Cần Thơ đã phối hợp cùng nhiều tổ chức nhằm giải quyết vấn đề xử lý rác thải, trong đó có Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Xanh (GreenHub, thuộc Liên Hiệp các Hội Khoa học và Công nghệ Việt Nam) với dự án “Vì sông Mekong không rác”. Với nhiều mô hình hiệu quả, sau một năm triển khai dự án, dòng sông Mekong đã bớt rác thải, nhiều khu du lịch nhận được phản hồi tích cực từ du khách.
Đổi thay ở Cồn Sơn
Đến Làng du lịch cộng đồng Cồn Sơn, quận Bình Thủy, mọi người đều ấn tượng với chiếc thuyền được kết từ hàng trăm vỏ chai nhựa nằm ngay bến đò dẫn vào điểm du lịch. Việc “hạ thủy” chiếc thuyền đặc biệt này vào tháng 6/2022 được các hộ dân kỳ vọng là tín hiệu lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường, kêu gọi mọi người chung tay gìn giữ cảnh quan Cồn Sơn luôn sạch – đẹp trong mắt khách du lịch.
Người dân Cồn Sơn "hạ thủy" chiếc thuyền được kết từ hàng trăm vỏ chai nhựa.
Và đúng như kỳ vọng, một năm qua, người dân xứ Cồn đã cùng quan tâm, chung tay giải quyết vấn đề rác thải nhựa ở nơi này. Đến nay, Cồn Sơn trở thành điểm tham quan du lịch không thể thiếu trong hành trình khám phá sông nước của du khách. Một du khách đến từ Hải Phòng chia sẻ: "Về với Cồn Sơn, ngoài những cảnh đẹp tự nhiên vốn có, thì cái làm tôi bất ngờ đó là vệ sinh, môi trường xung quanh. Mong rằng những người làm du lịch Cồn Sơn tiếp tục phát huy tốt điều này để khách du lịch đến được trải nghiệm và hòa mình với thiên nhiên".
Du lịch xanh tại cồn Sơn ngày một khởi sắc cũng nhờ một phần hỗ trợ từ chính quyền khi kết hợp với Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Xanh (GreenHub), Trung tâm Nghiên cứu Tài nguyên và Phát triển Nông thôn (RECERD) triển khai dự án “Vì sông Mekong không rác - Thí điểm mô hình kinh tế tuần hoàn tại các chợ nổi ở Cần Thơ” do Công ty TNHH Dow Chemical Vietnam (Dow Việt Nam) tài trợ, với mục tiêu thí điểm mô hình kinh tế tuần hoàn cho rác thải nhựa tại khu vực chợ nổi cũng như các cồn du lịch dọc sông Mekong.
GreenHub đã hỗ trợ gần 140 thùng chứa rác 2 ngăn, bộ dụng cụ chứa phân loại rác cho các hộ gia đình sinh sống trên và ven khu vực chợ nổi Cái Răng cũng như các hộ gia đình sinh sống tại cồn Sơn.
Chính thức khởi động từ ngày 18/5/2022, đến nay dự án đã triển khai các hoạt động điểm nhấn như hỗ trợ xây dựng các mô hình phân loại rác tại nguồn, xử lý rác thải theo mô hình kinh tế tuần hoàn, tập huấn nâng cao nhận thức và hành động cho cộng đồng cư dân bản địa…
GreenHub đã hỗ trợ gần 140 thùng chứa rác 2 ngăn, bộ dụng cụ chứa phân loại rác cho các hộ gia đình sinh sống trên và ven khu vực chợ nổi Cái Răng cũng như các hộ gia đình sinh sống tại Cồn Sơn.
GreenHub còn hỗ trợ cư dân triển khai mô hình bẫy rác đơn giản trên sông bằng lưới, cũng như trang bị một tàu chuyên dụng vận chuyển rác từ cồn vào điểm tập kết rác trong đất liền. Theo đó, lượng rác thải đã được thu gom, vận chuyển và xử lý từ các hoạt động của dự án tính từ tháng 9/2022 đến tháng 5/2023 tại chợ nổi Cái Răng (quận Cái Răng) là hơn 308 tấn, còn tại cồn Sơn (quận Bình Thủy) là gần 30 tấn.
Du lịch Cần Thơ "xanh - đẹp" đón khách dịp Hè
Với khối lượng thống kê lên đến 1 tấn rác/ngày ở chợ nổi Cái Răng từng khiến nhiều người “ngao ngán”, thì giờ chợ nổi đã ít ô nhiễm hơn, đẹp hơn trong lòng du khách. Bà Lê Thị Bé Bảy, hộ dân làm du lịch tại Cồn Sơn chia sẻ, khi bắt đầu làm du lịch, người dân đã nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, đặc biệt khi dự án “về tới cồn” được tập huấn hẳn hoi, việc giữ gìn môi trường sống, giữ gìn cảnh quan được người dân đặt lên hàng đầu. Đến thời điểm này, những hoạt động như tái chế, phân loại rác, vớt rác trên sông, lượm những chai nhựa trôi nổi trên sông kết lại thành thuyền… đã khoác lên cho Cồn Sơn một chiếc áo mới thu hút du khách.
