Tân Trào, địa danh lịch sử gắn liền với mảnh đất Tuyên Quang là "Thủ đô Khu giải phóng", nơi diễn ra những sự kiện lịch sử trọng đại có ý nghĩa quyết định đối với vận mệnh dân tộc trước năm 1945 và trong 9 năm kháng chiến trường kỳ, gian khổ; đưa cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Cho đến hôm nay, Di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào luôn được bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị gắn với phát triển Du lịch.
Cây đa Tân Trào lịch sử.
Di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào có tổng diện tích rộng 2.500 ha, trải rộng trên địa bàn 11 xã, bao gồm: Tân Trào, Thanh Minh, Trung Yên, Bình Yên, Lương Thiện (huyện Sơn Dương); Kim Quan, Trung Sơn, Hùng Lợi, Trung Minh, Đạo Viện, Công Đa (huyện Yên Sơn), với 138 di tích, cụm di tích, trong đó: 18 di tích, cụm di tích được Bộ VHTTDL cấp Bằng công nhận di tích lịch sử Quốc gia; 30 di tích, cụm di tích được UBND tỉnh Tuyên Quang cấp Bằng công nhận là di tích lịch sửu cấp tỉnh. Là "Thủ đô Khu giải phóng", "Trung tâm Thủ đô Kháng chiến" nơi có những di tích lịch sử nổi tiếng như: Lán Nà Nưa, cây đa Tân Trào, đình Tân Trào, đình Hồng Thái, lán Hang Bòng, Đồng Man, Lũng Tẩu, Khấu Lấu, Vực Hồ, Thác Rẫng Lập Bình, ATK Kim Quan… Nơi Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã ở, làm việc trong suốt hai thời kỳ Cách mạng và kháng chiến, đấu tranh giành lại Độc lập - Tự do - Hòa bình cho dân tộc Việt Nam. Ngoài các di tích lịch sử, Tân Trào là mảnh đất giàu tiềm năng du lich, văn hóa và sinh thái: Làng văn hóa dân tộc Tày (Tân Lập, xã Tân Trào), chợ Văn hóa Nà Ho, xã Trung Sơn; Khu sinh thái Lũng Tẩu, xã Tân Trào; hang đá Yên Thượng, xã Trung Yên; Thác Dẫng, thôn Lập Bình, xã Bình Yên… là điểm đến hấp dẫn của du khách trong nước và quốc tế.
Nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử gắn với phát triển du lịch, tỉnh Tuyên Quang đã triển khai đồng bộ quy hoạch tổng thể Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định phê duyệt, nhằm phát triển du lịch, đảm bảo tính bền vững, gắn kết chặt chẽ với việc phục hồi, bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử, văn hóa, giữ gìn cảnh quan môi trường, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và xây dựng sản phẩm Du lịch sinh thái đặc thù, thực hiện xã hội hóa đầu tư du lịch, góp phần xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống cho đồng bào các dân tộc trong khu du lịch. Phấn đấu năm 2025 đón khoảng 1,5 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế đạt 2.000 lượt. Phấn đấu đến năm 2030 đón khoảng 2 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế đạt 35.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch năm 2025 đạt 600 tỷ đồng và năm 2030 đạt khoảng 1.650 tỷ đồng.
Lán Nà Nưa, thôn Tân Lập, xã Tân Trào (Sơn Dương) - nơi Bác Hồ đã ở, làm việc từ cuối tháng 5 đến ngày 22/8/1945 để lãnh đạo cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng 8 giành chính quyền trong cả nước..
Trong qua trình triển khai, tỉnh Tuyên Quang đã chú trọng đầu tư tu bổ, chống xuống cấp các di tích như: đình Tân Trào, đình Hồng Thái, đình Thanh La, phun thuốc chống mối mọt các di tích quan trọng: Chăm sóc, bảo tồn cây đa Tân Trào; sưu tầm tài liệu, hình ảnh về Khu di tích. Ban quản lý Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Tân Trào cũng ký kết, xây dựng quy chế phối hợp, bảo vệ di tích với các xã ATK trên địa bàn có di tích… Nhằm góp phần bảo tồn, tôn tạo các di tích, tỉnh Tuyên Quang đã tập trung huy động các nguồn lực đầu tư, tôn tạo, xây dựng, phát huy giá trị khu di tích lịch sử Tân Trào. Đồng thời, Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào đẩy mạnh công tác xã hội hóa, khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư, phát triển các loại hình Du lịch Văn hóa, sinh thái, sản phẩm Văn hóa đặc trưng, nâng cao vai trò quản lý Nhà nước về Du lịch với việc bảo tồn, phát huy các giá trị Văn hóa truyền thống.
Nổi bật trong thời gian tới tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào Flamingo Heritage Tân Trào City - một thành phố lễ hội sôi động do chủ đầu tư Flamingo Holdings đầu tư đang hình thành nơi đây, đây sẽ là mảnh ghép hoàn hảo cho Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào, mang đến cho du khách cơ hội có những hành trình ngược thời gian, được hòa mình trong không gian nghỉ dưỡng kết hợp trải nghiệm các giá trị lịch sử văn hóa. Đến với Flamingo Heritage Tân Trào City, du khách sẽ được trải nghiệm nhiều lễ hội như: Lễ hội xuống đồng, Lễ hội cầu mùa, Lễ hội Cầu may, Lễ hội rước Lồng đèn khổng lồ, Lễ hội Pháo hoa… những lễ hội, sự kiện được tổ chức, trình diễn đa dạng không chỉ góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống cộng đồng mà còn tạo cơ hội cho du khách được hòa mình vào các sinh hoạt văn hóa bản địa, cảm nhận sâu sắc những nét đẹp trong cuộc sống và những giá trị đã được trao truyền qua nghìn đời của người dân địa phương.
Thực hiện nghi lễ tại lễ hội Lồng Tồng (xuống đồng).
Bên cạnh đó, Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào cũng đẩy mạnh công tác quản lý, bảo vệ, phục hồi, tôn tạo các điểm di tích lịch sử, chú trọng vệ sinh môi trường, đảm bảo an toàn cho du khách, nâng cao chất lượng dịch vụ điểm đến, xây dựng và quảng quảng bá các tour Du lịch liên quan đến Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào, tổ chức tốt các hoạt động Văn hóa, lễ hội truyền thống mang nét đặc trưng riêng của địa phương… Duy trì, đẩy mạnh hợp tác phát triển Du lịch với các địa phương, các vùng Du lịch trọng điểm của cả nước, kết nối các tour, tuyến Du lịch liên vùng đưa khách đến tham quan Tân Trào. Đẩy mạnh công tác xúc tiến, quảng bá, giới thiệu giá trị của Khu di tích đến các đối tượng khách… Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào luôn không ngừng đổi mới về mọi mặt, để nơi đây thực sự là điểm đến hấp dẫn của du khách gần xa cùng hành hương, khám phá và trải nghiệm./.
Bài, ảnh: Dương Sơn