Nằm trong tuyến du lịch "Bản giao hưởng của làn gió mới", "Hồ núi lửa" (tên thường gọi hồ Tây) - Điểm số 23 ở thị trấn Đắk Mil, huyện Đắk Mil (Đắk Nông) là hồ bán nhân tạo đẹp, hấp dẫn du khách của vùng đất Tây Nguyên.
Nằm cách trung tâm TP. Gia Nghĩa 67 km về hướng Đông Bắc, “Hồ núi lửa” nằm tại khu vực trung tâm của thị trấn Đắk Mil có chu vi hơn 10km, diện tích mặt hồ thoáng khoảng 108 ha với điểm sâu nhất từ 15-17m.
Một góc "Hồ núi lửa" ở Đắk Mil (ảnh H.Hiệp)
Từ những năm 40 của thế kỷ trước, người Pháp đến vùng đất Đắk Mil trồng cà phê, họ tận dụng thế đất thấp tự nhiên do hiện tượng tạo rãnh từ khe nứt của núi lửa Nâm Gle (núi lửa Thuận An) để tạo thành hồ với mục đích trữ nước tưới cho các đồn điền cà phê rộng lớn.
Đến năm 1982, để cung ứng nguồn nước tưới tiêu cho cây trồng trên địa bàn, huyện Đắk Mil đã đầu tư nâng cấp, mở rộng mặt hồ và “Hồ núi lửa” được xây dựng mở rộng thêm thành hồ bán nhân tạo.
Mùa khô giữa lòng "Hồ núi lửa"
Theo các nhà nghiên cứu, hệ thống thủy sinh vật ở "Hồ núi lửa" phong phú với hơn 500 loài khác nhau. Trong lòng hồ nổi lên một bán đảo rộng khoảng 120 ha. Xung quanh hồ và bán đảo được người dân trồng cây cà phê, ca cao... Do không có nguồn nước các sông suối đổ vào mà chỉ từ các mạch nước ngầm và nước mưa lắng đọng nên nước trong hồ quanh năm trong xanh, sạch và chưa bao giờ cạn. Nhìn từ vệ tinh, “Hồ núi lửa” như một bàn tay đang xòe ra nâng đỡ những cánh rừng cà phê, ca cao, cao su xanh ngát, ngút ngàn. "Hồ núi lửa" được xem là một trong những hồ đẹp của vùng đất Tây Nguyên.
Xung quanh "Hồ núi lửa" được huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông đầu tư xây dựng, tạo cảnh quan, trồng nhiều cây xanh (ảnh Trang tin Đức Lập).
Hiện nay, “Hồ núi lửa” được huyện Đắk Mil quan tâm đầu tư xây dựng công viên, đài phun nước. Quanh bờ hồ cũng được kè đá, xây dựng đường đi bộ, trồng cây xanh tạo bóng mát. Xung quanh hồ là những nhà hàng, quán cà phê thơ mộng, những homestay, biệt thự vườn theo nhiều phong cách, kiến trúc... Hoa viên quanh hồ được huyện Đắk Mil đầu tư một số máy tập thể dục công cộng đơn giản để người dân trên địa bàn thị trấn đến đây dạo chơi, tập thể dục rèn luyện sức khỏe.
Hồ núi lửa nhìn từ trên cao (ảnh Trang tin Đức Lập).
Hàng năm, đến rằm tháng Giêng và tháng Bảy âm lịch, tại đây thường diễn ra Lễ hội hoa đăng cầu quốc thái dân an, thu hút hàng ngàn tăng ni, phật tử, khách thập phương đến dự lễ và cùng nhau cầu nguyện cho đất nước, Nhân dân thái bình, thịnh vượng.
Đến với “Hồ núi lửa”, du khách sẽ được nhìn ngắm cận cảnh mặt nước trong vắt một màu xanh, tạo cảm giác tựa một tấm gương soi khổng lồ phản chiếu cả vùng mây trời. Đồng thời, du khách có thể tản bộ, chụp hình lưu niệm. Đặc biệt hơn cả, con đường bên hông hồ sẽ dẫn bạn đến khám phá khu vực sinh hoạt đời thường của người dân quanh hồ, trong đó có đồng bào M’nông bản địa, với nhiều nét văn hóa truyền thống đặc sắc.
Mỹ Hằng