Sở hữu tài nguyên du lịch tự nhiên có giá trị, độc đáo, thu hút du khách với những nét văn hóa phong phú, đặc sắc; hệ thống giao thông và viễn thông kết nối thuận tiện; đầy đủ hệ thống chỉ dẫn; dịch vụ ăn uống, mua sắm đáp ứng nhu cầu của khách du lịch... đã khiến khu Dù, xã Xuân Sơn, huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ trở thành điểm đến tham quan, trải nghiệm hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.
Du khách trải nghiệm tại Vườn Quốc gia Xuân Sơn.
Khu Dù nằm ở trung tâm xã Xuân Sơn, trong vùng lõi Vườn Quốc gia Xuân Sơn. Nơi đây là địa danh có nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, giàu bản sắc, đặc trưng là di sản văn hóa truyền thống độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số như: Nhà ở và trang phục truyền thống, nhạc cụ dân tộc, phong tục tập quán, ẩm thực dân gian... Khu Dù hiện có 78 hộ với gần 300 nhân khẩu với nhiều dân tộc cùng chung sống, trong đó người Dao và người Mường chiếm tới 97% dân số. Qua hàng trăm năm cùng nhau sinh sống, khai khẩn đất đai, xây dựng cuộc sống, mối quan hệ gắn bó giữa người Mường với người Dao luôn được giữ vững. Đồng bào các dân tộc trong khu cùng nhau chia sẻ khó khăn, thương yêu đùm bọc lẫn nhau, đoàn kết thi đua lao động, phát triển sản xuất, xây dựng và bảo vệ quê hương.
Trước đây người dân trong khu Dù cũng như người dân xã Xuân Sơn sinh sống chủ yếu tự cấp, tự túc với nghề trồng lúa nước, lúa nương, trồng một số cây hoa màu như ngô nếp, sắn, khoai nương và chuối, đu đủ, bưởi, mía... nuôi trâu, bò, dê, lợn, vịt, ngan, ngỗng, đặc biệt là nuôi gà nhiều cựa (gà tiến vua). Trong những năm qua, được sự quan tâm của các cấp, các ngành đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch, củng cố cơ sở vật chất, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ dịch vụ du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, hoàn thành việc chỉnh trang nhà văn hóa và cảnh quan khu Dù tạo điểm nhấn trong quần thể du lịch tại địa phương. Vì thế, trung bình mỗi năm, đã đón trên 8.000 lượt khách du lịch đến thăm quan, trải nghiệm tại đây.
Một ngày ở khu Dù, du khách sẽ cảm nhận sự thay đổi rõ rệt của kiểu thời tiết đặc trưng 4 mùa: Buổi sáng mát mẻ như mùa Xuân, buổi trưa ấm áp của mùa Hè, buổi chiều hiu hiu như mùa Thu, buổi tối trời se lạnh như mùa Đông. Đã vài lần cùng bạn bè và gia đình đến trải nghiệm, lưu trú tại homestay, chị Nguyễn Thị Hoài Thu đến từ tỉnh Thái Nguyên chia sẻ: “Mình và bạn bè thường đến Xuân Sơn vào mùa hoa dã quỳ nở để lưu lại những kỷ niệm tuyệt vời. Với điều kiện khí hậu mát mẻ, trong lành, chúng tôi chọn khu Dù làm điểm dừng chân và tổ chức các hoạt động team building ngoài trời, đốt lửa trại vào buổi tối và thưởng thức các món ăn đặc trưng của đồng bào dân tộc nơi đây. Dường như bộn bề của cuộc sống thường nhật đã tan biến trong thiên nhiên kỳ vĩ”. Với hơn 1.200 loại thực vật, 365 loài động vật, trong đó có 46 loài động vật ghi trong Sách đỏ Việt Nam và 18 loài ghi trong Sách đỏ thế giới, khu Dù là điểm lý tưởng để phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng.
Đến với điểm du lịch cộng đồng khu Dù, du khách sẽ được thưởng thức các món ăn đặc sản núi rừng.
Đến với khu Dù, du khách không chỉ được thăm quan, trải nghiệm các nghề thủ công truyền thống mà còn được cùng đồng bào dân tộc tham gia các loại hình diễn xướng dân gian như: Chàm Đuống, hát Ví, hát Rang, đánh cồng chiêng, múa sạp,... Thưởng thức ẩm thực truyền thống như: Gà nhiều cựa, lợn lửng, lợn rừng, vịt suối, dê núi, rau sắng, rau bò khai, thịt chua, cơm lam, rượu ngô, chè shan tuyết,... Hệ thống giao thông được đầu tư, cơ sở hạ tầng chỉnh trang, hệ thống biển chỉ dẫn và hệ thống 6 nhà hàng phục vụ ăn uống với công suất phục vụ tối đa 3.000 lượt khách/năm.
Đồng chí Hà Thị Hiền - Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Sơn cho biết: “Căn cứ vào tình hình phát triển du lịch thực tế tại khu Dù và các tiêu chí công nhận điểm du lịch được quy định tại Luật Du lịch năm 2017, Nghị định 168/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Du lịch thì khu Dù đã đáp ứng các điều kiện để công nhận thành điểm du lịch cấp tỉnh. Chính quyền địa phương mong muốn các cấp, các ngành tiếp tục quan tâm, đầu tư nhằm xây dựng hoàn thiện điểm du lịch; tăng cường công tác hỗ trợ quảng bá xúc tiến điểm đến; hướng dẫn xây dựng và khai thác sản phẩm, dịch vụ du lịch phục vụ khách du lịch tại điểm; hướng dẫn công tác đảm bảo môi trường trong hoạt động du lịch sau khi điểm du lịch được công nhận”.
Hồng Nhung