Theo tiến sĩ Trần Hữu Sơn, Giám đốc Sở Văn hóa-Thông tin và Thể thao Lào Cai, dịp nghỉ lễ 2/9 năm nay tỉnh dự kiến đón trên 1 vạn du khách, trong đó khách đăng ký tour du lịch các bản làng chiếm 40%, tăng hơn 2010 là 20%.
Ngoài các điểm du lịch bản làng đã có từ lâu ở Sa Pa như: Bản Hồ, Cát Cát, Tả Van, Tả Phìn... gần đây các huyện Bắc Hà, Bát Xát, Mường Khương cũng có thêm các điểm du lịch mới như Tả Van Chư, Bản Phố (Bắc Hà), Mường Hum (Bát Xát) La Pán Tẩn (Mường Khương) được du khách tham quan nhiều.
Sáu tháng đầu năm 2012, lượng khách đến các điểm du lịch này đã đạt con số 100.000 lượt, tương đương cả năm 2008. Vợ chồng anh chị Sầm Thị Mùi và Nông Văn Sằn ở thôn Tả Van Giáy, xã Tả Van huyện Sa Pa làm dịch vụ "homestay" cách đây ba năm, từng đón khoảng hơn 100 lượt khách mỗi năm.
Anh Nông Văn Sằn cho biết: "Làm dịch vụ du lịch giúp gia đình có mức thu nhập khá hơn hẳn làm ruộng, nương. Ngoài chi phí sinh hoạt hàng ngày, mỗi năm vợ chồng tiết kiệm sắm sửa thêm một chút, đến nay, gia đình đã thoát nghèo và vươn lên giàu có, củng cố được cơ sở vật chất khang trang có thể đón hai chục du khách nghỉ qua đêm mỗi lần."
Ở Sa Pa, hiện có khoảng 100 hộ làm dịch vụ du lịch đón khách tại nhà kiểu "homestay" có thể đón được một lúc trên 1.000 khách. Ở các xã Tả Van Chư, Bản Phố (Bắc Hà) và Mường Hum (Bát Xát) tuy mới hình thành du lịch cộng đồng nhưng cũng đã có khả năng đón một lúc 100 khách.
Anh Lục Xuân Thượng, Bí thư xã Tả Van cho biết, xã có trên 200 hộ thì có tới 1/3 làm du lịch đón khách tại nhà. Theo anh Thượng, làm du lịch "homestay" không cầu kỳ, chỉ cần ngôi nhà truyền thống bằng gỗ, mua thêm những tấm đệm, chăn màn và ga gối, sửa sang hoặc xây mới khu vệ sinh là có thể đón được du khách.
Chị Lò Thị Mảo hiện là hướng dẫn viên du lịch của Công ty Viettravelmate cho biết: "Không ít khách du lịch quốc tế đã đặt phòng tại Sa Pa nhưng sau khi xuống bản đã quyết định ở lại cùng bà con dân tộc. Họ rất mê những nét hoang sơ của phong cảnh núi rừng, nét sinh hoạt mộc mạc, gần gũi và thân thiện của những con người bản địa."
Tuy là tự phát nhưng với mô hình phát triển du lịch kiểu "homestay" cũng là một cách làm hay để cho người dân có lợi ích từ du lịch. Chính quyền và các cơ quan chức năng cần nghiên cứu đầu tư và khuyến khích nhân rộng.
Hiện nay, Ủy ban Nhân dân tỉnh Lào Cai đã và đang chỉ đạo các địa phương đưa ra những biện pháp nhằm phát triển du lịch, đồng thời hạn chế những tác hại, những ảnh hưởng tiêu cực từ thương mại hóa, đô thị hóa hay xây dựng quá nhiều thủy điện tàn phá thiên nhiên, ảnh hưởng xấu đến du lịch. Việc triển khai đề án "Xây dựng nếp sống văn minh trong hoạt động thương mại, du lịch" được coi là những nỗ lực lớn của các nhà quản lý trong việc thúc đẩy du lịch và bảo tồn văn hóa ở các vùng có tiềm năng thế mạnh du lịch./.