Đây là quốc gia duy nhất ở châu Âu có số lượng xe đạp nhiều hơn dân số (tỷ lệ 1,11 xe/người).
Trong bối cảnh trái đất đang ấm dần lên mà nguyên nhân phần lớn do chính hoạt động của con người, không ít ánh mắt nhìn về đất nước Hà Lan. Là đất nước dễ bị tổn thương trước tình trạng ấm lên của trái đất, Hà Lan cũng đi tiên phong trong những nỗ lực bảo vệ môi trường. Một trong những biểu hiện dễ thấy là thói quen sử dụng xe đạp của người dân.
Phương tiện của sự tự do
Đến thăm thành phố Amsterdam, khách du lịch không khỏi ngạc nhiên bởi sự có mặt ở khắp mọi nơi của những chiếc xe đạp với nhiều kiểu dáng và phục vụ nhiều mục đích khác nhau. Không phải ngẫu nhiên mà Hà Lan lại được mệnh danh là “Vương quốc xe đạp”. Trung bình, người dân Hà Lan thực hiện 26% việc đi lại bằng xe đạp (ở các thành phố, tỷ lệ thường từ 35-40%). Đây cũng là kỷ lục của thế giới!
Tới thăm một cửa hàng cho thuê xe đạp ở trung tâm thành phố, phải chờ khá lâu khi khách hàng vãn đi, chúng tôi mới có dịp nói chuyện với anh Holger, nhân viên cửa hàng. Anh Holger cho biết, một cửa hàng như chỗ của anh, một ngày cũng cho thuê được 500 chiếc xe đạp. Người tới thuê chủ yếu là khách du lịch đến từ khắp nơi trên thế giới. Cũng giống như người dân Hà Lan, khách du lịch cảm nhận được những lợi ích không thể phủ nhận của chiếc xe đạp bình dị.
Anh Holger cho biết:“Amsterdam là một thành phố cổ, đường phố rất nhỏ, không thuận tiện cho việc đi lại bằng ôtô. Trong khi đó, với chiếc xe đạp, bạn có thể đến mọi nơi. Một số phương tiện công cộng không phục vụ ban đêm, nhưng với chiếc xe đạp, bạn đi lúc nào cũng được. Nói chung, xe đạp gắn liền tới sự tự do”.
Chúng tôi cũng nói chuyện với một cặp vợ chồng người Pháp vừa trở về từ một chuyến thăm thành phố bằng xe đạp. Chỉ với một khoản tiền vừa phải, vợ chồng anh Seril cùng một cháu nhỏ đã thăm hầu hết những điểm du lịch chủ yếu ở thành phố. Nếu đi bộ, sẽ rất mệt cho em nhỏ, còn đi ôtô thì bất tiện, lại không được hưởng không khí và cảnh đẹp của thành phố. Anh Seril thừa nhận:“Xe đạp đúng là một phương tiện để thăm thành phố một cách nhanh chóng và thú vị. Chúng tôi không thể làm được điều đó nếu đi bộ. Không những thế, đi xe đạp còn có lợi cho môi trường. Tôi tới từ Paris, ở đó cũng có xe đạp nhưng vẫn có quá nhiều ôtô”.
Xe đạp luôn được ưu tiên số 1
Không gây tiếng ồn, không có khí thải, giảm tai nạn giao thông và lại tốt cho sức khoẻ con người nên chiếc xe đạp dễ dàng thuyết phục được người dân Hà Lan. Tuy nhiên, để khuyến khích người dân sử dụng xe đạp làm phương tiện đi lại, chính quyền cũng phải đầu tư rất nhiều.
Rất nhiều tuyến đường đã được quy hoạch lại dành riêng cho người đi xe đạp và đi bộ. Ở hầu hết các tuyến đường có nhiều phương tiện cùng tham gia giao thông, xe đạp cũng được ưu tiên một tuyến đường riêng bên lề đường.
Những người lái ôtô đến Amsterdam càng thấy sự tiện lợi và rẻ tiền của chiếc xe đạp, bởi không dễ gì mà tìm được một chỗ đỗ xe trong thành phố. Kể cả khi tìm được chỗ đỗ xe, thì mức giá phải trả cũng làm không ít người nản lòng. Có lẽ, thành phố Amsterdam là một trong những nơi thu phí đỗ xe cao nhất châu Âu: 5 euro/giờ (tương đương gần 150.000 VNĐ).
Chính sách quy hoạch và phát triển đô thị cũng đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích đi xe đạp. Một thống kê cho thấy có tới 45% người dân Hà Lan sống cách nhà ga gần nhất dưới 3km. Đây là khoảng cách hợp lý để đi xe đạp, vì thế mà 33% người đi tàu điện ở Hà Lan sử dụng xe đạp để đi từ nhà tới nhà ga.
Theo logic thông thường, quốc gia càng phát triển, mức sống càng nâng cao, thì con người sẽ càng hướng tới sự tiện nghi. Logic này có vẻ không phù hợp khi nói về việc đi lại của người dân Hà Lan. Nhưng sự lên ngôi của chiếc xe đạp lại phù hợp với một logic khác của quốc gia này: có nhiều diện tích nằm dưới mực nước biển, Hà Lan là nạn nhân trước tiên của tình trạng biến đổi khí hậu. Chính vì vậy, thói quen sử dụng xe đạp có lợi cho môi trường rõ ràng là một biểu hiện chứng tỏ người Hà Lan biết nghĩ cho tương lai.