Du lịch Quảng Ninh những năm gần đây không chỉ được biết đến là vùng đất của Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, mà còn hút khách bởi sự đặc sắc của quang cảnh vùng núi.
Từ du lịch cộng đồng miền núi...
Theo anh Lý Hồng Công (thôn Bản Chuồng, xã Lục Hồn, huyện Bình Liêu) năm 2021 anh đã mạnh dạn cải tạo khu nhà ở của gia đình thành homestay đón khách du lịch với số vốn đầu tư trên 1 tỷ đồng. Mặc dù còn đơn sơ, nhưng kể từ khi đi vào hoạt động, hầu như vào dịp cuối tuần, homestay của gia đình anh Công đều kín khách.
Ấm tình quân dân nơi vùng biên tỉnh Quảng Ninh
Làm du lịch đã tạo cho gia đình anh Công cùng nhiều hộ dân trên địa bàn xã Lục Hồn – Bình Liêu không chỉ có nguồn thu nhập cao và ổn định, mà còn tạo cho người dân ở đây có điều kiện giao lưu văn hoá với du khách, để từ đó vươn lên làm giàu trên mảnh đất mình sinh sống.
Anh Công chia sẻ: Ngoài lưu trú, gia đình cũng cung cấp dịch vụ ăn uống cho du khách với thực đơn là những sản vật của bà con tự chăn nuôi, trồng cấy được. Nhờ chuyển hướng làm du lịch, lợi nhuận thu được cũng đủ cho gia đình trang trải cuộc sống và một phần tiết kiệm để có thể mở rộng hoạt động kinh doanh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của địa phương.
Là huyện miền núi, biên giới, Bình Liêu được thiên nhiên ưu đãi với khí hậu đặc trưng ôn hòa, mát mẻ, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, đặc biệt là những rừng hồi, quế, sở, những thửa ruộng bậc thang trải dài tầm mắt. Nơi đây cũng có nhiều danh lam, thắng cảnh và di tích lịch sử thu hút đông đảo du khách đến khám phá như thác Khe Vằn, bãi đá thần - núi Cao Ba Lanh, núi Cao Xiêm, thác Khe Tiền, Sông Moóc...
Theo lãnh đạo Phòng Văn hóa huyện Bình Liêu: Nhằm phục vụ nhu cầu lưu trú ngày càng tăng của du khách, hiện nay huyện Bình Liêu đang khuyến khích người dân và doanh nghiệp đầu tư, phát triển các cơ sở lưu trú. Đến nay trên địa bàn huyện đang có 3 khách sạn và hàng chục homestay, với trên 300 buồng, phòng, đáp ứng nhu cầu lưu trú cho hơn 1.200 du khách.
Với nhiều đồng bào dân tộc cùng sinh sống, huyện Bình Liêu có văn hoá truyền thống đa dạng, giàu bản sắc, với các phong tục, tập quán, lễ hội, trang phục, nhạc cụ, vũ điệu dân gian đa sắc màu. Các hình thức diễn xướng văn nghệ dân gian như hát then - đàn tính, hát soóng cọ cũng được đồng bào lưu giữ, sử dụng trong sinh hoạt, tạo nên đời sống tinh thần vô cùng phong phú. Đây chính là thế mạnh, tiềm năng riêng có để Bình Liêu phát triển du lịch cộng đồng, khám phá, trải nghiệm với không gian văn hóa phong phú, đặc sắc.
Tỉnh Quảng Ninh có nhiều tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng, khám phá, trải nghiệm với không gian văn hóa phong phú, đặc sắc
Nhằm khai thác tối đa giá trị cảnh quan, gắn với việc tạo ra các sản phẩm du lịch mới thu hút du khách, hằng năm huyện Bình Liêu đều tổ chức nhiều chương trình hấp dẫn như Hội mùa vàng, Hội hoa sở, các hoạt động văn hóa, thể thao, trò chơi dân gian... Qua đó, đẩy mạnh quảng bá những nét đẹp văn hóa truyền thống của các dân tộc, từng bước khẳng định dấu ấn đặc sắc của du lịch Bình Liêu trên bản đồ du lịch trong nước. Bên cạnh đó huyện cũng chú trọng phát triển các sản phẩm OCOP, đồng thời đầu tư nguồn lực phát triển mạnh mẽ về hạ tầng giao thông kết nối các tuyến, điểm du lịch trên địa bàn giúp tạo thuận tiện cho du khách tham quan.
Ông Hoàng Ngọc Ngò - Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Liêu, chia sẻ: Để phát triển du lịch trên địa bàn nhanh, bền vững, Bình Liêu đã xây dựng Đề án phát triển du lịch bền vững gắn với giảm nghèo và phát triển KT-XH đến năm 2030; ban hành Nghị quyết số 13-NQ/HU ngày 31/3/2023 về phát triển du lịch huyện Bình Liêu đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Trong đó nhấn mạnh giải pháp phát triển du lịch cộng đồng dựa trên nền tảng bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc gắn với bảo vệ môi trường cảnh quan tự nhiên; tập trung xây dựng, hình thành các bản văn hóa của dân tộc Tày, Dao và Sán Chỉ, tạo nên điểm nhấn, gia tăng thêm các trải nghiệm của du khách.
