Vườn quốc gia U Minh Hạ

Vườn có diện tích 8.527ha, trong đó có khu Vồ Dơi có diện tích 3.600ha là khu rừng nguyên sinh duy nhất còn lại của tỉnh Cà Mau; 25.000ha rừng vùng đệm là khu bảo vệ cần cho sự phục hồi của các loài đặc hữu của hệ sinh thái rừng ngập nước với nhiều loài được ghi trong sách Đỏ Việt Nam và thế giới.

Vườn có địa hình tương đối bằng phẳng, có 2 loại đất chính là than bùn và đất sét. Nguồn than bùn với diện tích hàng nghìn hecta, được hình thành từ lâu đời và có nhiều tác dụng tích cực đối với môi trường và cuộc sống. Vườn còn có vùng đất ngập nước với thảm thực vật ở đây là hỗn hợp rừng tràm, trảng cỏ ngập nước theo mùa và đầm lầy trống. Đến thăm Vườn Quốc gia, du khách không khỏi ngỡ ngàng trước bạt ngàn màu xanh của lá, của rừng cũng như có cơ hội được khám phá sự đa dạng sinh học hiếm có ở đây.
Về thực vật, VQG có ba kiểu thảm thực vật chính: rừng tràm bán tự nhiên, rừng tràm trồng và trảng cỏ ngập nước theo mùa. Hệ thực vật ở đây gồm 78 loài, thuộc 65 chi và 36 họ. Trong đó, cây gỗ chủ yếu là Tràm (Melaleuca Cajuputi) và một số loài cây gỗ khác như Móp (Alsbiuia Spathulata), Bùi (Ilex Cymosa), Tràm khế (Eugenia Jamlolana), Tràm sẽ (Eugenia Liucata); cây bụi có một số loài đại diện như Mua lông (Melastona Pelyauthium), Mật Cật gai (Lienala Spinosa), Bòng Bòng (Lygedium Myerephyllum), Dầu đấu ba lá (Enodia Lepta), Bí bái (Aetenychia Laurifellia); thảm tươi có các loài đại diện như Sậy (Phragmites Karka), Choại (Stenochleân Palustrie), Cỏ đuôi lươn (Machaerinafalcata), Mây nước (Flagellaria Indica), nhiều loài dương xỉ, tảo... Có thể nói VQG là một bảo tàng sinh thái sống về các loài thực vật thuộc hệ sinh thái rừng ngập úng của khu vực đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và cả nước nói chung.

Hệ động vật gồm có 161 loài thuộc 66 họ và 27 bộ. Trong đó có hơn 40 loài thú, nhiều nhất là các loài: heo rừng, nai, khỉ vàng, cà khu, cầy hương, dơi quạ, chồn, rái cá lông mũi... Hơn 182 loài chim, trong đó có các loài quí hiếm như: gà đẫy, gà soái, khoang cổ, chàng bè, le le, diệc, cò trắng, cò đen, cò lùn, còng cọc, hạt cổ trắng… 36 loài bò sát thuộc 16 họ và 3 bộ, trong đó phải kể đến như: rắn hổ đất, rắn hổ mang chúa, rắn mai gầm, trăn gấm, kỳ đà nước, tắc kè, tê tê, rùa vàng, rùa răng (càng đước), rùa nắp... Lưỡng thê có 11 loài thuộc 5 họ, 2 bộ và nhiều loài côn trùng khác. Ngoài ra, trên lâm phần có hơn 100km kênh mương với tổng diện tích mặt nước hơn 1 triệu mét vuông (chưa kể diện tích của các thảm cỏ ngập nước theo mùa) đây thực sự là thiên đường cho các loài cá nước ngọt sinh sống và phát triển. Vào mùa khai thác cá, du khách dễ dàng bắt gặp nhiều loài cá có giá trị khoa học và kinh tế như: cá lóc, sặc rằn, sặc bướm, trê vàng, rô đồng, thác lác, trạch...

Nhằm bảo tồn nguồn gen các loài động thực vật quí hiếm, phát huy các giá trị của vùng rừng, sử dụng bền vững tài nguyên rừng, phát triển du lịch sinh thái theo hướng bền vững, UBND tỉnh Cà Mau đã thông qua quy hoạch Khu du lịch sinh thái Vườn quốc gia U Minh Hạ và phê duyệt dự án đầu tư xây dựng.
Theo quy hoạch, Vườn quốc gia U Minh Hạ được chia làm 3 phân khu chức năng: Khu dịch vụ hành chính, khu phục hồi sinh thái và khu bảo tồn nghiêm ngặt. Trong đó khu du lịch có quy mô khoảng 1.708ha, bao gồm toàn bộ phân khu dịch vụ hành chính và một phần khu rừng ngập nước. Một số hạng mục công trình của khu này đang được thiết kế, thi công. Hệ thống đường nhựa, hệ thống cấp nước sinh hoạt, đài quan sát rừng cùng một số công trình dịch vụ khác đã được xây dựng xong, đáp ứng nhu cầu nghiên cứu khoa học và tham quan du lịch sinh thái của du khách trong và ngoài tỉnh.

Vườn quốc gia U Minh Hạ nằm trong khu dự trữ sinh quyển mũi Cà Mau vừa được tổ chức UNESCO chính thức công nhận là Khu dự trữ sinh quyển của thế giới đang là điểm du lịch sinh thái lý tưởng cho du khách trong nước và quốc tế.