Trong những năm gần đây, bên cạnh những loại hình du lịch truyền thống như du lịch tắm biển, du lịch nghỉ dưỡng… nhiều loại hình du lịch mới đã xuất hiện và phát triển ở Việt Nam, trong đó có du lịch làng quê hay còn được biết đến là du lịch nông thôn (nông nghiệp).
Loại hình du lịch làng quê trên thế giới đã có từ khá lâu. Ngay từ những năm 80 của thế kỷ trước, nó đã là một xu thế du lịch được ưa chuộng ở châu Âu và nhanh chóng lan rộng ra nhiều nước trên thế giới. Theo Tổ chức du lịch sinh thái quốc tế thì loại hình du lịch này là những hành trình có trách nhiệm đến những khu vực tự nhiên, góp phần giữ gìn bảo vệ môi trường, cải thiện điều kiện sống cho người dân địa phương.
Nhưng hơn hết, đó là mối giao hoà về mặt văn hoá, con người giữa các vùng miền thông qua việc đến ở, tham quan có mục đích nhằm hưởng thụ các sản vật địa phương nơi họ đến. Khách du lịch và cả những cư dân địa phương đều thu được lợi ích khi tham gia vào loại hình du lịch này.
Nông dân làm du lịch
Du lịch làng quê là một trong những loại hình mang lại những trải nghiệm thú vị, mộc mạc cho du khách. Đặc trưng của loại hình này là các cảnh quan nông thôn cùng với các hoạt động sản xuất nông nghiệp.
Loại hình du lịch làng quê hiện có chiều hướng phát triển khá nhanh tại Việt Nam, một phần do quá trình hội nhập với các nước trên thế giới, đặc biệt với các nước châu Âu, một phần cũng do cuộc sống ngày càng bận rộn, vất vả, con người nơi đô thị phải tiếp xúc với bầu không khí ngột ngạt, ồn ào và đối mặt với các áp lực của công việc vì vậy họ luôn muốn tìm đến một nơi trong lành, yên tĩnh để có được khoảng thời gian thư giãn, thoải mái. Có lẽ vậy mà không nơi đâu phù hợp hơn là vùng đồng quê với vẻ đẹp thanh bình và giản dị…
Việt Nam rõ ràng là có lợi thế rất lớn để phát triển loại hình du lịch làng quê. Vẻ đẹp của ráng chiều, đồng quê, những làn khói xanh lam mờ tỏ, tiếng vi vu của những rặng tre, của sáo diều, của những con người chất phác… vẫn luôn làm cho những du khách thành thị phải say đắm. Bên cạnh là một quốc gia nông nghiệp, Việt Nam còn có những làng quê gắn liền với các ngành nghề truyền thống. Những làng gốm Bát Tràng, gỗ Đồng Kỵ, lụa Vạn Phúc, chạm khắc đá Non Nước, làng nghề đục đá truyền thống Bửu Long… đã trở thành những điểm đến quen thuộc và hàng năm thu hút một lượng lớn khách du lịch. Người nông dân Việt Nam đang dần trở thành những “người làm du lịch đích thực”. Họ không chỉ đóng vai trò “chủ nhà” khi khách ở homestay mà còn là những “chuyên gia” khi hướng dẫn du khách tham gia vào các công việc của nhà nông hay tạo ra những sản phẩm độc đáo của làng nghề.
Sáng tạo và văn hoá
Nếu ai đó nghĩ du lịch nông thôn chỉ mang lại những hình ảnh xưa cũ thì quả là sai lầm. Ở đó còn có những trải nghiệm hết sức nhân văn và đôi khi còn đầy ắp những ngạc nhiên của sự sáng tạo. Ở Pháp – đất nước của văn chương và nghệ thuật, du lịch nông thôn gắn kết chặt chẽ với văn hoá, tạo ra những sản phẩm du lịch hết sức lôi cuốn. Chắc hẳn nhiều người Việt Nam đã từng rơi lệ khi đọc tác phẩm Trà Hoa Nữ (La Dame aux caméleas) của nhà văn Pháp nổi tiếng Alexandre Dumas “con” thì sẽ có đôi chút tò mò về nguyên mẫu nhân vật ấy ở ngoài đời. Chính điều này đã biến làng Nonant-le-pin, vùng Auge, miền Tây Bắc nước Pháp trở thành một điểm đến khá thường xuyên của khách du lịch khắp thế giới. Đến thăm nơi này, du khách không chỉ được tham quan lâu đài Gacé – nơi Trà Hoa Nữ đã từng ở mà còn được ngắm nhìn chân dung tuyệt mỹ của nàng Marie Duplessis – nguyên mẫu của Trà Hoa Nữ do hoạ sĩ Edouard Vienot vẽ, hay cưỡi ngựa thong dong trong khung cảnh trữ tình của một vùng nông thôn nước Pháp.
Người Nhật vốn nổi tiếng bởi tính sáng tạo và những người nông dân ở xứ sở hoa Anh Đào cũng chứng tỏ rằng sáng tạo là mầm cây có thể mọc lên từ bất cứ đâu. Không như những bức tranh xuất hiện trên những cánh đồng nước Anh – đầy bí hiểm và huyễn hoặc. Người nông dân Nhật Bản tạo ra những tác phẩm nghệ thuật thực thụ bằng chính công việc đồng áng của mình. Họ sử dụng các giống lúa khác nhau để tạo ra màu sắc rất tự nhiên. Những màu sắc này sẽ tạo nên sự tương phản cần thiết, những đường kẻ và chiều sâu trong bức tranh. Nhưng những tác phẩm này không trường tồn mà sẽ mất đi vào… mùa gặt. Vì thế, thật chẳng có gì phải chần chừ khi quyết định ghé thăm những ngôi làng nhỏ bé này để chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật của những nghệ nhân – nông dân.
Tìm những phút giây tĩnh tại và riêng tư
Không như Pháp hay Nhật, nếu lấy ra từ tác phẩm nghệ thuật, không biết làng Vũ Đại của nhà văn Nam Cao nằm ở đâu? Và từ hàng nghìn năm nay, những cánh đồng của việt Nam vẫn cứ xanh mướt màu lúa non, rồi vàng ươm màu lúa chín. Nhưng khi tham gia vào những “tour về làng” du khách được sống trong một không gian yên bình, lý tưởng để thư giãn. Còn gì thú vị hơn khi cả gia đình cùng tham gia vào những công việc đồng áng, vừa có cảm xúc mới lạ của công việc nhà nông. Hay cùng nhau trở thành “nghệ nhân” góp phần tạo ra những sản phẩm độc đáo của các làng nghề. Chẳng phải ở đâu cũng mang đến được cho ta cảm giác vừa làm việc lại vừa giải trí lý thú. Mỗi tour làng quê thường cũng chỉ dành cho một nhóm du khách nhỏ vì vậy luôn có không gian để mỗi người tìm cho mình những phút giây yên bình và riêng tư.
Bên cạnh đó, du khách còn được thưởng thức những đặc sản riêng nổi tiếng của vùng miền. Và quả là thú vị khi chính tay họ trực tiếp làm ra những món ngon để cùng bạn bè hay người nhà thưởng thức sản phẩm do chính mình làm ra. Những món ngon dân dã mà lâu rồi ta mới có dịp tìm lại.
