Phát triển sản phẩm du lịch đặc thù trên cơ sở khai thác hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và văn hóa bản địa đang là xu hướng, tạo sự hấp dẫn, tăng sức hút đối với du khách.
Sự bùng nổ của hoạt động du lịch tại các địa danh như Hà Giang, Mộc Châu (Sơn La), Măng Đen (Kon Tum), Đà Lạt (Lâm Đồng) thời gian gần đây cho thấy, sản phẩm du lịch đặc thù có thể đánh thức "vùng đất ngủ quên" vụt sáng trở thành ngôi sao trên bản đồ du lịch.
Hút khách với sản phẩm du lịch đặc thù
Những ngày đầu năm 2025, thị xã Mộc Châu, tỉnh Sơn La đón lượng du khách đông kỷ lục. Dọc theo các con đường quanh những thung lũng mận, từng đoàn xe nối dài hàng cây số. Các khách sạn, homestay, nhà nghỉ, ăn uống đều quá tải. Theo thông tin từ Phòng Văn hóa và Thông tin thị xã Mộc Châu, chỉ tính từ ngày 25/01 đến ngày 02/02, Mộc Châu đã đón khoảng 105.000 lượt khách. Những thung lũng, núi đồi nhuộm trắng hoa mơ, hoa mận nở vào mùa xuân cùng nét văn hóa độc đáo của các dân tộc bản địa như Thái, Mường, Dao, Mông, Khơ Mú trở thành "thỏi nam châm" hút khách đến với Mộc Châu.
Không gian hoa là điểm đến yêu thích của du khách khi tới Đà Lạt.
Được mệnh danh là “Đà Lạt thứ hai” trên vùng đất Tây Nguyên nhưng trong thời gian dài, thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum vẫn chỉ là điểm du lịch nhỏ, ít được chú ý. Dịp Tết Ất Tỵ 2025 vừa qua, địa danh Măng Đen trở thành điểm đến được đông đảo du khách lựa chọn, hình ảnh "check-in" được chia sẻ nhiều trên nền tảng mạng xã hội. Điều ấn tượng là hình ảnh hoa mai anh đào - loài hoa có nguồn gốc từ Đà Lạt được mang về trồng tại Măng Đen cách đây vài năm đã tạo sự thu hút. Mai anh đào khi trồng ở Măng Đen lại nở sớm so với trồng tại Đà Lạt, nở rộ nhuộm hồng các con đường, khu, điểm du lịch khiến Măng Đen tựa nàng công chúa ngủ quên vừa được đánh thức. Ông Phạm Văn Thắng, Phó chủ tịch UBND huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum cho biết, trong 9 ngày nghỉ Tết Ất Tỵ, các cơ sở du lịch tại thị trấn Măng Đen đón gần 230.000 lượt khách tham quan, lưu trú, doanh thu ước đạt 80 tỷ đồng. Năm 2025, huyện Kon Plông sẽ trồng 1 triệu cây mai anh đào để tạo cảnh quan, thúc đẩy hoạt động du lịch, biến Măng Đen trở thành thị trấn mai anh đào trong tương lai.
Sau nhiều năm ảm đạm vì ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế, năm 2024, ngành du lịch tỉnh Lâm Đồng có bước chuyển mình ấn tượng khi thu hút hơn 10 triệu lượt khách du lịch, tăng 2,3 triệu lượt so với năm 2023, ấn tượng so với các năm trước là lượng khách quốc tế tăng cao, nhiều nhất là khách đến từ Nga, Hàn Quốc. Sự tăng trưởng trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Ngoài xu hướng phục hồi chung của du lịch toàn cầu thì việc tổ chức thành công Festival hoa Đà Lạt lần thứ X năm 2024 với hàng loạt chương trình văn hóa, nghệ thuật, du lịch đặc sắc; thành phố Đà Lạt trở thành thành phố sáng tạo âm nhạc của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) với các chương trình biểu diễn âm nhạc quy mô lớn; các lễ hội gắn liền những mùa hoa đặc trưng trên cao nguyên Langbiang như dã quỳ, mai anh đào, phượng tím, cỏ hồng cùng hàng loạt tour du lịch độc đáo như: Săn mây và đón bình minh, vượt thác, khám phá hoa và chim trong Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà, thưởng thức cồng chiêng, ẩm thực và rượu cần Langbiang, madame show tái hiện lịch sử Đà Lạt... chính là những nhân tố góp phần thổi làn gió mới khiến Đà Lạt trở thành điểm đến không thể bỏ qua với nhiều du khách.
