Khi kinh doanh trực tuyến trở thành xu hướng, nhiều làng nghề truyền thống đã lựa chọn bước ra khỏi vùng an toàn, tìm cách chinh phục khách hàng bằng những trải nghiệm mua hàng khác biệt trên các nền tảng trực tuyến.
Thông qua những phiên livestream, sản phẩm làng nghề đến với người tiêu dùng ở nhiều nơi. Ảnh: M.H.
Hồi sinh nhờ thương mại điện tử
Là làng gốm truyền thống với tuổi đời gần 700 năm, Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội) được biết đến là làng gốm cổ đem lại nhiều giá trị cả về kinh tế và văn hóa.
Bắt kịp thương mại điện tử, làng nghề Bát Tràng những năm gần đây có đã có những bước tiến xa. Từ không gian mạng, các hộ sản xuất có thể cập nhật hình ảnh sản phẩm, kết hợp giao hàng tận nơi, từ đó mang lại lợi ích kép cho cả người mua và người bán.
Theo ông Phạm Minh Khôi - Chủ tịch UBND xã Bát Tràng, thực hiện các chương trình về chuyển đổi số quốc gia cũng như nhu cầu và sự chuyển đổi của các doanh nghiệp trong thời đại số, quá trình chuyển đổi số của làng nghề Bát Tràng diễn ra mạnh mẽ, đặc biệt sau dịch Covid-19. Các doanh nghiệp từng bước quảng bá thương mại trên các trang điện tử, đồng thời cũng đưa hình ảnh của doanh nghiệp, các sản phẩm liên kết các sàn thương mại điện tử.
Đặc biệt, mới đây, nền tảng Google Arts & Culture - bách khoa toàn thư về văn hóa và nghệ thuật toàn cầu chứng kiến sự góp mặt của Bát Tràng Museum. Đây cũng là bảo tàng đầu tiên tại Việt Nam được xuất hiện trên nền tảng nghệ thuật số hóa của Google. Bát Tràng Museum giới thiệu nhiều câu chuyện văn hóa về nghề và người của làng gốm có tuổi đời 700 năm, bằng ngôn ngữ Việt - Anh trên nền tảng Google Arts & Culture, để câu chuyện về nghề truyền thống vươn xa hơn. Cùng với đó, hệ thống AR/VR làng gốm Bát Tràng ra mắt tại địa chỉ http://gombattrang.fairs.vn góp phần quan trọng trong việc quảng bá, xúc tiến du lịch, thương mại của làng nghề truyền thống.
Tương tự, tại huyện Phú Xuyên (Hà Nội), để hỗ trợ cho người dân bán hàng trên các nền tảng thương mại điện tử, huyện Phú Xuyên đã tổ chức các lớp tập huấn về kỹ năng bán hàng trực tuyến cho hàng nghìn người dân ở các làng nghề trong huyện, đồng thời trang bị cho mỗi xã, thị trấn 1 bộ dụng cụ dùng để livestream, từng bước chuyển từ bán hàng truyền thống sang bán hàng trên các sàn thương mại điện tử.
Theo thống kê, năm 2023, doanh thu từ thương mại điện tử trên địa bàn huyện Phú Xuyên chỉ đạt 147 tỷ đồng, thì năm 2024, doanh thu kê khai từ các hộ kinh doanh đạt hơn 1.100 tỷ đồng. 2 tháng đầu năm 2025 doanh thu của huyện Phú Xuyên đã tăng trưởng rất mạnh. Qua đó đưa doanh số bán hàng trực tuyến của các làng nghề trên địa bàn huyện này tăng 7 lần.
Xu hướng tất yếu
Thực tế cho thấy, thông qua sử dụng các nền tảng trực tuyến như: Shopee, Lazada, Tiki và các mạng xã hội đã giúp các làng nghề không chỉ mở rộng được thị trường mà chất lượng sản phẩm và dịch vụ cũng ngày càng được cải thiện đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của người tiêu dùng. Khảo sát trên nền tảng thương mại điện tử, các sản phẩm làng nghề như: gốm sứ Bát Tràng, lụa Vạn Phúc, bánh kẹo Nam Định, kẹo dừa Bến Tre… đã ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc.
Tại Vĩnh Phúc, xác định thương mại điện tử là lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số, thực hiện Đề án phát triển thương mại điện tử trên địa bàn tỉnh đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030, tỉnh Vĩnh Phúc đã triển khai các giải pháp hỗ trợ thúc đẩy phát triển thương mại điện tử, trong đó chú trọng mở rộng thị trường tiêu thụ cho sản phẩm hàng hóa chủ lực, sản phẩm thế mạnh tại các địa phương. Hiện nay, đã có hàng trăm sản phẩm nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp được các ngành chức năng, chính quyền địa phương hướng dẫn, hỗ trợ đưa lên kinh doanh tại 2 sàn thương mại điện tử là buudien.vn (postmart.vn đổi tên) và voso.vn.
Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại - Đào tạo phát triển làng nghề Cao Bích Thủy cho biết, những năm qua, thương mại điện tử phát triển rất nhanh. Người tiêu dùng ngày càng có xu hướng mua sắm sản phẩm trên các nền tảng số, mạng xã hội, sàn thương mại điện tử. Vì vậy, việc chuyển mình trong hoạt động xúc tiến thương mại các sản phẩm nghề truyền thống là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, để nắm bắt được cơ hội này cần có các hình thức phổ biến cho các nghệ nhân, các cơ sở sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ hiểu về bán hàng online, biết các kỹ năng cần thiết.
Bà Hà Thị Vinh - Chủ tịch Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và làng nghề Hà Nội cũng cho rằng, thực tế việc triển khai chuyển đổi số đang tạo ra những thay đổi cụ thể cho du lịch làng nghề. Tuy nhiên để ứng dụng thương mại điện tử thực sự hiệu quả, các làng nghề cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, triển khai ứng dụng công nghệ thông tin vào sản xuất, kinh doanh; chủ động khai thác thông tin mở rộng thị trường, nâng cao giá trị các sản phẩm làng nghề.
Khanh Lê
