Ngược về phía Bắc, TP. Hồ Chí Minh khoảng 20km chúng tôi có dịp được ghé thăm vườn cây trái Lái Thiêu nằm trên huyện Thuận An tỉnh Bình Dương. Đây là một vùng đất giàu tiềm năng Du lịch sinh thái, bởi đất đai màu mỡ với nhiều loại cây ăn trái ít nơi nào có được.
Vườn cây trái Lái Thiêu rộng khoảng 925ha nằm trải dọc 4 xã ven sông Sài Gòn thuộc xã Phong Phú, Hưng Định, An Thạnh, Vĩnh Phú, An Sơn. Với loại đất xám, bằng phẳng, màu mỡ, tơi xốp, và giữ được độ ẩm thông thoáng nước, rất thích hợp với nhiều loại cây ăn trái nổi tiếng gần xa như: măng cụt, sầu riêng, boòng boong, mít tố nữ , dâu… đã tạo nên một nét đặc trưng về vườn cây trái nơi này.
Về với vườn cây trái xưa, du khách sẽ được dẫn đi sâu vào khu vườn tràn ngập hương vị đồng quê, xum xuê cây trái và được chính những chủ vườn lựa những trái ngon, món lạ ra thiết đãi thực khách. Nào mùi vị của trái măng cụt ngọt thanh, thơm ngon khác lạ, trái sầu riêng thơm nồng, mít tố nữ quả nhỏ múi to, boòng boong chiu chít quả trên cành… đồng thời được nghe sự tích về cây măng cụt mấy trăm năm tuổi, gắn liền với biết bao đời cha ông mà vẫn sum xuê mỗi độ hè tháng 5 âm lịch về. Về vườn cây trái Lái Thiêu du khách còn được thưởng thức những món dân dã khác từ trái cây nhưng nhớ mãi khôn nguôi như vị chát ngọt của nộm măng cụt thịt gà vườn, bưởi sào, rượu dâu…
Cứ mỗi độ tháng 5 âm lịch, du khách thập phương lại đổ dồn về tham quan và thưởng thức, bởi đó là mùa trái ở vườn vào độ xum xuê và ngon nhất trong năm. Du khách còn được đi thuyền câu cá, chèo ghe trên những con rạch. Sau những ngày nghỉ ngơi như thế, ai cũng khỏe khoắn, tâm hồn bay bổng để nhớ mãi về vùng đất truyền thống này.
Nhưng nay, dẫn chúng tôi vào trung tâm của vườn trái cây là nơi có cây Cầu Ngang bắc qua từng nổi tiếng với du khách thập phương về một trong những vùng trái cây nhiều nhất ông Hưng – Chủ tịch Hội nông dân xã Hưng Định kể: Đây là trung tâm chính để từ đó du khách có thể tỏa đi khắp nơi, trước kia luôn tấp nập khách tới thăm quan du lịch nhưng nay đang dần vắng bóng”.
Tìm hiểu sâu về vùng đất này chúng tôi mới thấy được quả thật Lái Thiêu vô cùng lợi thế về tiềm năng du lịch sinh thái bởi vườn cây trái rộng lớn, nổi tiếng lâu đời, sông Sài Gòn bao quanh, lại thêm vẻ hoang sơ và các món ăn dân dã. Thế nhưng sự vắng bóng du khách bởi quá trình đô thị hóa quá nhanh, không có những chính sách phát triển nên đất đai chia nhỏ không theo quy hoạch, khi thì phá cây phân lô bán nền, chỗ thì vườn cây trái được các chủ từ nơi khác đến thuê làm ăn chộp giựt, lại thêm việc già cỗi của cây lâu năm không được chăm sóc, đường xá xuống cấp, ô nhiễm môi trường, khi con kênh bao quanh đầy chất thải đã làm đảo lộn môi trường sinh thái vốn có nên hiện nay du khách ngao ngán mỗi khi đến thăm. Cô Nga - Chủ tịch Hội nông dân An Sơn trăn trở: “Với sự đô thị hóa quá nhanh, các khu công nghiệp mọc lên thay thế liệu đến 10 năm nữa Lái Thiêu sẽ đi về đâu, những nét độc đáo trong hoài niệm của người dân thập phương về một Lái Thiêu xưa có còn?”.
Còn ông Hưng - Chủ tịch Hội nông dân xã Hưng Định thì nói: Tỉnh đang có kế hoạch khôi phục lại vườn ăn trái xưa bằng việc hỗ trợ phân bón cây, cải tạo môi trường kênh, làm đường, tạo ra những vùng chuyên môn về du lịch và khuyến khích các hộ làm du lịch sinh thái nhưng hiệu quả vẫn chưa thấy đâu ngoài sự mai một của vùng cây trái Lái Thiêu xưa.
Bạch Ngọc