Sáng tạo trong xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù
Theo các chuyên gia, sản phẩm du lịch đặc thù là sản phẩm có những đặc tính độc đáo, nguyên bản và đại diện về tài nguyên du lịch (tự nhiên và nhân văn) cho một vùng đất không chỉ thỏa mãn nhu cầu của du khách mà còn tạo được ấn tượng bởi sự độc đáo và sáng tạo.
Thời gian qua, mặc dù các địa phương đều chú trọng xây dựng sản phẩm du lịch mang tính đặc thù nhưng sự trùng lặp, đơn điệu vẫn còn khá phổ biến. Nhiều khu, điểm du lịch “đồng phục” na ná giống nhau ở cả hình thức và dịch vụ. Đây là hệ quả cách làm du lịch kiểu mạnh ai nấy làm, có gì làm nấy, theo phong trào. “Sản phẩm du lịch cũng giống một mặt hàng. Nếu anh bán thứ giống người khác đang bán, khách đã sử dụng thì làm sao hấp dẫn được người mua. Sự trùng lặp về sản phẩm du lịch khiến khách chỉ hào hứng khi tới điểm đến đầu tiên, còn từ điểm đến thứ hai đã mất dần sự hứng khởi, khó có thể mời gọi họ quay lại lần sau”, bà Nguyễn Thị Nghĩa, chủ một homestay tại TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng chia sẻ.
Tại Hội thảo quốc tế "Đà Lạt phát triển du lịch xanh và công nghiệp văn hóa từ tài nguyên thiên nhiên đa dạng sinh học và văn hóa địa phương" vừa tổ chức tại TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, các đại biểu trong nước và quốc tế đã khẳng định vai trò quan trọng, đồng thời nêu nhiều giải pháp đẩy mạnh sản phẩm du lịch đặc trưng, đặc thù. Ông Đặng Quang Tú, Chủ tịch UBND TP Đà Lạt cho biết, thành phố đã và đang xây dựng các sản phẩm du lịch chất lượng, mang thương hiệu, bản sắc riêng của Đà Lạt như: Du lịch canh nông trải nghiệm các khu sản xuất rau, hoa, đặc sản Đà Lạt theo phương pháp công nghệ cao; du lịch thể thao mạo hiểm băng rừng, vượt thác, cắm trại; du lịch kết hợp hội nghị-hội thảo, du lịch kết hợp xem biểu diễn các chương trình âm nhạc, nghệ thuật tại Đà Lạt... “Những sản phẩm du lịch ấn tượng đã góp phần đưa Đà Lạt luôn là địa danh được tìm kiếm nhiều nhất trên nền tảng du lịch trực tuyến về du lịch Agoda năm 2024. Đạt danh hiệu “Thành phố du lịch sạch ASEAN” giai đoạn 2022-2024; được Tạp chí Lifestyle Asia đề xuất Đà Lạt là một trong 12 điểm đến lãng mạn nhất châu Á”, ông Đặng Quang Tú khẳng định.
Bà Apinya Iamampha, Phó thống đốc TP Suphanburi, tỉnh Suphanburi (Thái Lan) cho biết, để phát triển du lịch thì vấn đề quan trọng là tạo ra sản phẩm có thương hiệu và bản sắc. Do đó, chính quyền và doanh nghiệp cần phải nắm chắc xu hướng tiêu dùng; những lợi thế và giá trị cốt lõi của địa phương, nhất là về văn hóa bản địa và nét đặc sắc của tự nhiên; tránh lặp lại sản phẩm với các địa phương, vùng miền khác và có chiến lược quảng bá hiệu quả. “Với lợi thế là thành phố thuộc Mạng lưới các thành phố sáng tạo toàn cầu của UNESCO trong lĩnh vực âm nhạc giống như Đà Lạt, Suphanburi sẽ đẩy mạnh khai thác âm nhạc để thu hút du khách. Chúng tôi tin rằng âm nhạc là ngôn ngữ kết nối toàn cầu. Với tầm nhìn này, chúng tôi hướng tới việc tạo ra một không gian âm nhạc với những lễ hội thường niên, kết hợp giữa âm nhạc truyền thống và hiện đại, giữa nghệ sĩ trong nước và quốc tế để tăng cường hấp dẫn du khách”, bà Apinya nêu ví dụ.
Bài và ảnh: Vũ Đình Đông
