Chương trình thu mua và tái chế vỏ hộp giấy đựng đồ uống đã qua sử dụng trong cộng đồng sẽ được triển khai thí điểm tại TP Hồ Chí Minh từ cuối tháng 8/2022 tới tháng 3/2023. Cụ thể, trong giai đoạn này chương trình đặt mục tiêu thu mua và tái chế hoàn toàn 3.000 tấn vỏ hộp giấy thành những sản phẩm hữu ích như bìa giấy nguyên liệu và mái lợp sinh thái.
Thu gom vỏ hộp giấy đổi quà tặng là chương trình được nhiều người tiêu dùng hưởng ứng.
Được phát triển từ mô hình hoạt động thu gom vỏ hộp giấy thông qua những người thu gom phế liệu do Tetra Pak, nhà cung cấp giải pháp chế biến và đóng gói thực phẩm đến từ Thụy Điển khởi xướng từ những năm 2010, chương trình thí điểm năm nay tại TP Hồ Chí Minh sẽ được Liên minh tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) phối hợp Tetra Pak và tổ chức Circular Action cùng thực hiện.
Trách nhiệm tái chế, xử lý sản phẩm, bao bì thải bỏ của tổ chức, cá nhân đã được quy định tại Luật Bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, thực tế việc phân loại, thu gom bao bì sản phẩm để được tái chế tại Việt Nam còn có nhiều hạn chế. Chính vì vậy chương trình thu mua và tái chế vỏ hộp giấy đựng đồ uống đã qua sử dụng trong cộng đồng sắp được TP Hồ Chí Minh triển khai đang được đánh giá cao và những kinh nghiệm đúc kết ở đây là cơ sở để nhân rộng mô hình này ra nhiều địa phương trên khắp cả nước.
Điểm đáng lưu ý của chương trình thí điểm này là việc xây dựng nhận thức và khuyến khích những người thu gom phế liệu với thế mạnh có thể thâm nhập sâu trong cộng đồng tham gia thu gom vỏ hộp giấy tại nguồn. Ngoài việc vỏ hộp giấy đã qua sử dụng có giá trị thương mại khi được bán cho nhà tái chế, người thu gom phế liệu cũng sẽ nhận được hỗ trợ từ chương trình theo khối lượng họ thu gom. Thông qua mô hình này, chương trình kỳ vọng xây dựng một hệ sinh thái thu gom và tái chế vỏ hộp giấy ngay từ chính những mắt xích đầu tiên, giúp tăng tỷ lệ thu gom, tái chế, đồng thời giảm số lượng vỏ hộp giấy thải ra môi trường, hướng tới xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn. Bên cạnh đó cũng cải thiện sinh kế cho những người thu gom phế liệu khi tham gia chương trình.
Theo Công ty Tetra Pak Việt Nam thì việc thu gom và tái chế vỏ hộp giấy nằm trong lộ trình của công ty hướng tới việc xây dựng nền kinh tế tuần hoàn ít phát thải các-bon. Trong đó, mọi sản phẩm hộp giấy của Tetra Pak sẽ được cấu tạo 100% bằng vật liệu tái sinh, có thể tái chế được và được tái chế hoàn toàn sau khi sử dụng. Đích đến mà công ty hướng tới là đạt tỷ lệ sử dụng nguyên liệu tái sinh lên tới 100% cho sản phẩm hộp giấy của mình và đưa mức phát thải về bằng không trong toàn bộ hoạt động sản xuất, kinh doanh. Trong thời gian tới, Tetra Pak sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình thu gom và tái chế này đến nhiều hệ thống bán lẻ trong nước hơn nữa, từ đó khuyến khích thói quen thu gom vỏ hộp giấy của người dân và lan rộng hành động ý nghĩa này ra toàn xã hội.
Đại diện PRO Việt Nam cho biết, đến nay đã có ba đơn vị thu gom là Lagom, Tiến Thành Paper và VECA xác nhận tham gia chương trình. Các đơn vị này sẽ thu mua vỏ hộp giấy từ những người thu gom phế liệu và bán cho Nhà máy giấy Đồng Tiến ở Bình Dương. Tại đây, vỏ hộp giấy sẽ được tái chế thành các sản phẩm hữu ích như giấy bao gói công nghiệp, tấm lợp, tấm phẳng sinh thái.
Bài và ảnh: Phạm Ngọc
