguyên sinh với những cây cổ thụ có hình thù kỳ lạ rất đã tầm mắt. Chắc chắn chúng tôi sẽ quay trở lại“.
Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Lại Quốc Tĩnh nhấn mạnh, sau chuyến khảo sát thực tế Tây Côn Lĩnh, có thể thấy vẻ đẹp của hoa Đỗ Quyên không chỉ nằm trong phạm vi của một huyện, một địa phương, mà có thể xây dựng sản phẩm trải nghiệm với hoa Đỗ Quyên trở thành thương hiệu du lịch riêng biệt mang tầm cấp tỉnh và khu vực. Không những vậy, với tài nguyên phong phú về hệ thống thảm thực vật của dãy Tây Côn Lĩnh, chúng ta cũng có thể xây dựng các chương trình du lịch chuyên đề khám phá, trải nghiệm vào những thời điểm hoa Đỗ Quyên chưa nở… Trong thời gian tới, Hiệp hội Du lịch tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp với đơn vị liên quan, các địa phương khảo sát chi tiết, trình cấp có thẩm quyền cho phép công bố sản phẩm du lịch hoa Đỗ Quyên trên đỉnh Tây Côn Lĩnh để giới thiệu tới thị trường khách. Đồng thời, xây dựng phương án phối hợp trong công tác hoạt động du lịch ở đây cũng như công tác quản lý, bảo vệ rừng, bảo vệ cảnh quan môi trường một cách bài bản, khoa học đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững”.
Để phục vụ du khách nghỉ đêm, ngắm hoàng hôn và bình minh trên đỉnh núi bồng bềnh mây, người dân Lùng Tao đã dựng lán, có đầy đủ đồ nấu nướng, chăn ấm và được tiếp tế đầy đủ thực phẩm. Lên Cao Bồ, chinh phục đỉnh Tây Côn Lĩnh sẽ là hành trình trải nghiệm vô cùng thú vị, du khách không nên bỏ lỡ khi đến Hà Giang.
Bài, ảnh: Biện Luân