Theo tỉnh Quảng Ninh: Để phát huy lợi thế, cuối năm 2020, UBND tỉnh ban hành quyết định phê duyệt Đề án phát triển du lịch cộng đồng bền vững trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Mục tiêu của đề án hướng đến phát triển du lịch cộng đồng bền vững, có trọng tâm, trọng điểm, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị truyền thống, nhất là bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số... góp phần nâng cao chất lượng đời sống văn hóa, tinh thần, vật chất của người dân, đồng thời thay đổi nhận thức về sinh kế để giảm nghèo bền vững
...đến thế mạnh biên giới, hải đảo
Theo bà Nguyễn Hải Hà – du khách Thái Nguyên: Từ đầu năm 2023 đến nay tôi đến TP Móng Cái 3 lần. Thành phố này thời gian qua đã nỗ lực phát triển ngành “công nghiệp không khói” trên cơ sở khai thác hiệu quả, bền vững những lợi thế riêng. Nơi đây có nhiều sản phẩm du lịch độc đáo, mang đặc trưng của địa phương đã được hình thành như du lịch biên giới, thương mại cửa khẩu; du lịch sinh thái biển đảo; du lịch tâm linh... với môi trường kinh doanh du lịch văn minh, minh bạch, cạnh tranh lành mạnh.
Cuộc thi đẩy gậy trong lễ hội hoa sở thu hút đông đảo du khách
Tôi đã khám phá trải nghiệm như bãi biển Trà Cổ, nhà thờ Trà Cổ, đền Xã Tắc, công trình Cụm thông tin cổ động biên giới Sa Vĩ, Cửa khẩu quốc tế Móng Cái, phố đi bộ Trần Phú, chợ trung tâm...Đặc biệt, tuyến cao tốc dọc tỉnh đi vào khai thác đã tạo điều kiện thuận lợi để thành phố vùng biên đẩy mạnh phát triển du lịch.
Theo lãnh đạo TP Móng Cái: Địa phương đặt mục tiêu năm 2023 sẽ đón tối thiểu 1,5 triệu lượt khách du lịch với lượng khách quốc tế đạt 500.000 lượt.
Anh Phạm Toàn (du khách đến từ tỉnh Hải Phòng) cho biết: Trước đây, đi du lịch Quảng Ninh thì chúng tôi thường chỉ ở Hạ Long. Nhưng gần đây, đường sá đi lại thuận tiện, nhất là có tuyến cao tốc nên việc di chuyển đến các địa phương rất thuận lợi. Kỳ nghỉ này, gia đình tôi chạy cao tốc thẳng Móng Cái du lịch. Đặc biệt, chúng tôi được trải nghiệm trên những cột mốc vùng biên thật thú vị.
Ngoài thế mạnh về biên giới thì du lịch biển đảo cũng đang là thế mạnh thu hút đông du khách đến với Quảng Ninh. Cùng với nhiều địa phương, huyện Cô Tô cũng đang hướng tới du lịch không mùa vụ. Nhiều đơn vị kinh doanh du lịch mạnh dạn xây dựng nhiều loại hình, điểm du lịch mới.
Theo ông Hoàng Văn Linh – hướng dẫn viên du lịch tour đảo Cô Tô cho biết: Hiện nay, trên địa bàn Cô Tô đã có một số đơn vị du lịch chuyên nghiệp triển khai tour du lịch lặn biển, khám phá hệ sinh thái biển tại các điểm Vụng Tròn, hòn Chim, hòn Ông Tích thuộc xã Thanh Lân. Các tour lặn biển dù mới được đưa vào khai thác, song đã tạo được sức hút đối với rất nhiều du khách đến Cô Tô... Ngoài ra, huyện còn duy trì tổ chức lễ thượng cờ bên tượng đài Bác Hồ vào sáng thứ 7 hằng tuần để khách du lịch tham gia. Đây là những hoạt động góp phần hút du khách đến với Cô Tô - vùng đảo tiền tiêu của Tổ quốc.
Theo Sở Du lịch: Để khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế của địa phương, hiện nhiều địa phương miền núi, biên giới của tỉnh Quảng Ninh đã chủ động đưa ra nhiều giải pháp phát triển mạnh lĩnh vực du lịch, dịch vụ gắn với duy trì và phát huy bản sắc văn hóa của mỗi vùng miền, trong đó chú trọng xây dựng các sản phẩm OCOP, tạo thương hiệu riêng cho mỗi địa phương.
Bên cạnh những điểm đến đã trở thành thương hiệu và quen thuộc như vịnh Hạ Long, Yên Tử... việc mở rộng không gian du lịch ra vùng biên giới, hải đảo là một hướng đi đúng đắn của du lịch Quảng Ninh nói chung.
Minh Huệ