Xuân này đến với huyện vùng cao Mai Châu (Hòa Bình), khách du lịch được thưởng thức vẻ đẹp quyến rũ của bản người Thái Pom Coọng thuộc thị trấn Mai Châu.
Khi lớp sương mờ dần tan, bản làng hiện ra với vẻ đẹp mộc mạc vốn có, tiếng trẻ nhỏ í ới gọi nhau tới trường, phụ nữ khoác gùi lên vai để bắt đầu những công việc thường ngày... Đêm đến, bản làng lách cách thoi đưa, tiếng trống hội, điệu khèn vui và tiếng hát trong trẻo được cất lên từ nếp nhà sàn xinh xắn.
Tất cả những nét đẹp đó làm cho người dân thêm yêu bản làng mình, mọi người, mọi nhà cũng sẵn lòng góp sức để xây dựng bản làng ngày càng giàu đẹp. Cũng bởi thế mà đến nay, Pom Coọng đã được biết đến là một làng văn hóa, làng du lịch, điểm đến hấp dẫn với du khách thập phương.
Pom Coọng hôm nay có gần 70 hộ với hơn 300 nhân khẩu, có 7 dòng họ lớn cùng chung sống vui vẻ, hòa thuận.
Theo truyền thống, người dân Pom Coọng vẫn dựng lên những nếp nhà sàn độc đáo để ở. Những ngôi nhà mọc lên san sát chỉ cách nhau bởi luống rau hay bờ dậu mỏng, ngồi trên cửa voóng, người ta có thể trò chuyện, cùng nhau vui đùa.
Khác với nhà sàn của các dân tộc khác, nhà sàn của người Thái thường cao ráo hơn vì vậy luôn tạo được cảm giác sạch sẽ, thoáng mát. Sàn nhà cách mặt đất trên dưới 2m bằng những cột gỗ chắc chắn. Sàn nhà bằng tre hoặc bương. Mái nhà lợp gianh, lá mây hoặc được cải tiến bằng gạch. Các cửa sổ trong nhà có kích thước khá lớn để đón gió mát và cũng là nơi để chủ nhà treo các giò hoa phong lan, hoa rừng, những lồng chim cảnh.
Dưới chân nhà sàn, các cô gái Thái miệt mài bên khung cửi làm ra các sản phẩm thổ cẩm độc đáo, thu hút khách du lịch. Các sản phẩm lưu niệm là những tấm thổ cẩm, túi, áo được bày bán ngay tại dưới chân nhà sàn với nhiều màu sắc sặc sỡ, khiến những ngôi nhà sàn của Pom Coọng càng thêm nổi bật.
Bản làng được quy hoạch đẹp, nếp sống của người dân cũng được quy định rõ theo tinh thần cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư." Đã từ lâu, trong bản không có tình trạng mất đoàn kết, không có các loại tệ nạn xã hội như cờ bạc, ma túy, mại dâm. Người dân mở cửa cả đêm mà không lo nạn trộm cắp rình rập như nơi khác. Địa bàn tương đối thuận tiện, là trung tâm kinh tế, văn hoá, xã hội của huyện, người dân trong bản có cơ hội để giao lưu, học hỏi, nắm bắt nhanh được những biến động của cơ chế thị trường.
Dưới sự chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền, người dân trong bản đã biết áp dụng khoa học-kỹ thuật để chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, vật nuôi, đẩy mạnh thâm canh tăng vụ. Những năm gần đây, nhiều hộ đã mở mang các ngành nghề dịch vụ ăn uống, vận tải, sửa chữa máy móc... và đặc biệt là đã khôi phục được nghề dệt thổ cẩm truyền thống, góp phần tăng nguồn thu nhập.
Đời sống vật chất được nâng cao, đời sống tinh thần của người dân cũng có sự đổi thay đáng khích lệ, trong bản luôn sôi động với các phong trào văn hóa-văn nghệ, thể dục thể thao.
Là một bản nhỏ nhưng Pom Coọng có tới 4 đội bóng chuyền nam-nữ, hai đội văn nghệ thường xuyên tập luyện để giao lưu và biểu diễn phục vụ khách du lịch. Du khách đã một lần đến với Pom Coọng, ít ai có thể quên những khúc nhạc vui từ điệu múa sạp, múa xòe, điệu khắp của những chàng trai, cô gái Thái làm mê đắm lòng người. Đặc biệt người dân nơi đây hiếu khách, nhưng không hề chèo kéo, nài ép khách mua đồ lưu niệm. Đó cũng là nét duyên Pom Coọng.
Sức sống của du lịch Pom Coọng, đó chính là không gian “thuần Thái” rất sạch sẽ. Nguồn nước sạch, các công trình nước, vệ sinh được làm quy củ tạo cho du khách cảm giác trong lành và an toàn. Nước chủ yếu là dùng nước máy. Rác thải được phân loại, đựng trong thùng và sẽ được xử lý. Đường làng, ngõ xóm luôn sạch sẽ, không có chuyện người dân vứt rác bừa bãi..
Du khách đến với Pom Coọng chủ yếu là người nước ngoài, những học sinh và sinh viên đam mê tìm hiểu về văn hoá các dân tộc thiểu số. Họ đến đây để hiểu rõ hơn về cuộc sống, con người dân tộc Thái, họ hòa mình vào cuộc sống của người Thái và thực sự thích thú với những điệu múa xòe, những lễ hội cồng chiêng, ngủ nhà sàn - uống rượu cần và đi bộ ngắm núi đồi, con người nơi đây…
Không chỉ tham quan du lịch, những du khách nước ngoài đến với Pom coọng còn chung tay giúp đỡ những người dân nghèo, những người có hoàn cảnh khó khăn xây nhà, các công trình công cộng ở Mai Châu.
Chị Hà Thị Chung, một người đi đầu về làm du lịch ở Pom Coọng cho biết trong năm 2010, gia đình chị đã làm cầu nối cho những du khách nước ngoài giúp đỡ người dân xây dựng được 4 ngôi nhà ở xóm Pu (Xăm Khoè), Nà Mòn (Cun Pheo).
Du lịch Pom Coọng ngày càng thu hút và trở nên quen thuộc với du khách. Trong điệu xòe huyền diệu cùng men rượu cần đắm say, du khách ngất ngây cùng múa, hát, cùng ngồi bên bếp lửa bập bùng trong tiết trời lành lạnh, mà thưởng thức các đặc sản của đất trời Mai Châu, như thịt nướng hạt dổi, cơm lam, rau đồ, xôi bảy màu, nộm hoa chuối. Đó là những phút giây khiến du khách không thể quên được Pom Coọng, không thể quên được người Thái Mai Châu./.
Nhan Sinh