"Trong thời gian qua, nếu khách đông thì 3 ngày/lần, tất cả cùng bước ra lộ trước cửa nhà mình dọn dẹp vệ sinh, thu gom rác thải. Còn hàng ngày thì đội ngũ thuyết minh viên điểm sẽ thu gom sơ lược một lần những rác thải nhựa hoặc chai nhựa uống 1 lần của khách du lịch để lại. Tuyên truyền qua tới bến đò nhưng chúng ta phải thường xuyên làm như vậy thì môi trường mới ngày càng sạch hơn", bà Lê Thị Bé Bảy cho biết.
Du lịch tại chợ nổi Cái Răng đang dần khởi sắc khi thoát khỏi tình trạng xả 1 tấn rác/ngày trước đây.
Giữ vững thương hiệu du lịch Cần Thơ
Mới đây, tại hội nghị tổng kết và chia sẻ kết quả dự án “Vì sông Mekong không rác - Thí điểm mô hình kinh tế tuần hoàn tại các chợ nổi ở Cần Thơ” diễn ra tại Cần Thơ, bà Trần Thị Hoa, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Xanh (GreenHub) nhận định sau một năm triển khai, dự án phát triển vượt bậc dưới sự đồng hành tích cực của chính quyền và người dân Cần Thơ. Hơn 330 tấn rác thải được thu gom trên sông Mekong chưa thực sự nhiều, nhưng đã hoàn thành sứ mệnh tạo dựng nền tảng, kết nối cộng đồng và nguồn lực để thực hành lối sống xanh, sản xuất xanh, bảo tồn thiên nhiên. Từ đó góp phần đưa du lịch sông nước Cần Thơ ngày càng xanh – sạch trong lòng mọi người.
"Lựa chọn địa điểm ở đây là Chợ nổi Cái Răng và Cồn Sơn vì thứ nhất là hai địa điểm du lịch trên địa bàn Cần Thơ; thứ hai đây cũng là 2 điểm có một số hiện trạng rác thải còn đang ở mức độ khá nhiều. Khi dự án khởi động và xây dựng mô hình thí điểm tư vấn về một lộ trình phương án về thu gom rác và phân loại rác thì từ đó địa phương sẽ tiếp nối, tiếp tục đồng hành triển khai dụ án, kể cả khi dự án kết thúc" - đại diện GreenHub cho biết.
Nhiều hoạt động dọn rác trên sông Hậu diễn ra hơn 1 năm nay
Ngoài dự án “Vì sông Mê Kông không rác - Thí điểm mô hình kinh tế tuần hoàn tại các chợ nổi ở Cần Thơ”, thời gian qua, Cần Thơ cũng ghi nhận hiệu quả từ nhiều dự án thu gom rác trên sông hợp tác với Hà Lan, Mỹ. Có thể nói, bảo vệ môi trường phát triển du lịch, thu hút khách đang là hướng đi mà ngành du lịch Cần Thơ tập trung thời gian tới.
Ông Nguyễn Thực Hiện - Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ cho biết năm 2022, tổng lượng du khách đến Cần Thơ đạt gần 5,2 triệu lượt, trong đó, khách tham quan, trải nghiệm bằng đường thủy chiếm số lượng khá lớn. Do vậy, ngay từ đầu năm nay, thành phố tập trung vào khai thác loại hình du lịch đường sông và xem đây là điểm nhấn phục hồi du lịch sau dịch Covid-19. Thành phố cũng sẽ tiếp tục đẩy mạnh liên kết với các địa phương trong cả nước trao đổi khách du lịch trong dịp hè đến.
Ý thức bảo vệ môi trường của người dân dần nâng cao, các khu – điểm du lịch Cần Thơ đã dần thay đổi diện mạo theo hướng xanh – sạch – an toàn.
"Tôi thấy có ý nghĩa rất lớn về sự liên kết giữa các tỉnh/thành để phát triển du lịch nội địa và phát triển du lịch quốc tế trong thời gian tới. Đặc biệt, đối với TP. Cần Thơ và các tỉnh ĐBSCL sẽ liên kết với các đơn vị bạn làm sao đưa sản phẩm du lịch miền sông nước Cửu Long cũng như là du lịch nghỉ dưỡng, du lịch miệt vườn, du lịch chăm sóc sức khỏe tới bạn bè các tỉnh/thành Việt Nam cũng như bạn bè quốc tế", ông Nguyễn Thực Hiện cho biết.
Ý thức bảo vệ môi trường của người dân dần nâng cao, các khu – điểm du lịch Cần Thơ đã dần thay đổi diện mạo theo hướng xanh – sạch – an toàn. Với từng kế hoạch được chính quyền vạch rõ, từng dự án hỗ trợ từ nước bạn, hy vọng ngành du lịch Cần Thơ sẽ phát triển bền vững hơn, đưa ngành công nghiệp không khói về đúng vị trí “mũi nhọn” trong thời gian sớm nhất./.
Hồng Phương/VOV-ĐBSCL