Hồ nằm trong khu bảo tồn vườn quốc gia Ba Bể, trên vùng núi đá vôi ở độ cao 178m, thuộc địa bàn huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn. Đây là điểm du lịch sinh thái lý tưởng với phong cảnh kỳ thú và đa dạng về sinh học.
Hồ rộng gần 500 héc ta, trải dài 8km, gồm ba hồ chính, với ba con sông chảy vào đó là sông Năng, sông Tả Han và sông Nam Cường. Cuối năm 2004, Vườn quốc gia Ba Bể được công nhận là Vườn di sản ASEAN.
Đến với hồ Ba Bể, du khách sẽ được khám phá 21 điểm du lịch kỳ thú như hang Dơi, động Puông, động Thẳm Kít, Ao tiên hay Gò Bà Góa... Để chiêm ngưỡng được vẻ đẹp của hồ Ba Bể, du khách nên đi thuyền xung quanh hồ, mất khoảng 3 giờ đồng hồ.
Theo lịch trình điểm đến đầu tiên là động Puông, đây được coi là một kỳ quan thiên tạo. Động Puông với vòm cao hàng chục mét, dài hơn trăm mét, ánh sáng chỉ lọt vào hơi mờ ảo.
Từ động Puông du khách có thể đi đến thác Đầu Đẳng, với độ cao 30 mét, nước thác đổ qua muôn ngàn mô đá lô nhô đã làm những tán cây nhỏ xung quanh ngả nghiêng vì sức mạnh của dòng thác.
Điểm đến tiếp theo là Ao Tiên. Ao Tiên rộng hơn một nghìn mét vuông, nằm trên một thung lũng được bao quanh bởi dãy núi cao, chiếc ao này nằm cách biệt với hồ, không có nguồn nước chảy vào hay thoát ra, vì vậy nước ở đây rất trong.
Dạo quanh một vòng hồ Ba Bể bằng thuyền máy, du khách có dịp được ngắm cảnh trời, mây, sông nước bao la, với những hòn đảo nổi lên giữa hồ và dải rừng xanh thẳm hai bên bờ. Đặc biệt hơn, du khách có thể chứng kiến và khám phá những nét văn hóa độc đáo của các dân tộc sinh sống ven hồ Ba Bể trong trang phục áo chàm duyên dáng.
Đến thăm hồ Ba Bể du khách có thể nghỉ lại ở làng du lịch Pác Ngòi, tại đây có những ngôi nhà sàn thoáng mát. Khí hậu ở đây hơi se lạnh khi màn đêm buông xuống. Thật tuyệt vời khi du khách có dịp được ngồi bên bếp lửa hồng, thưởng thức rượu ngô của người Dao Khưa Quang - đây là loại rượu ngô nổi tiếng của Bắc Kạn.
Nhìn từ trên cao xuống, dưới ánh nắng, hồ Ba Bể như một bức tranh sơn thủy hữu tình với mây trời lãng đãng trôi, với dòng nước xanh biếc nghiêng dưới bóng núi, chắc chắn du khách sẽ có được ấn tượng khó quên khi đến với miền sơn cước xa xôi này.
Kim Dung (biên tập)